رئیس جمهور افغانستان چند روز پیش به چی هانک کای، پروفیسور چینی که قاموس زبان پشتو-چینی را تهیه کرده است مدال دولتی سید جمال الدین افغان را داد، اما از روشن لال ملهوترا، پژوهشگر و مسوول بخش پشتو در آل اندیا رادیو که در چهار دهه کار در این بخش ۱۶ اثر به زبان پشتو داشته و قاموس زبان پشتو - هندی را نیز نوشته است تا هنوز تقدیری صورت نگرفته است.
محمد اشرف غنی از آغاز کار حکومت وحدت ملی از سعودی و چین گرفته تا نیپال، پاکستان، بریتانیا و امارات متحدۀ عربی سفر کرده و قرار است در آیندۀ نزدیک به ایران نیز سفر کند، اما تا هنوز به هند که در ۱۳ سال گذشته روابط تنگاتنگ با افغانستان داشت، سفر نکرده است.
حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان در جریان زعامت ۱۳ سالۀ خود حدود ۱۵ بار به هند سفر رسمی داشت. شماری از آگاهان از رویکرد سیاسی رئیس جمهور جدید انتقاد کرده می گویند که نباید هند از دایرۀ سیاست خارجی وی بیرون نگهداشته شود، آنهم در زمانی که قرار است روابط افغانستان و پاکستان وارد مرحلۀ جدیدی شود.
ادریس رحمانی تحلیلگر سیاسی افغان می گوید که روابط افغانستان با هند به دلیل خط فکری واحد دو کشور به ویژه در خصوص پاکستان می تواند عمیق و پایدار باشد. او استدلال می کند که داشتن روابط نیک میان کابل و اسلام آباد بسیار زمانگیر است و نباید برای ایجاد آن، روابط دیرینه و خوب افغانستان و هند به مخاطره بیافتد.
شماری از آگاهان سیاسی در افغانستان با انتقاد از رویکرد سیاسی رئیس جمهور غنی نسبت به پاکستان می گویند که آقای غنی همه برگه های بازی خود را در سفر به پاکستان یکباره روی میز گذاشت.
امرالله صالح، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان یکی از این منتقدین است که در مصاحبه با روزنامۀ هشت صبح به گونۀ ویژه از توافق رئیس جمهور غنی به اعزام منسوبین قوای مسلح افغانستان برای آموزش به پاکستان انتقاد کرده است – چیزی که ارگ تا هنوز آن را تایید نکرده است. با وصف پیشنهاد مکرر پاکستان، حکومت پیشین افغانستان نیزتقاضای اسلام آباد مبنی بر اعزام نظامیان افغان برای آموزش در پاکستان را نپذیرفته بود.
واکنش حکومت افغانستان
در پاسخ به این نگرانی ها، نظیف الله سالارزی سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به صدای امریکا گفت که رئیس جمهور غنی دعوت حکومت هند را برای سفر به آن کشور پذیرفته است و به زودی تاریخ این سفر نهایی خواهد شد. او افزود که حکومت آقای غنی به روابط با هند اهمیت خاص قایل است و آن کشور را "شریک خوب و قابل اعتبار" خود می داند.
سالارزی گفت " هند در چهار حلقه از جملۀ پنج حلقۀ سیاست خارجی افغانستان شامل است... روابط افغانستان با هر کشور مستقلانه و مبتنی بر احترام متقابل خواهد بود، به این مفهوم که روابط افغانستان با یک کشور دومی هیچگاهی تحت تاثیر روابط کشور سومی قرار نخواهد گرفت".
با اینحال اکثر تحلیلگران سیاسی به این باور اند که هند در این خصوص شکیبایی داشته و از دید آنان تعامل جدی و نزدیکی سیاسی افغانستان و پاکستان کم از کم در کوتاه مدت مایۀ رنجش مقام های هندی نخواهد شد.
شانتی دی سوزا، پژوهشگر روابط بین المللی در دهلی جدید می گوید که هند همواره تلاش ها برای ایجاد ثبات در منطقه را به دیدۀ قدر نگریسته و هیچگاهی افغانستان را میدان نبرد نیابتی خود نساخته است. او می افزاید که هند خود می کوشد تا فضا را برای تماس دپلوماتیک افغانستان و پاکستان باز نگهدارد.
خانم دی سوزا می گوید که هند به عنوان یک قدرت مطرح منطقه هیچگاهی به خاطر همگرایی افغانستان و پاکستان منزوی نخواهد شد، اما به گفتۀ وی همگرایی و تحکیم روابط کابل و دهلی جدید در صورت ناسازگای اسلام آباد می تواند پاکستان را کم از کم در عرصۀ سیاسی در منطقه منزوی سازد.
هند در ۱۳ سال گذشته بیش از ۱۴۰ میلیون دالر را صرف بازسازی افغانستان کرده است و وعدۀ مساعدت ۱۰۰ میلیون دالری در سالهای آینده نیز کرده است. در حالیکه هند در منطقه به حیث یک قدرت اقتصادی و سیاسی عرض اندام می کند، روابط نیک دهلی نو و کابل می تواند برای ثبات اقتصادی و سیاسی افغانستان در آینده ثمربخش باشد.
