فرهاد دریا، آوازخوان معروف افغانستان، در یک نامهٔ سرگشاده از امام علی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان، خواسته است تا مهاجران و پناهجویان افغان را جبراََ از آن کشور اخراج نکند.
دریا که از چندین دهه به این سو در ایالات متحده به سر میبرد، در یک پیام نسبتاََ طولانی در صفحهٔ رسمی فیسبوکاش نگاشته است که "تاجیکستان برای ما شاید یگانه همسایه در سطح منطقه باشد که میتوان مرزهای آن را "بیمرزیِ همدلی" نامید. ما در طول تاریخهای تلخ و شیرین یکدیگر، مثل دو دوست و دو یار در کنار هم زیستهایم."
او با اشارۀ غیرمستقیم به مسلط شدن طالبان در افغانستان نگاشته است: "شوربختانه امروز یکی از فصلهای تلخ تاریخ معاصر افغانستان برای دومین بار تکرار میشود. مردم برای حفظ عزت و جان خود و عزیزان خویش مجبور به ترک خانهی شیرین و آشیانهی دیرین خود شدهاند. در چنین وضعیت اسفانگیز، خبر اینکه شما مهاجرین افغان را از خاک مهمانپرور تاجیکستان اخراج میکنید، برای من و مردم افغانستان تکاندهنده و غیر قابل باور بود."
دریا نگاشته است: "در شمار همسایگان افغانستان، ما تاجیکستان را رفیقترین و کاکهترین میپنداریم، و آرزو نداریم این یگانه همسایهی نیک هم از ما رویگردان شود...در جوار اینهمه همسایهی نادوست، همسایهای به خوبی شما داشتن، برای افغانستان عنایتی بزرگ است. چشم امید هزاران انسان ناامید به سوی عنایت شماست تا در این مورد تجدید نظر نموده و برای مدتی دیگر هم میزبان این پناهجویان بیآشیانه باشید."
بر اساس گزارشها، حکومت تاجیکستان در ماههای اخیر دهها شهروند افغان را جبراََ از آن کشور اخراج و به افغانستان رد مرز کرد.
پیش از این، کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) از ادامۀ توقیف و اخراج مهاجرین افغان توسط حکومت تاجیکستان ابراز نگرانی کرده و خواستار توقف اخراج اجباری پناهجویان افغان از آن کشور شده بود. این نهاد چند هفته پیش با نشر اعلامیهای هشدار داد که اخراج اجباری مهاجرینی که به دلیل آزار و اذیت از کشور خود فرار کرده اند، یک اقدام غیرقانونی است و این کار زندگی آنان را با خطر مواجه میسازد.
با تشدید جنگ در برخی ولایتهای شمالی افغانستان، یک مقام حکومت تاجیکستان به تاریخ ۲۳ جولای (اول اسد) گفت که برای پذیرفتن حدود ۱۰۰ هزار پناهجوی افغان آمادگی می گیرید.
امام علی ابراهیم زاده، معاون کمیته پاسخگویی به حالات اضطراری تاجیکستان، در آن زمان گفته بود که کشورش برای ذخیرۀ مواد ضروری لازمی برای پناهجویان احتمالی، دو ذخیره گاه بزرگ را در مناطق مرزی تاجیکستان با افغانستان اعمار کرده است.
اما خبرگزاری رویترز به تاریخ دوم سپتمبر از قول رمضان رحیم زاده، وزیر داخلهٔ تاجیکستان، گزارش داد که "تاجیکستان ظرفیت پذیرش شمار بزرگ پناهجویان و مهاجران را ندارد."
وزیر داخلهٔ تاجیکستان گفته است که حکومت آن کشور ۷۰ هکتار زمین را در امتداد مرز با افغانستان اختصاص داده است، اما با وجود تقاضای متعدد برای کمک، هیچ سازمان بین المللی کمک عملی برای آن کشور فراهم نکرده تا مهاجران را بپذیرد.
پس از مسلط شدن دوبارۀ طالبان بر افغانستان سیل از مهاجرتهای غیرقانونی به کشورهای منطقه آغاز شد و در جریان یک سال گذشته، دهها هزار نفر به کشورهای ایران، پاکستان، تاجیکستان، اوزبیکستان و برخی از کشورهای جهان فرار کرده اند.
هرچند شمار دقیقی از شهروندان افغانستان که در این مدت به تاجیکستان فرار کرده اند، روشن نیست، گفته میشود که در حال حاضر، هزاران مهاجر از افغانستان در این کشور در وضعیت نامناسب به سر میبرند و اکثر آنان منتظر طی مراحل اسکان مجدد به کانادا استند.