اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید که با وجود ایجاد تسهیلات در گمرکات برای تاجران، هنوز هم مشکلات جدی پا برجا است.
خانجان الکوزی، عضو هیات مدیرۀ این اتاق به صدای امریکا گفت که از لحاظ تخنیکی و زیربنایی تاجران در گذرگاه‌ها و گمرک‌ها با مشکل مواجه اند.
او گفت: "ما لابراتوارهای مجهز در آنجا (گمرک‌ها) نداریم و مشکلات است. ترازوها استندرد نیستند و بعضی هنگرها، ذخایر و سردخانه‌ها اکثراً در گمرکات وجود ندارد."
الکوزی افزود که این مشکلات را تاجران بارها به وزارت مالیه و همچنان حکومت طالبان در میان گذاشته اند، اما تا اکنون حل نشده است.
به گفتۀ الکوزی، این مشکلات در گذرگاه‌های تجارتی تورخم، دوغارون، اسلام‌قلعه، چمن و نیمروز سبب می‌شود که انتقال کالاهای تجارتی کندتر و زمان‌گیر شود.
اما این عضو هیات مدیرۀ اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان تایید کرد که برای واردات و صادرات اموال تاجران در گمرک‌ها، سیستم ایجاد شده و به زودترین فرصت کالاهای تجارتی از گمرک‌ها طی مراحل می‌شود.
الکوزی اضافه کرد که در گذشته برخی حلقاتی به دلیل منافع شخصی، مانع تطبیق سیستم‌های شفاف طی مراحل اموال تجارتی در گمرک‌ها می‌شدند، اما اکنون این سیستم‌ها تطبیق می‌شود.
به گفتۀ الکوزی، در حال حاضر کالاهای تجارتی در زمان کمتر در گمرک‌ها طی مراحل و از آنجا بیرون می‌شود. او همچنان تایید کرد که اموالی که به زودی فاسد می‌شود، نخست از گمرک‌ها بیرون و سپس طی مراحل گمرکی آن به پیش برده می‌شود.
در این حال، عبدالمتین سعید، رییس عمومی گمرکات وزارت مالیه حکومت طالبان می‌گوید که برای حل مشکلات، کمیته‌ای مشترک با نهادهای سکتور خصوصی ایجاد شده است.
به گفتۀ سعید، برای ایجاد سهولت برای تاجران، وزارت مالیه قوانین مالیاتی را به مشورۀ سکتور خصوصی تدوین کرده است و به زودی تایید خواهد شد.
او گفت: "تمام موضوعات در قانون جدید تحت تصویب قرار دارد، کارش در مراحل نهایی رسیده، ما با سکتور خصوصی از نزدیک کار کرده‌ایم و به زودی منظور خواهد شد."
آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان نیز می‌گوید که به دنبال ایجاد تسهیلات بیشتر برای تاجران در گمرک‌ها استند.
به گفتۀ جواد، قبلاً زمانی که اموال تجارتی به گمرک‌ها می‌رسیدند، طی مراحل آن روزها را در بر می‌گرفت، اما اکنون در زمانی کمتری طی مراحل صورت می‌گیرد.
عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان افزود که با ایران و پاکستان گفتگوها جریان دارد تا طی مراحل اسناد گمرکی کالاهای تجارتی شبانه‌روزی شود.
جواد گفت: "سهولتی را ایجاد کنیم، وقتی که مال این‌ها می‌آید، حالا هشت ساعت شیفت کاری ما است، به ۲۴ ساعته در سال جاری تصمیم داریم تبدیل بکنیم. وقتی مال می‌آید هیچ موتر ایستاد نماند، ۲۴ ساعت در سه شیفت کارمندان مختلف بیایند، کار را پیش ببرند، اسناد شان را طی مراحل بکنند، چه در باب صادرات و چه در باب واردات باشد".
کارشناسان اقتصادی معتقد اند که تاجران افغانستان با چند دسته از مشکلات مواجه اند. عیسی رضایی، استاد اقتصاد به صدای امریکا گفت که حکومت طالبان برای بلندبردن عواید داخلی، نرخ مالیات گمرکی را بر بسیاری از اقلام وارداتی افزایش داد که منجر به کاهش شدید واردات شد.
آقای رضایی، نبود امکانات برای سنجش کیفیت کالاهای وارداتی را یکی دیگر از مشکلات در گمرک‌ها خوانده و گفت که باید تسهیلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در گمرک‌ها ایجاد و از آن استفاده شود، نه مثل گذشته که برخی زیرساخت‌ها ایجاد شده بود، ولی استفاده نمی‌شد.
این استاد اقتصاد اضافه کرد: "متاسفانه ظرفیت گمرکات خیلی پایین است، مخصوصاً گمرکات مشترک با پاکستان، روزها و هفته‌ها بارهایی که امکان فاسدشدن آن وجود دارد، پشت مرزها می‌ماند در انتظار ورود به افغانستان یا صادرات از افغانستان، تاجران مکرراً متحمل ضرر و زیان‌های زیادی شده اند، من فکر می‌کنم اگر ظرفیت گمرکات بالا برده شود، مشکلات تا حدودی حل خواهد شد."
در این حال، گزارش بانک جهانی که در اکتوبر سال گذشته نشر شد، نشان می‌دهد که نشانه‌هایی از ثبات اقتصادی و انعطاف در سکتور خصوصی افغانستان دیده می‌شود، اما این کشور هنوز هم با چالش‌های بزرگ اجتماعی و اقتصادی مواجه است.
بانک جهانی گفته بود که اقتصاد افغانستان نسبت به قبل کوچکتر شده است، چون مصارف عامه شدیداً کاهش یافته، میزان درآمد خانواده‌ها رو به تنزیل بوده و از همین‌رو میزان تقاضا به طور عموم کمتر شده است.
