کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، گزارش تازه‌اش را در مورد وضعیت افراد دارای معلولیت در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، در سراسر این کشور منتشر کرد که بیان‌گر نقض حقوق این افراد است.
این گزارش می‌گوید که بر اساس آخرین سروی ملی معلولیت – که در سال ۲۰۰۵ از سوی مؤسسۀ هندیکپ انجام شد – ۲.۷ میلیون نفوس افغانستان را اشخاص دارای معلولیت تشکیل می‌دهند و در هر پنج خانواده یک نفر آن دچار معلولیت است.
از این میان، ۸۴۰ هزار اشخاص دارای معلولیت شدید اند و بیش از ۱۱۰ هزار آنان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از اثر جنگ‌های سه دهه دچار معلولیت شده اند.
حدود ۴۰۰ هزارنفر افراد دچار مشکلات بینایی و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دیگر به معلولیت ناشنوایی مبتلا می‌باشند.
مشکلات افراد دارای معلولیت
از جملۀ مجموع افراد دارای معلولیت، بیش از ۱۱۰ هزار آنان مطابق قانون حقوق و امتیازات اشخاص دارای معلولیت، از امتیاز مادی با درنظرداشت فیصدی معلولیت شان در افغانستانبرخوردار اند که حداکثر به افراد دارای معلولیت شدید، ماهانه ۵۰۰۰ افغانی از سوی دولت پرداخت می‌گردد.
کمیسیون حقوق بشر می‌گوید، این موضوع باعث رنجش اشخاص دارای معلولیت غیرجنگی شده است و آن را یک نوع تبعیض بین اشخاص دارای معلولیت می‌دانند.
بر اساس این گزارش، جنگ، ناامنی و عدم ارایه خدمات صحی، اجتماعی و مراعات‌نشدن دستورات ایمنی، باعث ایجاد معلولیت‌ها در افغانستان شده است و اطفال هنوز هم در این کشور قربانی پولیو می‌شوند.
به باور کمیسیون حقوق بشر، افراد دچار معلولیت بینایی از دسترسی‌نداشتن به حق تعلیم در سراسر افغانستان رنج می‌برند و برای رسیدگی به وضعیت افراد دارای معلولیت ذهنی، هیچ‌گونه برنامه حمایتی و بازتوانی وجود ندارد.
این کمیسیون با نگرانی می‌گوید، افراد دارای معلولیت ذهنی به دلیل باورهای نادرست رایج در بین شهروندان افغان، به شکل بدی زندگی می‌کنند، طوری که حتی برخی والدین به منظور جلوگیری از خرابکاری، دست و پای شان را به زنجنیر می‌بندند.
گزارش می‌افزاید که گاهی اوقات افراد دارای معلولیت ذهنی از سوی خانواده‌ها بی‌سرنوشت در جامعه رها می‌شوند "هیچ نهاد دولتی و غیر دولتی نیز وجود ندارد که ازآانها حفاظت کند، مخصوصاً که بعضی از این اشخاص دختران بالاتر از سن ده ساله بوده و احتمال تجاوز جنسی بر آنها می‌رود".
پیشنهادات
هرچند به گفتۀ کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، برای بهبود وضعیت افراد دارای معلولیت، برنامه‌های به منظور آگاهی عامه از حقوق افراد دارای معلولیت انجام شده و گام‌های برای اصلاحات تقنینی از سوی حکومت برداشته است؛ اما هنوز هم کارهایی باقی مانده است که باید به سر برسند.
این کمیسیون در گزارشش، به حکومت، پارلمان و رسانه‌ها پیشنهاداتی را به منظور تأمین حقوق بشری افراد دارای معلولیت ارائه می‌کند.
دفتر حمایت از حقوق اشخاص دارای معلولیت کمیسیون حقوق بشر افغانستان، از حکومت می‌خواهد، باید تعدیلات پیشنهادی را که توسط کمیته بازنگری در قانون حقوق و امتیازات اشخاص دارای معلولیت صورت گرفته است، هرچه زودتر مراحل تصویب و توشیح آن را روی دست گیرد.
این کمیسیون می‌افزاید "وزارت محترم کار امور اجتماعی شهدا و معلولین هرچه زو تر در مورد حل مشکلات اشخاص دارای معلولیت منجمله اطفال و زنانی که معلولیت ذهنی دارند، تدابیر لازم و مشخصی را روی دست گرفته و با هماهنگی با سایر وزارت‌های سکتوری با ایجاد آسایشگاه‌ها و مراکز بازتوانی ازحقوق بشری آنها حمایت کنند".
تصویب کنوانس مراکش در مورد اشخاص نابینا و ناشنوا از سوی شورای ملی افغانستان و اجرای برنامه‌های آگاهی به منظور حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت توسط رسانه‌ها از دیگر خواست‌های دفتر حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت کمیسیون مستقل حقوق بشر است.