مسوولان فرهنگی ولایت هرات ادعا می کنند که مناره های تاریخی آن ولایت که به دوره تیموریان برمیگردد، حالا در معرض نابودی قرار دارد.
این مسوولان فرهنگی هرات ادعا می کنند که بی توجهی وزارت اطلاعات و فرهنگ و سازمان جهانی یونسکو به وضعیت مناره های تاریخی ولایت هرات موجب شده تا این آبدات تاریخی افغان ها در معرض فرو ریزی قرار گیرند.
مسوولان فرهنگی ولایت هرات می گویند برای مرمت و حفاظت کم ازکم ۸۰۰ آبده و ساحه تاریخی این ولایت به ده میلیون دالر امریکایی در جریان سال نیاز دارند.
آریا رووفیان، رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات، می گوید اگر بزودی حکومت افغانستان در راستای مرمت و بازسازی این منارها اقدام نکند، این احتمال وجود دارد که منار پنجم مصلای هرات که خمیده شده تا سال دیگر فرو ریزد.
آقای رووفیان در مورد گفت "همین اکنون منارهای مصلای هرات در وضعیت فوق العاده بدی قرار دارد. منار پنجم که از سالها به این طرف خمیده است، اگر به این وضعیت باقی بماند، احتمال فرو ریختنش است."
آقای رووفیان همچنین گفته است که ادارۀ تحت رهبری وی وزارات اطلاعات و فرهنگ را در مورد وضیعت مناره ها آگاه کرده است، اما وزارت اطلاعات و فرهنگ و سازمان یونسکو وضیعت این مناره ها توجهی نکرده اند.
رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات همچنان می گوید که تا حال اقدام عملی در جهت شمولیت آثار باستانی و ساحات تاریخی این ولایت در فهرست سازمان یونسکو برداشته نشده و برنامه خاصی حتی در آینده نیز در این راستا وجود ندارد.
آقای رووفیان می گوید آنها برای حفاظت از بناهای تاریخی هرات تنها سه نفر محافظ در اختیار دارند، در حالیکه برای نگهداری بیش از ۸۰۰ ساحه و بنا های تاریخی به ۱۰ میلیون دالر امریکایی در سال جاری نیاز دارد.
آقای رووفیان گفت "در مجموع هشت نفر در اداره ما تحت نام صفاکار، کار میکنند که سه نفر آنها بعنوان محافظ در قلعه تاریخی اختیارالدین خان و یک نفر در مصلای هرات است."
این مسوول فرهنگی هرات گفت که اگر وزارت مالیه و اطلاعات و فرهنگ سالانه ۱۰ میلیون دالر برای آنان فراهم کنند، ریاست اطلاعات و فرهنگ آن ولایت قادر خواهد بود تا بودجۀ خود را به صورت شفاف مصرف کند و از ابدات تاریخی حفاظت کند.
جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، نیز می گوید که آنان نیزبارها از وزارت اطلاعات و فرهنگ و مالیه خواهان تادیه یک بوجه خاص برای حفاظت از بناهای تاریخی در این ولایت شده اند، اما با بی مهری این وزارتخانه ها مواجه شده اند.
آقای فرهاد گفت "بارها تقاضا کردیم تا با در نظر داشت شمار بالای ابدات تاریخی، وزارت اطلاعات و فرهنگ در هماهنگی با وزارت مالیه بودجه مورد نیاز ترمیم، بازسازی، مراقبت و حتی توظیف خدمه یا نیروی نگهبان را برای ما منظور و روان کنند."
آقای فرهاد همچنین گفت که در فصل زمستان فقط دو نفر نگهبان برای ۸۰۰ بنا تاریخی هرات فعالیت می کنند و آنان قادر نخواهند بود که در جریان برف باری، بنا های تاریخی را از برف پاک کاری کنند.
سعید حقیقی یک تن از فرهنگيان هرات نیز می گوید حکومت با مرمت و حفظ آثار بجا مانده از گذشته ها میتواند نسل آینده افغانستان را از تاریخ کهن و هویت فرهنگی شان با خبر سازد.
آقای حقیقی گفت "شما با آثار باقی مانده از گذشته ها هویت خود را میسازید، چنانچه در گذشته تلاش کردند که هویت افغانستان را از بین ببرند. از بین رفتن این هویت باعث میشود که نسل های آینده به یک شکلی با یک گسست تاریخی و فرهنگی مواجه شوند که با گذشته خود نمیتوانند رابطه برقرار کنند و در خلع هویتی به سر ببرند که صدمات آن بر نسل های بعدی و کل کشور میتواند بسیار زیان بار و غیر قابل جبران باشد."
این نگرانی در حالی مطرح میشود که محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، به وزارت شهرسازی حکم داده تا شماری از بناها در ولایات مختلف کشور را مورد آسیب شناسی و مرمت قرار دهند.
یکی از این بناهای تاریخی مسجد جامع بزرگ هرات است که کار بازسازی بخش های عمده آن چون کانالیزاسیون، سنگ فرش، سیستم تهویه و ترمیم کاشی کاری های آن در سال ۱۳۹۷ شمسی آغاز میشود، پروژۀ که به باور فرهنگیان افغان اگر عملی شود، در صد سال اخیر بی سابقه می باشد.
