گزارشگران بدون مرز: افغانستان یکی از سه کشور پرچالش برای خبرنگاران است

سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) گفته است که افغانستان در سال ۲۰۲۳ برای خبرنگاران یکی از کشورهای پرچالش بود که در آن سه خبرنگار کشته شد.

این سازمان ناوقت یکشنبه ۳۱ دسمبر (دهم جدی) در گزارشی گفت که آمار خبرنگاران قربانی در سال ۲۰۲۳ در مقایسه به یک سال قبل آن کاهش یافته است. بر اساس آمار این سازمان در سال ۲۰۲۲ میلادی ۶۱ خبرنگار در سراسر جهان کشته شده بودند.

سازمان گزارشگران بدون مرز، افغانستان را در زمره هشت کشوری در جهان خوانده که در سال ۲۰۲۳ خبرنگاران در آن کشته شدند.

همچنان این سازمان در گزارشش، ویتنام، روسیه و افغانستان را سخت‌ترین کشورها برای خبرنگاران ذکر کرده و گفته است که خبرنگاران در افغانستان به اتهام جاسوسی بازداشت و زندانی می‌شوند.

گزارش حاکی است که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، فشار بر رسانه‌ها افزایش یافته و خبرنگاران مورد آزار و اذیت جدی قرار گرفته اند.

این سازمان گفته است که حداقل ۲۱ خبرنگار طی سال گذشته میلادی (۲۰۲۳) در افغانستان بازداشت شدند که سه نفر از آنها هنوز در زندان طالبان به سر می‌برند.

قبل از این، مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارشی گفته بود که فشار طالبان بر خبرنگاران و رسانه‌های افغانستان در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته و این مرکز به شمول کشته شدن یک خبرنگار و زخمی شدن ۱۹ تن دیگر ۱۶۸ مورد خشونت علیه خبرنگاران را ثبت کرده است.

این مرکز روز جمعه ۲۹ دسمبر (هشتم جدی)‌ در گزارشی گفت که طالبان ۶۱ خبرنگار را در سال ۲۰۲۳ بازداشت کرده و دو تن از آنان را به یک سال زندان محکوم کرده اند.

گزارش حاکی است که از مجموع حوادث ثبت شده در سال ۲۰۲۳، هشت مورد تعطیلی رسانه‌ها بوده است که از این تعداد، پنج مورد موقت از یک هفته تا چند هفته بوده و سه رسانه دیگر به شمول دو ویب سایت و یک رادیو هنوز اجازه فعالیت دوباره را به دست نیاورده اند.

علاوه بر این، بر اساس گزارش این مرکز، در ۱۲ ماه گذشته حداقل چهار نشست حقوقی برای محاکمۀ مدیران رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان برگزار شده است.

بر اساس گزارش از جمله محکوم شدگان، در حال حاضر مدیر مسوول دو رسانه که هر کدام به یک سال زندان محکوم شده ‌اند، مهلت زندان شان را سپری می‌کنند.

واکنش طالبان

در واکنش به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در مصاحبه‌ای با تلویزیون ملی که از سوی این گروه مدیریت می‌شود، گفته است که رسانه ها در افغانستان با آزادی کامل بر اساس ارزش‌های اسلامی و راهکارهای قانونی فعالیت می‌کنند.

مجاهد هفته گذشته نیز به گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان واکنش نشان داد و گفت که رسانه‌ها در افغانستان تحت فشار نیستند و آزادانه فعالیت می‌کنند.

اما وی گفت که رسانه‌هایی که علیه منافع ملی کار می‌کنند مجازات شده اند.

آمار سازمان گزارشگران بدون مرز نشان می‌دهد که در دو سال گذشته صدها رسانه در افغانستان مسدود شده و ۸۰۰۰ خبرنگار که ۸۰ درصد شان زنان اند، کار خود را ترک کرده اند.

این سازمان گفته است که در دوران حاکمیت دوباره طالبان، از جمله ۵۴۷ رسانه، ۸۰ شبکۀ تلویزیونی، ۱۳۷ شبکه رادیویی و ۱۳ خبرگزاری از فعالیت باز مانده اند.