یک ماه پس از کشته شدن بلوچ ملا بخش، یک خیاط بلوچ در ایالات بلوچستان پاکستان، فعالان بلوچ مسافت ۱۶۰۰ کیلومتر را از ایالات بلوچستان به سمت اسلام آباد پایتخت آن کشور راهپیمایی می‌کنند تا توجه حکومت را به آنچه "ناپدید شدن اجباری و کشتارهای فراقانونی" بلوچ‌ها خوانده شده است، جلب کنند.
ادارهٔ مبارزه با تروریزم پاکستان می‌گوید که ملا بخش به تاریخ ۲۰ نومبر در حالیکه مواد منفجره را به همراه داشت، بازداشت شد. قرار بود که ملا بخش به تاریخ ۲۴ نومبر به محکمه احضار شود، اما یک روز پیش از آن زمانیکه می‌خواست یک مخفیگاه تندروان را به مقام‌ها نشان دهد، در گلوله باری میان نیروهای امنیتی و تندروان کشته شد.
خانوادهٔ ملا بخش این اتهامات را رد کرده و مقام‌های ادارهٔ مبارزه با تروریزم بلوچستان را به کشتن این خیاط متهم می‌کند. آنان مدعی اند که ملابخش به تاریخ ۲۹ اکتوبر از خانه‌اش بازداشت و چند هفته بعد در محکمه احضار شده بود.
در آغاز بستگان ملابخش جسد وی را دفن نکردند. گروه کثیری از زنان و مردان در اطراف جسد وی تحصن کردند و از پولیس خواستند که اداره مبارزه با تروریزم بلوچستان را به خاطر کشتن ملابخش تحت پیگرد قرار دهد.
سرانجام ملابخش به تاریخ ۲۹ نومبر به خاک سپرده شد و پولیس به تاریخ نهم دسمبر بر ضد چهار کارمند ادارهٔ مبارزه با تروریزم پرونده باز کرد، هرچند محاکم ایالتی جلو این اقدام پولیس را گرفت.
گسترش تظاهرات
تظاهرات به خاطر کشته شدن این مرد بلوچ ادامه یافته و به مرور زمان دامن گسترد، با اینحال، رسانه‌های عمدهٔ پاکستانی از آن گزارش ندادند.
تصاویر نشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که هزاران نفر از اقلیت بلوچ پاکستان ضمن ابراز همدردی با خانوادهٔ ملابخش راهپیمایی می‌کنند، هرچند معترضان از ورود به اسلام آباد، پایتخت پاکستان منع شده اند.
ماهرنگ بلوچ، یکی از برگزار کنندگان این راهپیمایی به صدای امریکا گفت: "تقاضا داریم تا [بلوچ‌های] ناپدید شده از بند رها شوند...می‌خواهیم که ادارهٔ مبارزه با تروریزم خلع سلاح شود تا در آینده کسی اختطاف نشده و در درگیری‌های ساختگی کشته نشود. جنبش ما تا زمان تحقق خواسته‌های مان ادامه خواهد یافت."
ماهرنگ بلوچ یکی از رهبران ارشد کمیتهٔ اتحاد بلوچ‌ها است که پس از بازداشت پدرش در سال ۲۰۰۹ به فعالیت آغاز کرد. جسد پدر ماهرنگ در سال ۲۰۱۱ در حالیکه آثار شکنجه در آن مشهود بود، پیدا شد. ناپدید شدن و سپس کشته شدن پدر ماهرنگ نیز مانند صدها قضیهٔ دیگر رسیدگی نشد.
کاروان مشتمل بر ۲۰۰ فعال بلوچ در شهرهای مختلف پاکستان توقف می‌کند تا در مورد مشکلات بلوچ‌ها به شمول ناپدید شدن اجباری فعالان این اقلیت به مردم آگاهی دهی کنند.
قرار بود این فعالان شام چهارشنبه وارد اسلام‌آباد پایتخت اسلام شده و به جمعیتی که در پرس کلب در این شهر گرد هم آمده بودند، بپیوندند، اما پولیس اسلام آباد از معترضان خواست که به یک پارک بروند، خواستی که از سوی معترضان رد شد.
پیش از این، ماهرنگ بلوچ به صدای امریکا گفت که کاروان معترضان در فواصل میان شهرها مورد آزار و اذیت برخی گروه‌ها قرار گرفته و ادارات محلی راه را بر آنان می‌بستند تا از پیشروی شان جلوگیری کنند. پولیس پاکستان برخی از معترضان را به اتهام شعارهای ضد دولتی بازداشت کرده است.
با آنکه فعالان بلوچ در گذشته نیز راهپیمایی‌هایی از این قبیل را برگزار کرده بودند، کیا بلوچ، خبرنگار پاکستان مستقر در ناروی می‌گوید که راهپیمایی کنونی منحصر به فرد است زیرا به گفتهٔ وی زنان آن را رهبری کرده و از حمایت گسترده برخوردار است.
او گفت که زنان به خاطری رهبری این راهپیمایی را در دست گرفتند که مردان معترض همواره با آزار و اذیت مواجه شده و خودشان قربانی ناپدید شدن اجباری شده و یا هم در سازش با مقام‌ها به اعتراضات خاتمه بخشیده اند. او گفت: "به دلیل موضع سازش‌ناپذیر، مردم بلوچ به زنان اعتبار بیشتر دارند."
کیا بلوچ گفت که پیوستن بلوچ‌های ساکن در سایر ایالت‌های پاکستان به این اعتراضات نیز پیام گسترده تر داده و به اعتراضات کنونی ویژگی می‌بخشد.
ناپدید شدن اجباری
در دو دههٔ گذشته، ایالت بلوچستان پاکستان صحنهٔ شورشگری خشونت‌باری بوده است که منجر به ناپدیدشدن‌های اجباری در این ایالت شده است.
حکومت فدرال پاکستان از سوی گروه‌های شورشی بلوچ به تاراج منابع سرشار منرال‌های بلوچستان متهم شده است. حکومت پاکستان نیز به هدف سرکوب شورشگری بلوچ‌ها، به گفتهٔ فعالان بلوچ، دست به بازداشت اجباری و ناپدید کردن فعالان این اقلیت زده است، در این میان خانواده‌های بلوچ اند که دیده به راه عزیزان شان اند که یکباره ناپدید شده اند.
ماهرنگ بلوچ می‌گوید که حکومت پاکستان از دست داشتن در ناپدید شدن اجباری بلوچ‌ها به کلی انکار می‌کند.
شورشگری در بلوچستان پس از راه اندازی پروژه های مربوط به دهلیز اقتصادی چین-پاکستان که بخشی از ابتکار یک کمربند یک راه حکومت چین است، افزایش یافته است. بیشتر این پروژه‌ها در بندر گوادر در بلوچستان تطبیق می‌شود.
پس از هدف قرار گرفتن شهروندان چین در بلوچستان، حکومت پاکستان تدابیر امنیتی را در این ایالت تشدید بخشیده است.
در این میان، افزایش تدابیر امنیتی، آنهم در فقدان فرصت‌های اقتصادی، سرکوب آزادی بیان، تداوم ناپدید شان اجباری و کشتارهای فراقانونی، به گفتهٔ بلوچ، منجر به ابراز همبستگی بیشتر با جنگجویان بلوچ شده است.
پاسخ حکومت
حکومت‌های متعدد پاکستان در طول سالیان دراز وعده داده اند که مشکل ناپدید شدن اجباری بلوچ‌ها را حل خواهند کرد، اما کارکرد در این زمینه بسیار اندک و ناچیز بوده است.
آمار کمیسیون رسیدگی به ناپدید شدن اجباری بلوچ‌ها در پاکستان که در جنوری ۲۰۲۳ نشر شد، نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۱ به اینسو، این نهاد بیش از ۹۰۰۰ قضیهٔ ناپدید شدن اجباری را عمدتاً از ایالت‌های خیبرپشتونخوا و سپس بلوچستان، دریافت کرده است.
از این میان، تنها ۵۰۰۰ قضیه رسیدگی شده و ۳۸۰۰ بلوچ به آغوش خانواده‌های شان برگشته اند، هرچند بیش از ۲۰۰۰ نفر تا هنوز ناپدید اند.
ماهرنگ می‌گوید که مرگ ملابخش هراسی را در میان بلوچ‌های پاکستان ایجاد کرده است، ترسی که به گفتهٔ وی سبب راهپیمایی کنونی شده است. او ابراز امیدواری کرد که محکمه و پارلمان پاکستان در زمینهٔ خلع سلاح ادارهٔ مبارزه با تروریزم ایالت بلوچستان اقدام کند.
یونس بلوچ، برادر بلوچ ملابخش می‌گوید که خواستار تطبیق عدالت است. او گفت: "اگر عدالت صورت نگیرد، تا دم مرگ خواهیم رزمید."
گروه