سارنوالان محکمهٔ بین المللی جرایم (هاگ) از قضات این محکمه خواسته اند که برای از سرگیری تحقیقات جنایات جنگی در افغانستان به سرعت تصمیم بگیرند و هشدار داده اند که این جنایات هنوز هم ادامه دارند.
محکمۀ بینالمللی جرایم از حدود ۱۶ سال به اینسو در صدد پیگرد ادعاهای مبنی بر جنایات جنگی در افغانستان بود تا اینکه بلاخره تحقیقات کامل را در این زمینه آغاز کرد، اما آن تحقیقات در ماه مارچ ۲۰۲۰ از سوی حکومت پیشین افغانستان معطل شد، زیرا حکومت افغانستان گفت که خود در این زمینه تحقیقات میکند.
کریم خان، سارنوال محکمۀ بینالمللی جرایم در اسنادی که در وبسایت این محکمه به نشر رسیده، استدلال کرده است که درخواست افغانستان برای تعلیق تحقیقات باید رد شود و دلیل آن را عدم تلاش مقامات افغانستان برای پیگیری عدالت در محاکم داخلی عنوان کرده است.
آقای خان گفت که طالبان "به تحقیقات و پیگیریها ادامه نداده اند، نمیتوانند ادامه بدهند و قصد ندارند ادامه دهند...برخلاف، اطلاعات موجود حاکی از آن است که جرایم جدی که در صلاحیت محکمهٔ [هاگ است] همچنان انجام میشوند."
کریم خان به تاریخ ۲۷ سپتمبر سال گذشته نیز گفته بود که در پی کسب منظوری برای از سرگیری تحقیقات در مورد جرایم جنگی در افغانستان است و افزوده بود که عملکرد طالبان و شاخۀ خراسان گروه دولت اسلامی یا داعش در محراق توجه این تحقیقات قرار خواهد داشت.
این سارنوال محکمۀ بینالمللی جرایم با نشر بیانیهای گفته بود که به دنبال سقوط حکومت افغانستان و مسلط شدن طالبان در آن کشور "وضعیت به گونۀ چشمگیر" تغییر کرده است، اما تاکید کرده بود که ادعاهای مبنی بر جرایم جنگی توسط نظامیان امریکایی در افغانستان در اولویت این تحقیق قرار ندارد.
در همین حال کارشناسان ملل متحد در آستانهٔ یک سالگی سلطهٔ طالبان بر افغانستان، از ادامۀ نقض شدید حقوق بشری توسط جنگجویان این گروه ابراز نگرانی کرده و گفته اند که در حال حاضر، هیچ نشانهای برای تغییر وضعیت حقوق بشری در افغانستان وجود ندارد.
در بیانیهٔ ملل متحد آمده است: "متاسفانه، نشانهای وجود ندارد که نشان دهد وضعیت حقوق بشری در حال تغییر است. در واقع، گزارشهای روزانه انواع خشونت - از جمله قتلهای فراقانونی، ناپدید شدن، بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و ازدواج اجباری کودکان... - را نشان میدهد."
این در حالی است که هیچ مهلت مشخصی برای قضات محکمهٔ بین المللی جرایم برای تصمیم گیری در مورد از سرگیری تحقیقات تعیین نشده است.