نیروهای امنیتی و دفاعی افغان با استقرار نیروی کافی در خطوط مقدم جنگ بر ضد شورشیان طالب در تقلا اند که بخشی از این مشکل از موجودیت نیروهای خیالی ناشی می شود، نیروهایی که معاش شان پرداخته می شود اما خود وجود فزیکی نداشته و تنها نام شان در روی کاغذ وجود دارد.
مشکل سربازان خیالی در سرتاسر افغانستان محسوس اما در هلمند شدیدتر است. این ولایت پس از خروج سربازان خارجی صحنۀ شورشگری شدید طالبان بوده است.
کریم اتل رئیس شورای ولایتی هلمند با اشاره به این مشکل به خبرگزاری اسوشتیدپرس گفته است که به گونۀ مثال در یک پوسته که باید ۲۰ سرباز موجود باشد، تنها هشت یا ۱۰ سرباز حضور دارد.
آقای اتل با اشاره به ریشۀ این مشکل گفت "این به خاطری است که کسانی معاش می گیرند اما وظیفه اجرا نمی کند زیرا آنان از نزدیکان یک شخص مهم، مثلاً یک جنگسالار محلی اند".
رئیس شورای ولایتی هلمند می گوید که در برخی موارد نیروی خیالی به خاطری موجود می باشد که پس از کشته شدن سربازان اردو یا پولیس نام آنان روی اوراق معاش باقی مانده و معاش آنان به جیب مقامهای پولیس یا اردو سرازیر می شود، بدون آنکه کسی خالیگاه فزیکی آنان را پر کند.
کریم اتل تخمین می زند که حدود ۴۰ درصد نیروهای ثبت و راجستر شده و معاش خوار، وجود ندارند. او می گوید که کمبود نیرو سبب شده است که طالبان ۶۵ درصد اراضی هلمند را تصرف کنند و حتا لشکرگاه مرکز این ولایت را با تهدید سقوط روبرو سازند.
براساس آماری که رئیس شورای ولایتی هلمند ارایه می کند، تنها در سه ماه گذشته حدود ۷۰۰ منسوب پولیس در هلمند کشته و ۵۰۰ پولیس دیگر زخمی شده است.
گل پاچا بختیار، قوماندان پیشین امنیۀ هلمند می گوید که بر اساس سهمیۀ رسمی باید در هلمند ۳۱ هزار پولیس توظیف باشد، اما به گفته وی نیروهای موجود در آن ولایت حتا نزدیک به این رقم هم نیستند.
وزارت دفاع افغانستان از ابراز نظر در مورد موجودیت سربازان خیالی در صفوف اردوی ملی خودداری کرده است، اما به گزارش خبرگزاری اسوشتیدپرس، صدیق صدیقی سخنگوی وزارت داخلۀ افغانستان موجودیت این مشکل را تصدیق کرده و گفته است که تحقیقات در این زمینه جریان دارد.
شباهت با عراق
عراق که مانند افغانستان تجربۀ حضور نیروهای خارجی و تشکیل قوای مسلح جدید را پشت سر گذاشت، هنوز هم با پدیدۀ سربازان خیالی دست و پنجه نرم می کند. این مشکل عامل عمدۀ پیشروی گروه دولت اسلامی در آن کشور خوانده شده است. مقامهای عراقی ماه گذشته اعلام کردند که پرداخت ده ها میلیون دالر معاش سربازان خیالی تا کنون متوقف شده است.
اما غلام حسین ناصری عضو ولسی جرگۀ افغانستان که از یک سال به اینسو مشکل سربازان خیالی را بررسی می کند، دولت را به چشم پوشی از این مشکل متهم می کند. او می گوید که اگر در یک محل در خط مقدم ۱۰۰ سرباز باید موجود باشد، در حقیقت ۳۰ یا ۴۰ سرباز وجود دارد که به گفتۀ وی در صورت حملۀ دشمن سبب فاجعه های بزرگ می شود.
آقای ناصری می گوید که فهرست نام ۳۱ عضو پارلمان را گمان می رود در این فساد آغشته اند به وزارت داخله سپرده است، اما تا هنوز هیچ پاسخی دریافت نکرده است.
معاش و مصارف نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان که سالانه به پنج میلیارد دالر می رسد، از سوی جامعۀ جهانی عمدتاً ایالات متحدۀ امریکا تمویل می شود.
جان ساپکو مفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان یا سیگار سال گذشته به کانگرس ایالات متحده گفت که آمار ارایه شده از سوی حکومت افغانستان را در مورد شمار قوای امنیتی آن کشور نمی توان تایید کرد.
خبرگزاری اسوشیتد پرس از قول یک مقام افغان که نخواسته است نامش فاش شود، شمار واقعی نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان را ۱۲۰ هزار نفر ارایه کرده است که در تنها یک سوم شمار نیروهایی است که برای تامین امنیت کشور به آن ضرورت است.
در نهایت سنگین ترین بار دو ثلث سربازان خیالی در میدانهای جنگ محسوس است، جاییکه سربازان افغان همه روزه قربانی می دهند، اما تا کنون نه حکومت افغانستان و نه هم نیروهای ناتو ارقام دقیق تلفات سربازان افغان را ارایه کرده اند.
