تاجیکستان، همسایه شمالی افغانستان، میزبان تعداد زیادی از شهروندان این کشور است که در سال های پسین، پس از بحرانی شدن اوضاع سیاسی و اقتصادی مجبور به ترک کشور شدند.
محمد ممتاز نشاط هر روز صبح وقت سوار تکسی خود شده و به امید این که تا آخر روز توانسته باشد یک مقدار پولی برای امرار زندگی خود و فامیلش پیدا کند، روانه شهر وحدت میشود.
او که در افغانستان به حیث قاضی کار می کرد، میگوید: "مهاجرین که هیچ سپانسر ندارند، این مهاجرین بسیار زیاد به مشقت گرفتار هستند، از بیرون برای شان چیزی کمک نمیشود، یک مبلغ کمک و بودجه های که داشتند در افغانستان، آن را رها کردند آمدند، آنها همه به جا ماند، از آنها چیزی اصول نشد، فروخته شد، گرو داده شد."
آقای نشاط می گوید که کمک های مالی که از طرف سازمان ها و نهاد های حامی مهاجرین برای افغان های مهاجر صورت می گیرد، بسنده نیست و آنها کوشش می کنند با کار های جسمانی که توان آن را دارند، تا حدی ،نیازمندی های خود را برآورده سازند.
راضیه پوپلزی، کارمند سابق اداره خدمات ملکی افغانستان، در حال حاضر مشغول تدریس زبان انگلیسی در ناحیه رودکی است. با این کارش، خانم پوپلزی یک بخش از نیازمندی اقتصادی خانواده ۶ نفره خود را برآورده میسازد.
او به صدای امریکا گفت: "از لحاظ امنیتی، از لحاظ آرامش ما اینجا بسیار آرام هستیم، و اولاد های ما در یک فضای آرام زندگی میکنند. اما از لحاظ قانون مهاجرت ما در ادارات خدمات ملکی کار کرده نمیتوانیم، اما خارج از ادارات خدمات ملکی کار کرده میتوانیم که کار میکنیم، اما در کل مزد کم است."
فاطمه غوری، مادر پنج فرزند، یگانه نان آور خانواده خود است. این مالک یک سالون زیبایی در شهر دوشنبه که یک سال قبل به فعالیت آغاز کرد، به این عقیده است که داشتن ارادهٔ کار بسیار مهم است.
او میگوید: "اگر خودت تلاش داشته باشی، بخواهی کار بکنی، کار حلال بکنی و پول حلال به دست بیاوری در هر کشور کار است. در هر کشور کار هم نیست اگر خودت در خانه بنشینی."
به همین ترتیب یک نهاد دیگر بنام آریانا در شهر دوشنبه، فعالیت دارد که هماهنگ کننده کمک های مالی سازمان ها و نهادهای حمایوی مهاجرین است. این نهاد همچنان مسوول اطلاع دهی برای مهاجرین است.
عبدالمصور بهادری، رییس نهاد آریانا، به صدای امریکا گفت: "ما نماینده های داریم، ولنتیرهای (داوطلبان) داریم در شهر وحدت که اکثریت مهاجرین که میایند، پیش ما معرفی میکنند و وقتی که پیش ما آمدند، همین پروسه را میپرسند که چی پروسه را طی کنیم، ما برای شان رهنمای میکنیم که در قدم اول خانه میگیرین در آن جاهای که شما زندگی کرده میتوانید."
به اساس آمار جدید که وزارت امور داخله تاجیکستان، با صدای امریکا شریک ساخته، به تعداد ۵۶۱۹ پناهنده افغان، در تاجیکستان زندگی می کنند.