بانک جهانی: سکتور خصوصی در افغانستان با آزمون جدی بقا روبرو است

نظرسنجی تازه بانک جهانی از نگرانی رو به افزایش تاجران افغان در قبال آینده اقتصادی افغانستان، خبر می‌دهد.

این نظرسنجی که در بخش سکتور خصوصی صورت گرفته و بنام سروی سریع سکتور خصوصی بانک جهانی نامیده شده است، نشان می‌دهد که تجارت‌ها همچنان با محدودیت‌های شدید بانکی و مالی و کمبود تقاضای مصرف کننده گان مواجه اند. اما در دور سوم این نظرسنجی، افزایش قابل توجهی در نظریات کسانی مشاهده می‌شود که عدم اطمینان در مورد آینده را یک محدودیت اصلی تلقی کرده و نگران محدود شدن فعالیت اقتصادی زنان نیز هستند.

این همه پرسی که در بهار سال گذشته صورت گرفت، حاکیست که سکتور خصوصی افغانستان ظرفیت احیای اقتصاد و ایجاد فرصت های شغلی به ویژه برای زنان را دارد. این گزارش خاطر نشان می‌سازد که گرچه نشانه های بهبودی در مقایسه با عین نظرسنجی که در سال ۲۰۲۱ صورت گرفت، در سکتور اقتصاد رونما شده ولی تجارت ها میکوشند تا به سطح فعالیتی که قبل از روی کار آمدن طالبان در سال ۲۰۲۱داشتند، برسند. این نظرسنجی نشان می‌دهد که هشت در صد تجارت های که متعلق به زنان اند، به طور موقت یا دایمی مسدود شده اند.

براساس این نظر سنجی اکثر افغان ها یا در حال ترک کشوراند و یا داخل بازار کار غیر رسمی می‌شوند و کاهش تقاضا اکثر تجارت‌ها را مجبور به کاهش سرمایه گذاری و اخراج کارمندان کرده و از ماه اگست۲۰۲۱ بدین سو، ارقام بیکاری تقریبا دو برابر شده است.

بانک جهانی می‌گوید که طبق این همه پرسی، کاهش قابل توجهی در اشتغال زنان در این دور مشاهده شده و اکثر زنان در تجارت های که متعلق به زنان است، کار می‌کنند. در نتیجه، تعداد تجارت های عاری از کارمند زن به بیش از ۵۰ درصد در سال ۲۰۲۳ رسید.

در این نظرسنجی بانک جهانی امده است که آزمون ها در سکتور بانکی بر فعالیت‌های تجارتی و تبادلات بین المللی تاثیر می‌گذارد. یافته های این نظرسنجی، سطح پایین پرداخت‌های غیررسمی و رشوه را نشان میدهد به طوری که ۹۲ درصد از تجارت ها ابراز داشتند که مجبور به پرداخت این وجوع نبودند.

تجارت های شامل در این همه پرسی ابراز داشتند که تعامل با حکومت طالبان، مشکلات تجاری آنها را حل نکرده و تجارت های کوچک تحت ملکیت زنان در تعامل با حکومت طالبان، مشکلات بیشتری دارند و در مقایسه با تجارت های مردانه، احتمال حل کمتر مشکلات شان می‌رود.

این نظرسنجی توسط برنامه تحقیقی بنام آینده افغانستان در بانک جهانی صورت گرفته است. دور نخست این نظرسنجی در ماه اکتوبر و نومبر سال ۲۰۲۱ و دور دوم در ماه‌های می و جون ۲۰۲۲ از طریق تلیفون صورت گرفت. دور سوم آن از طریق مصاحبه‌های حضوری با ۴۲۲ تجارت در پنج ولایت افغانستان، یعنی در کابل، بلخ، هرات، قندهار و ننگرهار، صورت گرفته است.

آینده افغانستان برنامه تحقیقاتی، نظارتی و تحلیلی بانک جهانی در مورد وضعیت اقتصادی و اجتماعی افغانستان است که هدف آن کمک جامعه بین المللی در پیدا کردن راه‌های مساعدت‌ برای مردم افغانستان می‌باشد.