افزایش محاکمه صحرایی 'ظالمانه و مغایر قانون' در افغانستان

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید که محاکم صحرایی به گونۀ ظالمانه و خلاف قانون در حال افزایش است.

این در حالیست که هفته گذشته در ولسوالی قره باغ ولایت کابل، نیز پنج تن از سوی افرادی که خود را مجاهدین می خوانند، محاکمۀ صحرایی شدند.

روز پنج شنبه، چهارم جوزا ویدیوی در شبکه‌ای اجتماعی فیسبوک، منتشر شد که در آن چهار مرد و یک زن به اتهام فساد اخلاقی از سوی این افراد که خودشان را "مجاهدین" می‌خوانند، محاکمه شده اند.

در این نوار ویدیویی، افرادی متهم به فساد اخلاقی، خود را معرفی می‌کنند و می‌گویند، از اینکه حکم شریعت بر آنان تطبیق شده، خوشحال اند و در صورت تکرار اتهام وارد شده به آنان، حاضر اند که کشته شوند.

این ویدیو در چند روز اخیر در صفحات اجتماعی دست به دست می‌شود و واکنش‌های گوناگون را برانگیخته است، شماری از آن این اقدام حمایت کرده اند و شماری آنرا خلاف قانون خوانده اند.

بلال صدیقی، سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز در واکنش به این رویداد به رادیو آشنا – صدای امریکا گفت که حکومت افغانستان باید جلو این گونه محاکم غیرقانونی و ظالمانه را بگیرد.

آقای صدیقی افزود که محاکم صحرایی در افغانستان در حال افزایش است و در کمتر از سه ماه سال جاری، سه محکمۀ صحرایی صورت گرفته است.

صدیقی گفت "حکومت با کسانی که حقوق بشری و قانونی افراد را نقض می‌کند، باید به گونۀ جدی برخورد ند و به هیچ کسی اجازه ندهد که به گونه غیرقانونی فردی را محاکمه نمایید".

محکمۀ صحرایی پنج تن در ولایت کابل، نگرانی‌های زیادی را برانگیخته است.

نجیب دانش، سخنگوی وزارت امور داخله افغانستان به رادیو آشنا – صدای امریکا گفت که این وزارت هیأتی را مؤظف کرده تا چگونگی این رویدا و زمان آن را بررسی و افرادی که این محکمه را انجام داده اند، شناسایی کرده و بازداشت نمایند.

آقای دانش افزود که اکثر محاکم صحرایی در مناطق تحت حاکمیت طالبان صورت می‌گیرد؛ اما محاکم صحرایی که در حاکمیت دولت انجام شده، تلاش گردیده تا پیگیری شود.

نجیب دانش گفت "متاسفانه در ساحات ناامن به خصوص در ساحاتی که بیشتر در آنجا طالبان حضور فعال دارند، متاسفانه چند مورد آنرا ثبت داریم، اما اکثر قضایا را تلاش نهایی صورت گرفته (تا بررسی شود) به گونه مثال چند موردی را که ما در بدخشان داشتیم، یک مورد در تخار داشتیم در ساحات مختلف که داشتیم، اینها را کوشش شده افرادی که دست به این محاکمه‌ها زده بودند شناسایی و بازداشت کنیم".

در همین حال، شماری از حقوقدانان باور دارند که که چنین محاکم صحرایی ضعف حکومت و ضعف حاکمیت قانون را نشان می‌دهد.

کبیر رنجبر، حقوق دان افغانستان به رادیو آشنا – صدای امریکا گفت که عاملان محاکم صحرایی باید مجازات شوند، چون حق صدور حکم مطابق به قوانین حاکم در افغانستان وظیفه محکمه است.

آقای رنجبر گفت "مجازات دارد، مجازات اینها (عاملان محاکم صحرایی) در سطح بلند است برای اینکه اینها خودسرانه صلاحیت ارگان‌های دولتی را اعمال می‌کنند مفهوم این را دارد که اینها در خارج از چوکات قانون اساسی افغانستان عمل می‌کنند".

پیش از این، محکمۀ صحرایی یک زن در ولایت تخار به اتهام داشتن روابط نامشروع با یک مرد، سبب واکنش‌های شدید شد و وزارت امور داخله افغانستان گفت که عاملان را بازداشت کرده است.

محکمه صحرایی این زن در تخار نیز پس از آن، واکنش برانگیز شد که در صفحات اجتماعی به نشر رسید. به باور فعالان مدنی، قضایایی محاکم صحرایی احتمالآ بیشتر از آنچه است که گاه گاهی ویدیوی در صفحات اجتماعی به نشر می‌رسد و یا رسانه‌یی می‌شود.

به باور این فعالان مدنی، حکومت افغانستان باید تلاش کند تا جلو محاکم صحرایی را بگیرد.