محمد قاسم همت، سرپرست سفارت افغانستان در قطر می گوید که طالبان در مذاکره با دولت افغانستان صادق نیستند. به گفته آقای همت از آنجایی که طالبان یک پدیده خارجی می باشد، نمی توانند در مورد صلح خودشان تصمیم گیرند. وکیل احمد احساس، خرنگار صدای امریکا موضوعات مربوط به روند صلح را با آقای همت مطرح ساخته و این فشردۀ متن آن است.
س: نخستین سوالم این است که چرا بحث گفتگو با طالبان در قطر باز شد می توانست این مذاکره در سعودی یا ترکیه باشد چرا قطر پا درمیانی کرد؟
ج: قطر بنابر تقاضای دوستانه اش باب مذاکره را باز نمود و از سوی هم این مسئله ایست که پیش از این بین نیروهای امریکایی و طالبان وجود داشت. و آن همان موضوع اسیری است که تا هنوز هم پیش طالبان موجود است و بخاطر رهایی اسیران مذاکراتی در قطر آغاز شد. بعضی کشورهای که شما نام بردید شاید برای یک طرف یا برای طرف دیگر مورد قبول نبود. طالبان با سعودی موافق نبودند چون یکتعداد از نیروهای بلند پایه طالبان در سعودی هنوز بندی استند و در آنجا گرفتار شدند و با ترکیه هم که می گفتند که عضوی ناتو است علاقه نشان ندادند و بنابر تفاهمی که میان امریکا و طالبان صورت گرفت، قطر ترجیع داده شد چون از قبل درینجا یک هسته ای از همی آدم های آورده شده بود و همین جا استند.
س: اما بازشدن دفتر طالبان در قطر به نحوی مخالف پالیسی حکومت افغانستان که همزمان ما سفارت هم داریم، نیست؟ و درعین حال به طالبان به عنوان یک گروه مشروع سیاسی رسمیت نمی دهد؟
ج: یکی از خواسته های جمهوری افغانستان همین است که نمایندگی موقت طالبان یا دفتر ارتباطی که ما بگویم به اصطلاح بخاطر یک ماموریت موقت و یک کار مشخصی باید باشد. به این اساس نمایندگی به هیچ صورت حیثیت یک سفارت را ندارد. به هیچ صورت مصئونیت سیاسی ندارد و از جمله شرط های است که حکومت افغانستان عنوان کرده.
س: درین مدتی که بحث مذاکره عنوان شده، شما گاهی با نمایندگان طالبان در همین قطر دیدار داشتید؟ می دانید چی برنامه های دارند؟
ج: اصلآ طالبانی که در قطراند هیچ وقت با کسی تماس ندارد. با افغان های که درینجا اند یا خارجی های که درینجا اند ملاقات نمی کنند که به این اساس آنها حیثیت مخفی یا زیر زمینی را دارند. شاید هم دولت قطر به آنها اجازه ندهد و شاید هم خودشان نخواهند.
س: آیا می دانید چی کسانی از طالبان در اینجا استند؟
ج: رسمآ کدام منبع که نام ها را بیرون داده باشد نیست، به اساس معلومات اطلاعاتی می گویند که حدود هشت و یا هفت نفر استند که در راس شان طیب آغا میباشد - کسی که سابق سکرتر ملاعمربوده است، و چند نفر دیگری که در کنفرانس های بیرون اشتراک می کنند مثل شاهین، سیدرسول، دلاور، عباس استانکزی، شهاب الدین یک کسی بنام داکتر نعیم است. اینها کسانی استند که گاهگاهی دریکی از کنفرانس ها مثلآ درکنفرانس اخیری که درفرانسه بود دوتایش اشتراک کرده بودند، از قطر رفته بودند. همین آدم ها نام های شان گرفته میشود.
س: یک مسئلۀ که برای مردم بسیار سوال برانگیز است خود همین مذاکره طالبان و دولت افغانستان است. به نظر شما این یک بازی سیاسی نیست؟
ج: سوالی که شما می کنید باید متوجه نفر مقابل باشد یعنی طالبان که عین اراده را هم باید داشته باشند و نشان بدهند. به نظر من خود پدیده طالبان یک پدیده افغانی نیست به هیچ صورت از لحاظ فکری هم یک تشکیلاتی است که در بیرون مرز های افغانستان ساخته شده است و از بیرون اداره می شود.
س: پس پدیده افغانی که نیست چی نیاز است که با آنها مذاکره شود چرا با منبع که آنها را حمایت میکند مذاکره صورت نگیرد؟
ج: هردویش باید باشد. من با شما هم نظر استم که باید با کسایی که در ایجاد طالبان، تشویق و ترغیب آنها، در فرستادن شان به افغانستان کارمی کنند باید با آنها هم مذاکره صورت گیرد. باید آنها دست شان ازمداخله در افغانستان کوتاه شود. حال این کار ازطریق دولت باشد، ازطریق مذاکره باشد، یا ازطریق دوست های خارجی ما. یا ازطریق کسایی که بخاطر مبارزه علیه تروریزم در افغانستان آمده اند، وعملاً قربانی داده اند،عملآ افراد شان کشته شده،عملآ تلفاتی را متحمل شده اند، آنها باید بیشتر برای حل این معضله بکوشند.
س: نخستین سوالم این است که چرا بحث گفتگو با طالبان در قطر باز شد می توانست این مذاکره در سعودی یا ترکیه باشد چرا قطر پا درمیانی کرد؟
ج: قطر بنابر تقاضای دوستانه اش باب مذاکره را باز نمود و از سوی هم این مسئله ایست که پیش از این بین نیروهای امریکایی و طالبان وجود داشت. و آن همان موضوع اسیری است که تا هنوز هم پیش طالبان موجود است و بخاطر رهایی اسیران مذاکراتی در قطر آغاز شد. بعضی کشورهای که شما نام بردید شاید برای یک طرف یا برای طرف دیگر مورد قبول نبود. طالبان با سعودی موافق نبودند چون یکتعداد از نیروهای بلند پایه طالبان در سعودی هنوز بندی استند و در آنجا گرفتار شدند و با ترکیه هم که می گفتند که عضوی ناتو است علاقه نشان ندادند و بنابر تفاهمی که میان امریکا و طالبان صورت گرفت، قطر ترجیع داده شد چون از قبل درینجا یک هسته ای از همی آدم های آورده شده بود و همین جا استند.
س: اما بازشدن دفتر طالبان در قطر به نحوی مخالف پالیسی حکومت افغانستان که همزمان ما سفارت هم داریم، نیست؟ و درعین حال به طالبان به عنوان یک گروه مشروع سیاسی رسمیت نمی دهد؟
ج: یکی از خواسته های جمهوری افغانستان همین است که نمایندگی موقت طالبان یا دفتر ارتباطی که ما بگویم به اصطلاح بخاطر یک ماموریت موقت و یک کار مشخصی باید باشد. به این اساس نمایندگی به هیچ صورت حیثیت یک سفارت را ندارد. به هیچ صورت مصئونیت سیاسی ندارد و از جمله شرط های است که حکومت افغانستان عنوان کرده.
س: درین مدتی که بحث مذاکره عنوان شده، شما گاهی با نمایندگان طالبان در همین قطر دیدار داشتید؟ می دانید چی برنامه های دارند؟
ج: اصلآ طالبانی که در قطراند هیچ وقت با کسی تماس ندارد. با افغان های که درینجا اند یا خارجی های که درینجا اند ملاقات نمی کنند که به این اساس آنها حیثیت مخفی یا زیر زمینی را دارند. شاید هم دولت قطر به آنها اجازه ندهد و شاید هم خودشان نخواهند.
س: آیا می دانید چی کسانی از طالبان در اینجا استند؟
ج: رسمآ کدام منبع که نام ها را بیرون داده باشد نیست، به اساس معلومات اطلاعاتی می گویند که حدود هشت و یا هفت نفر استند که در راس شان طیب آغا میباشد - کسی که سابق سکرتر ملاعمربوده است، و چند نفر دیگری که در کنفرانس های بیرون اشتراک می کنند مثل شاهین، سیدرسول، دلاور، عباس استانکزی، شهاب الدین یک کسی بنام داکتر نعیم است. اینها کسانی استند که گاهگاهی دریکی از کنفرانس ها مثلآ درکنفرانس اخیری که درفرانسه بود دوتایش اشتراک کرده بودند، از قطر رفته بودند. همین آدم ها نام های شان گرفته میشود.
س: یک مسئلۀ که برای مردم بسیار سوال برانگیز است خود همین مذاکره طالبان و دولت افغانستان است. به نظر شما این یک بازی سیاسی نیست؟
ج: سوالی که شما می کنید باید متوجه نفر مقابل باشد یعنی طالبان که عین اراده را هم باید داشته باشند و نشان بدهند. به نظر من خود پدیده طالبان یک پدیده افغانی نیست به هیچ صورت از لحاظ فکری هم یک تشکیلاتی است که در بیرون مرز های افغانستان ساخته شده است و از بیرون اداره می شود.
س: پس پدیده افغانی که نیست چی نیاز است که با آنها مذاکره شود چرا با منبع که آنها را حمایت میکند مذاکره صورت نگیرد؟
ج: هردویش باید باشد. من با شما هم نظر استم که باید با کسایی که در ایجاد طالبان، تشویق و ترغیب آنها، در فرستادن شان به افغانستان کارمی کنند باید با آنها هم مذاکره صورت گیرد. باید آنها دست شان ازمداخله در افغانستان کوتاه شود. حال این کار ازطریق دولت باشد، ازطریق مذاکره باشد، یا ازطریق دوست های خارجی ما. یا ازطریق کسایی که بخاطر مبارزه علیه تروریزم در افغانستان آمده اند، وعملاً قربانی داده اند،عملآ افراد شان کشته شده،عملآ تلفاتی را متحمل شده اند، آنها باید بیشتر برای حل این معضله بکوشند.