مسوولان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می گویند که بیش از ۵۰۰ هزار شهروند افغان به دلیل ادامۀ جنگ و ناامنی محلات اصلی شان را ترک گفته و به سایر حصص افغانستان پناه برده اند.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان در تازه ترین گزارش خود شمار بیجا شدگان داخلی را در افغانستان ۶۸۳ هزار نفر خوانده است. بر اساس این گزارش بیجا شدگان که از ۳۰ ولایت افغانستان اند عمدتاً در ساحات شهری پناه برده اند.
موسی محمودی، رئیس اجرایی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در مراسمی به مناسبت روز جهانی مهاجرین گفت که مشکل بیجاشدگان داخلی یکی از معضلات جدی در افغانستان است.
آقای محمودی گفت که اکثر این افراد بیجاشده در شرایط سخت زندگی می کنند. او گفت که نبود سرپناه، محرومیت از درس و مکتب، نبود کار و دسترسی ناکافی به غذا و آب آشامیدنی از مشکلاتی است که بیجاشدگان با آن دست و گریبان اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر، دولت افغانستان را ترغیب کرد تا سهولت های لازم را هم برای بیجاشدگان داخلی و هم برای عودت کنندگان فراهم کند.
رئیس اجرایی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان همچنان گفت که مهاجرین افغان در خارج از افغانستان نیز زندگی دشواری دارند.
بر اساس آمار کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان هم اکنون پنج میلیون افغان در کشور های خارج به ویژه پاکستان و ایران مهاجر اند که حدود نصف این مهاجرین ثبت و راجستر نبوده و به گونۀ غیرقانونی و فاقد مدرک در آن کشور ها زندگی می کنند.
هراس از زورمندان محلی
از سوی دیگر ولی محمد کندیوال نماینده دفتر ارتباط یا TLO می گوید که پس از ناامنی و جنگ، موجودیت قومندانان، گروه های مسلح و زورمندان محلی در مناطق مختلف افغانستان باعث افزایش مهاجرت ها و بیجا شدگان شده است.
سازمان بین المللی مهاجرت یا آی او ام، با ابراز نگرانی از وضعیت مهاجرین و بیجا شدگان افغان میگوید که مهمترین عامل مهاجرت ها، به ویژه درمیان جوانان، نبود امنیت و بیکاری است.
سازمان بین المللی مهاجرت با تجلیل از روز جهانی مهاجرت در کابل تاکید کرد که این سازمان همکاری های بیشتر خود را با دولت افغانستان برای بهبود وضع عودت کنندگان و بیجا شدگان ادامه خواهد داد.
در همین حال سازمان بین المللی مهاجرت یا IOM ضمن ابراز نگرانی از وضعیت مهاجرین و بیجاشدگان افغان، نبود امنیت، فقر و نبود فرصت های شغلی را دلیل عمدۀ مهاجرت ها عنوان می کند.
مسوولان سازمان بین المللی مهاجرت در کابل تاکید کردند که این سازمان در زمینۀ بهبود وضعیت بیجاشدگان و برگشت داوطلبانۀ مهاجرین افغان از خارج، همکاری های خود را با دولت افغانستان افزایش خواهد داد.
با اینحال این نهاد ها یک صدا می گویند که تنها در صورتی می توان از مهاجرت های غیر قانونی افغان ها به خارج جلوگیری کرد که صلح و ثبات در افغانستان تامین شده و زمینۀ کار و اشتغال به جوانان فراهم شود.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان می گوید که از سال ۲۰۰۲تا کنون بیش از پنج میلیون و هشت صد هزار مهاجر افغان از خارج به کشور شان عودت کرده اند. اما در در پنج سال اخیر این رقم کاهش یافته است، طوریکه در هفت ماه نخست سال روان تنها ده هزار مهاجر افغان به کشور شان برگشته اند.
