صدای امریکا به اسنادی دست یافته است که موجودیت فساد در لیگ برتر کرکت افغانستان را نشان می‌دهد. در این گزارش، ادعاهای فساد از سوی شورای بین المللی کرکت، بورد کرکت افغانستان و ریاست جمهوری افغانستان بررسی شده است. اعترافات برخی از مقام‌های تنظیم کنندۀ لیگ برتر کرکت افغانستان در مورد اخذ پول نقد، اظهارات یکی از مالکین هندی یک تیم این لیگ، مکاتبه و ایمیل های فرستاده شده در مورد ادعاهای فساد و حیف میل صدها هزار دالر نیز از بخش های دیگر این گزارش است.
صدای امریکا به گزارش ابتدایی کمیتۀ مبارزه با فساد شورای بین المللی کرکت دست یافته است که بر اساس آن در لیگ برتر افغانستان حدود ۱۰ مورد فساد کوچک و بزرگ صورت گرفته که ممکن صدها هزار دالر امریکایی در آن حیف و میل شده باشد. در رابطه به این قضایا، به شمول مامورین بلند رتبه و پایین رتبه بورد کرکت افغانستان، حدود ۲۰ تن مظنون اند.
برخی از منابع معتبر بورد کرکت و حکومت افغانستان این اسناد را به صدای امریکا سپرده اند. این گزارش بر اساس همین اسناد نوشته شده است. در این گزارش نام های مامورین و سایر مظنونین به فساد به این دلیل ذکره نشده است که تحقیقات در مورد آنان جریان دارد.
لیگ برتر افغانستان:
بورد کرکت افغانستان در سال ۲۰۱۸ لیگ برتر افغانستان را زیر نام رسمی - لیگ بازی های ۲۰ اووره گلبهار افغانستان – راه اندازی کرد. این لیگ پنج تیم داشت، جوانان کابل، قهرمانان بلخ، ببرهای ننگرهار، شیران پکتیا و قندهار اتلان. در این لیگ از تاریخ پنجم تا ۲۱ام اکتوبر ۲۳ بازی در شهر شارجه امارات متحده عرب برگزار شد که تیم قهرمانان بلخ لقب قهرمانی این جام را کسب کرد.
کرکت بورد افغانستان می‌گوید که در این لیگ ورزشی میلیون ها دالر سرمایه گذاری صورت گرفته و قیمت هر بازیکن این لیگ از ۱۰ تا ۱۰۰ هزار دالر تعیین شده بود. در این لیگ به شمول دها بازیکن افغان، حدود ۴۰ بازیکن و مربی معروف بین المللی نیز اشتراک داشتند. بورد کرکت افغانستان این لیگ را برای رشد کرکت در افغانستان یک گام مهم عنوان می‌کند.
تحقیق شورای بین المللی کرکت:
شورای بین المللی کرکت، روند جمع آوری اسناد و تحقیقات در مورد ادعای موجودیت فساد در لیگ برتر افغانستان را آغاز کرده است و احتمال دارد گزارش نهایی اش را در این مورد نشر کند. در این گزارش به موضوعاتی چون تهدید افراد دخیل در فساد، کمبود معلومات در مورد مالکین تیم ها، نبود سیستم قانونی بانکی برای داد و ستد پول و تلاش سازش در بازی های لیگ برتر اشاره شده است. بر اساس این گزارش، شورای بین المللی کرکت با رهبران بورد کرکت افغانستان ملاقات کرده و در مورد تهدید از جانب افراد دخیل در فساد با آنان صحبت کرده است. گزارش افزوده است که در بخش طرح ریزی سیستم تنظیم این مسابقات و استخدام افراد تاخیر صورت گرفته بود که این خود تهدید موجودیت فساد را افزایش داده است.
آی سی سی می‌گوید که در بخش تفویض اعتبارنامه به مالکین تیم ها نیز به گونه مسلکی و دقیق تفتیش صورت نگرفته است که این روند خطر بیشتر را متوجه شهرت و امنیت این تورنمنت کرده است. شورای بین المللی کرکت اکنون تحقیق می‌کند که دلیل این همه بی بند و باری و کارهای غیرمسلکی در لیگ برتر افغانستان چه بوده است.
مالکین تیم ها کی ها بودند؟
کمیتۀ مبارزه با فساد شورای بین المللی کرکت می‌گوید که در مورد مالکین تیم های لیگ برتر کرکت افغانستان از بورد کرکت این کشور خواستار معلومات شده بود اما این معلومات به وقت معین آن ارایه نشد. این کمیته می‌گوید که فقط چند روز پیش از آغاز تورنمنت، مالکین تیم ها معرفی شدند اما سپس این افراد تغییر کرد و مقام‌های بورد کرکت افغانستان نیز در این رابطه معلومات ناقص و غیر دقیق ارایه کرده اند. بر اساس این گزارش، حتی پس از آغاز بازی های لیگ برتر تا ۱۱ ماه اکتوبر سال ۲۰۱۸ هم مالکین تیم ها واضح نبود. عدم معلومات شفاف در مورد مالکین تیم ها نیز از نقطه نظر حقوقی می‌تواند این رقابت ها را زیر سوال ببرد. بر اساس اصول شورای بین المللی کرکت، چندی پیش از راه اندازی چنین تورنمنت ها باید هویت مالکین تیم ها، منبع عواید و سایر معلومات به دفتر آی سی سی ارایه شود. قرار لیگ برتر کرکت افغانستان با یک شرکت هندی به نام سنیکرز امضا شده بود.
دلیل داد و ستد پول نقد چه بود؟
گزارش آی سی سی به داد و ستد پول نقد در لیگ برتر کرکت افغانستان اشاره کرده و گفته است که دو مقام بورد کرکت، از بازیکنان به عنوان شهریه، پول گرفته اند. اصول داد و ستد پول این است که در این نوع لیگ های تجارتی، پول از طریق بانک ها به حساب های بازیکنان، مربیون، مدیران، مامورین و بورد کرکت واریز می‌شود. اما در این قضیه هراس این وجود دارد که احتمالاً پول نقد به حسابات اصلی بانک نه بلکه به جیب های شخصی واریز شده باشد که این موضوع را به یک قضیه بزرگ مالی تبدیل می‌کند و ممکن آی سی سی را بیشتر از پیش مشکوک سازد.
شک و تردید در مورد قرارداد و شرکای شرکت سنیکرز
شورای بین المللی کرکت در گزارش نگاشته است که بورد کرکت افغانستان با شرکتی قرارداد این تورنمنت را امضا کرده بود که پیش از این در این بخش هیچ تجربه نداشته و نه هم مامورین دایمی در این بخش داشته است. کمیته مبارزه با فساد آی سی سی می‌گوید که معلومات این کمیته نشان می‌دهد که یکی از شرکای این شرکت در قضیۀ یک رقابت ۲۰ اووره کرکت در زمبابوی به فساد متهم است. او از کپتان یک تیم خواسته بود در تیم اش سازش و فساد کند. یکی از شرکای دیگر این شرکت در لیگ برتر افغانستان نیز از یکی از بازیکنان خواسته بود تا در جریان رقابت سازش و فساد کند. کمیتۀ مبارزه با فساد اکنون در رابطه به اعتبار مالکین و شرکای این شرکت نیز تحقیق می‌کند.
فساد در لیگ برتر؛ پرسش ها و پاسخ ها
صدای امریکا به اسنادی نیز دست یافته است که بر اساس سفارش شورای بین المللی کرکت از برخی از کارمندان مظنون بورد کرکت افغانستان تحقیقات صورت گرفته است. از یکی از مقام‌های پیشین بورد کرکت که یکی از مسوولین لیگ برتر نیز بود، ۱۳ و از یک مقام دیگر ۱۱ سوال پرسیده شده است. این پرسش ها و پاسخ ها به گونه کتبی صورت گرفته است. تمامی پرسش ها در مورد ادعاهای موجودیت فساد، گرفتن پول از مالکین تیم‌ها، سازش در بازی‌ها و تاخیر در تسلیم دهی اعتبار نامه‌ها بوده است.
یکی از این مقام‌ها نوشته است که اختلافات منفعت در میان مقام‌های بورد وجود داشت: "حتی مقام‌های بلند رتبه بورد کرکت پول هنگفتی به دست آوردند." در بخش دیگر، این مقام اضافه کرده است که حتی برخی از مربیون پیش آنکه بازیکنان به یک تیم فروخته شوند، از آنان پول تقاضا کرده بودند.
یک مقام دیگر در جریان ارایه پاسخ پذیرفته است که از بازیکنان پنج تا ۱۰ درصد شهریه گرفته و این کار را در مشوره با بازیکنان انجام داده است. او گفته است که بازیکنان او را منحیث نماینده خویش تعیین کرده بودند و گویا این مقدار پول حق الزحمه او بوده است. "پس از آنکه پی بردم این کار خلاف اصول بورد کرکت افغانستان و شورای بین المللی است، پول‌ها را دوباره برگرداندم." ممکن این یکی از مثال‌های فساد در لیگ برتر باشد اما تا حال واضح نیست که از بازیکنان چه مقدار پول گرفته شده است.
یکی از مقام‌های که به سوالات پاسخ ارایه کرده گفته است: "من میدانم که یکی از تنظیم کنندگان لیگ برتر به یکی از بازیکنان (خارجی) تیم شیران پکتیا پیشنهاد سازش کرده بود. بازیکنان در این مورد به کمیته بین المللی ضد فساد خبر دادند. من صلاحیتی نداشتم تا در این مورد اقدام کنم."
ادعای مالک یک تیم
کمیتۀ حقیقت یاب بورد کرکت و یکی از مقام‌های کرکت بورد افغانستان، با مالک یکی از تیم های لیگ برتر افغانستان در هند صحبت کردند و این صحبت ها در یک نوار ویدیویی ثبت شده است. صدای امریکا به این ویدیو نیز دسترسی دارد. در این نوار ویدیویی این فرد که خود را مالک یکی از تیم های لیگ برتر افغانستان معرفی می‌کند ادعا دارد که یکی از مقام‌های بلند رتبه پیشین کرکت بورد افغانستان در مقابل مالکیت یکی از تیم ها، از او ۵۰۰ هزار روپیه هندی اخذ کرده است.
او گفته است: "به من از طریق تیلیفون گفته شد که در مقابل ۵۰ لک مالکیت یک تیم را برایت میدهیم. من به آنان گفتم که تجار استم اگر ۵۰ لک بدهم، چگونه و چه مقدار منفعت به دست خواهم آورد؟ او برایم گفت که راه های زیادی وجود دارد، تمام تیم از خودت است، سازش کن و سود بجو. من گفتم چگونه سازش کنم؟ به من گفته شد که در این مورد کسی از لندن با تو به تماس خواهد شد و این کار را برایت انجام خواهد داد."
این فرد همچنان ادعا می‌کند که مقام‌های وقت بورد کرکت افغانستان صدها هزار روپیه هندی را بدون کدام قرارداد رسمی و بدون دادن هیچ سند دریافت پول، از او گرفته اند. در این نوار ویدیویی این شخص گفته است که آماده است به شواری بین المللی کرکت نیز این موضوع را بیان کند و حتی نام های مقام‌های افغان را نیز فاش سازد که به گونه غیرقانونی از او پول گرفتند و در لیگ برتر زمینه فساد را مساعد ساختند.
اقدام بورد کرکت افغانستان
در پایان لیگ برتر کرکت افغانستان، عاطف مشعل رییس کرکت بورد از وظیفه اش برکنار و عزیزالله فضلی منحیث رییس بورد کرکت گماشته شد. آقای مشعل اکنون منحیث سفیر افغانستان در پاکستان اجرای وظیفه می‌کند.
پس از جام جهانی کرکت، فرحان یوسفزی، منحیث رییس بورد کرکت افغانستان تعین شد و اکنون هم ریاست این بورد را به پیش می‌برد.
پس از پایان لیگ برتر افغانستان، آی سی سی یک کاپی از گزارش اش را به بورد کرکت افغانستان نیز فرستاد. مقام‌های جدید کرکت بورد تعهد کرده اند تا در رابطه به این قضایا تحقیق کنند و به همین دلیل کمیته‌ای را نیز ایجاد کردند.
مراجعه به ارگ
صدای امریکا همچنان به نسخه‌ای از ایمیل های نیز دسترسی پیدا کرده است که در مورد مشکلات جاری در لیگ برتر، مداخلات سیاسی و ادعاهای فساد به بخش بررسی و تحقیق ریاست جمهوری فرستاده شده است. این ایمیل ها از سوی یک مقام که در رهبری بورد کرکت وظیفه دارد، به ارگ فرستاده شده است. در این ایمیل ها نام‌های برخی از مقامات بورد کرکت نیز ذکر شده و پشنهاد شده که باید از آنان تحقیق شود. ضمناً در این ایمیل ها یاد آوری شده است که شرکت تنظیم کنندۀ لیگ برتر کرکت هنوز هم ۶۰۰ هزار دالر امریکایی را به حساب بانکی بورد کرکت واریز نکرده است.
در این ایمیل ها از ارگ خواسته شده است تا به مقام‌ها و اعضای بورد کرکت هدایت بدهد که دیگر با این شرکت قرارداد نکنند. یک مقام ادارۀ بررسی و تحقیق ریاست جمهوری به صدای امریکا گفت که از ادعاهای فساد و مشکلات داخلی بورد آگاهی دارند و در این مورد تحقیق می‌کنند.
با همۀ این ادعاها، بورد کرکت افغانستان، لیگ برتر کرکت افغانستان را عاری از فساد اعلام کرده است. این در حالی است که شرکت تنظیم کنندۀ لیگ برتر اعلام کرده است که فصل دوم این بازی ها به زودی آغاز خواهد شد. ثبت نام بازیکنان برای فصل دوم لیگ برتر نیز آغاز شده است.