سوسن رایس، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور پیشین ایالات متحده در مقاله ای تحت عنوان "واقعیت را در مورد طولانی ترین جنگ ما" بگوید، نوشته است که جنگ حدود ۱۷ سالۀ امریکا در افغانستان نمی تواند در میدان نبرد پایان یابد.
خانم رایس که در گذشته منحیث نمایندۀ دایمی ایالات متحده در ملل متحد نیز ایفای وظیفه می کرد، در این مقاله که در روزنامۀ نیویارک تایمز به چاپ رسیده، همچنین نوشته است که با وجود تلاش های محمد اشرف غنی،رئیس جمهور افغانستان، برای مذاکرات صلح، بعید به نظر می رسد که گفتگو های صلح افغانستان موفق شود، زیرا تلاش های گذشته برای گفتگو های صلح به دلایل مختلف، به ناکامی انجامید.
قوت روز افزون طالبان در میدان های نبرد، حمایت مردم در برخی از مناطق دور افتاده از این گروه، حکومت ضعیف در کابل، نفوذ پاکستان بر طالبان و نقش آن کشور در مذاکرات صلح، به باور خانم رایس، از عوامل عمدۀ است که مذاکرات صلح افغانستان را به ناکامی سوق داده است.
خانم رایس گفته است هیچ یک از این عوامل تا حال تغییر نکرده است و افزوده که ایالات متحده "بدون چشم انداز واقعبینانه برای مذاکرات موثر" انتظار دارد که یا طالبان با فروپاشی درونی مواجه شوند و یا در نهایت تصمیم بگیرند که وارد مذاکرات صلح شوند.
سه گزینۀ "بد" امریکا در افغانستان
این مقام ارشد پیشین ایالات متحده، گفته است که امریکا سه گزینۀ "بد"در افغانستان دارد.
گزینۀ اول، پیروی از پالیسی حکومت قبلی ایالات متحده است و آن اینکه دهشت افگنان خارجی فعال در افغانستان را هدف قرار بدهد و از طریق آموزش، مشوره دهی و فراهم آوری تسلیحات، حکومت افغانستان را کمک کند. اما به صورت مستقیم در جنگ بر ضد طالبان دخیل نباشد.
در چنین حالت، شمار نیرو های امریکایی در افغانستان کاهش خواهد یافت و محدود به محافظت حضور دیپلوماتیک ایالات متحده در کابل خواهد شد. به نوشتۀ خانم رایس، این گزینه ممکن از مبدل شدن افغانستان به پناهگاه امن دهشت افگنان جلوگیری کند، اما قادر نخواهد تا جلو پیشروی طالبان را بگیرد.
گزینۀ دوم، خروج قوای ایالات متحده از افغانستان است. به نوشتۀ این دیپلومات پیشین امریکا، این گزینه ممکن افغانستان را بیشتر در برابر گروه های دهشت افگن آسیب پذیر سازد و یا هم روسیه، ایران، چین و هند، جاگزین حضور نظامی قوای بین المللی به رهبری ایالات متحده در افغانستان کند.
سوزان رایس، سابق سفیر امریکا در ملل متحد و مشاور امنیت ملی بارک اوباما در این مقالۀ خود نگاشته است که اگر گزینۀ خروج نیرو های امریکایی از افغانستان عملی شود، حکومت کابل ممکن قلمرو بیشتر را به طالبان ببازد و حکومت افغانستان به تدریج از بین برود. او به این باور است که با همچو وضعیت، در نهایت کشته شدن بیش از ۲۴۰۰ نیروی امریکایی در افغانستان بیهوده تلقی خواهد شد و حیثیت ایالات متحده را لطمه دار خواهد ساخت.
گزینۀ آخر این است که ایالات متحده می تواند اعلام کند که بنابر نیازمندی، امریکا به طور دایمی در افغانستان حضور خواهد داشت و اگر چنین کرد، هزینۀ آنرا باید بداند.
در چنین حالت، به گفتۀ خانم رایس، ایالات متحده به هر اندازۀ که نظامیان امریکایی به نیرو ضرورت داشته باشد، باید به افغانستان اعزام کند. او می گوید که رئیس جمهور ترمپ در عمل همین گزینه را انتخاب کرده، گزینۀ که سالانه ۴۵ میلیارد دالر هزینه کار دارد و ۱۵ هزار نیروی امریکایی در افغانستان مستقر است. اما به گفتۀ خانم رایس، این گزینه نیز موجب شکست نظامی طالبان نخواهد شد.
مشاور امنیت ملی پیشین ایالات متحده تاکید می کند که ادارۀ دونالد ترمپ باید ارزیابی واقعبینانۀ جنگ افغانستان را به مردم امریکا بگوید که اگر ایالات متحده در افغانستان به طور دایمی باقی بماند، چه خطراتی را متوجه خواهد شد و چه هزینۀ به مصرف خواهد رسید و باید بگوید که طولانی ترین جنگ امریکا به مراتب طولانی تر در افغانستان خواهد شد.
خانم رایس در این مقاله ضمن ستایش از فراخوان رئیس جمهور غنی مبنی بر مذاکرات بدون پیش شرط با طالبان، گفته است که منازعۀ افغانستان فقط می تواند از طریق مذاکرات صلح حل شود. اما خانم رایس تایید کرده که مذاکرات صلح با گروه طالبان با موانع جدی نیز مواجه است.
رئیس جمهور غنی در دومین کنفرانس "پروسه کابل" اعلام کرد که حکومت تحت رهبری وی آماده است بدون پیش شرط با طالبان وارد مذاکره شود؛ طالبان را به حیث حزب سیاسی قبول کند؛ زندانیان آنان رها خواهد کرد؛ تعزیرات ملل متحد بر این گروه را لغو خواهد کرد و قانون اساسی افغانستان را نیز تعدیل خواهد کرد.
تا حال طالبان به صورت رسمی اعلام نکرده اند که آیا فراخوان مذاکرات صلح با حکومت افغانستان را قبول خواهد کرد یا خیر.
به گفتۀ خانم رایس،تاریخ نشان می دهد که قوای ناتو مستقر در افغانستان نمی تواند به طور کافی بیلانس نظامی را در افغانستان تغییر دهد و در نهایت حکومت افغانستان در این جنگ پیروز شود. این دیپلومات پیشین امریکا، جنگ افغانستان را به مثابۀ یک جنگ "فرسایشی و بن بست" تلقی کرده و گفته است که طالبان به تدریج مناطق بیشتر را به تصرف خود خواهد آورد.
