مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش تازهاش در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانههای افغانستان گفته است که پس از فشار بر خبرنگاران و رسانهها در ولایات، حکومت طالبان فشارها بر خبرنگاران را در کابل نیز افزایش داده که منجر به تغییر رویه پوشش خبری رویدادها شده است.
این مرکز در گزارشی به روز شنبه ۱۸ نومبر (۲۷ عقرب) وضعیت رسانهها در افغانستان را در شش ماه اول سال ۱۴۰۲ خورشیدی بررسی کرده و گفته است که پس از ولایات، در کابل نیز فضای کار برای خبرنگاران تنگ شده است.
در گزارش آمده است: "در حال حاضر نه تنها در ولایات، بلکه در کابل روند کاری معمول رسانهها مختل شده است و امکان تهیه و نشر گزارشهای آزاد و تحقیقی و یا برنامههای چالشی رسانهای به دلیل محدودیت شدید دسترسی به اطلاعات از بین رفته است."
مرکز خبرنگاران افغانستان در این گزارش گفته است که تلاشهای طالبان برای تغییر محتوای رسانهها تشدید شده است و به همین دلیل رسانهها مجبور شده اند تنها به پوشش رویدادهای بشردوستانه و کمکهای بشری و تهیۀ برنامههای آموزشی که مورد تایید طالبان است، رو بیاورند.
گزارش حاکی است که محدودیتها بر خبرنگاران به حدی افزایش یافته است که حتی آنها نمیتوانند دیدگاههای خود را در مورد وضعیت سیاسی و اقتصادی در صفحات اجتماعی خود نشر کنند.
در این گزارش همچنان آمده است که با وجود اینکه قانون رسانهها و قانون دسترسی به اطلاعات از سوی طالبان تایید شده است و آنان گفته اند که پس از "تعدیل جزیی" این قوانین، رهبر طالبان در قندهار آنها را توشیح خواهد کرد، اما بر اساس یافتههای این مرکز، در عمل به جای این قوانین، طالبان راهکارهایی خود را دنبال کرده اند.
تحقیق اخیر مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد که "در این مدت دست کم ۱۳ دستورالعمل مرتبط با رسانهها صادر شده است که محتوای آنها بسیار فراتر از تعدیلات اندک پیشنهادی طالبان در قوانین رسانهای کشور میباشد و با رسانهها و خبرنگاران نیز بر مبنای همین دستورالعملها برخورد میشود".
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که در شش ماه نخست سال جاری، دستکم ۷۵ مورد تخلف علیه خبرنگاران و رسانهها را ثبت کرده است که از جمله میتوان به بازداشت ۳۳ خبرنگار و کارمند رسانهای اشاره کرد.
این مرکز گفته است که این تعداد شامل ۴۲ مورد تهدید خبرنگاران نیز میباشد.
بر اساس معلومات این مرکز "تقریباً اکثر بازداشتها از سوی اداره استخبارات صورت گرفته است و در قضایای تهدید خبرنگاران و رسانهها نیز ادارات مختلف به ویژه استخبارات، اطلاعات و فرهنگ و امر به معروف دخیل بوده اند".
مرکز خبرنگاران افغانستان محدودیتهای وضعشده بر خبرنگاران و رسانهها را در تضاد با حقوق خبرنگاران دانسته و گفته است که این محدودیتها نتیجه نمیدهد و در آگاه سازی مردم و انکشاف کشور تاثیر منفی دارد.
مرکز خبرنگاران افغانستان از طالبان خواسته است که در رویکرد خود نسبت به رسانهها تجدید نظر کنند، از تحمیل مطالبات غیرقانونی و غیرقابل توجیه بر خبرنگاران و رسانهها خودداری کنند و برای خبرنگاران زمینۀ فضای کاری بدون ترس و سانسور را فراهم کنند.
پیش از این سازمان گزارشگران بدون مرز در اگست سال روان گزارش داده بود که در دو سال گذشته صدها رسانه در افغانستان مسدود شده و ۸۰۰۰ خبرنگار که ۸۰ درصد شان زنان اند، کار خود را ترک کرده اند.
این سازمان گفته بود که از جمله ۵۴۷ رسانه، ۸۰ شبکۀ تلویزیونی، ۱۳۷ شبکه رادیویی و ۱۳ خبرگزاری از فعالیت باز مانده اند.
حکومت طالبان تاکنون به این گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان واکنشی نشان نداده است. اما پیش از این گفته بودند که به فعالیت رسانههای آزاد در افغانستان با احترام به ارزشهای ملی و اسلامی متعهد اند.
گروه