خشونت و تهدید علیه خبرنگاران افغان از جانب حکومت و نیروهای امنیتی افغانستان رو به افزایش است و این حملات دستاوردهای اخیر افغانستان را در عرصۀ آزادی رسانه ها به مخاطره می اندازد.
دیدبان حقوق بشر در گزارشی زیر عنوان " گزارشدهی را متوقف کنید در غیر آن فامیل شما را از بین خواهیم برد: تهدیدات نسبت به آزادی رسانه ها در افغانستان" این مطلب را بیان کرده است.
پیشتر از این سازمان حمایت از رسانه های افغانستان "نی" نیز در آخرین گزارش خود گفته بود که ۲۰۱۴ خشن ترین سال برای خبرنگاران افغان بود و از افزایش ۶۴ درصدی خشونت علیه خبرنگاران در این سال خبر داده بود.
گزارش دیدبان حقوق بشر تهدیدات و حملات بر خبرنگاران و ناتوانی حکومت افغانستان برای پیگرد این قضایا را مستند سازی کرده است. به گفتۀ این نهاد ناکامی حکومت در حمایت از آزادی بیان، عناصری سرکوبگر جریان های نقد کنندۀ عملکرد حکومت، نیروهای امنیتی و سایر عناصر زورمند در افغانستان را جرأت بیشتر داده است.
دیدبان حقوق بشر می گوید که طالبان نیز به خاطر نشر گزارش هایی که به زعم آن گروه نا مطلوب است، خبرنگاران را هدف حملات مستقیم قرار داده و برای آنان فضای ترس و وحشت را ایجاد کرده است. گروه طالبان یک سال پیش با نشر اعلامیۀ رسمی گفته بود که آن عده خبرنگارانی که از "ارزشهای غربی" دفاع می کنند مورد حمله قرار خواهند گرفت.
بر علاوه، دیدبان حقوق بشر گزارش می دهد که طالبان و سایر گروه های شورشی از رسانه ها به عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده می کنند و با تهدید و ارعاب بر خبرنگاران فشار وارد می کنند تا اعلامیه های آنان را نشر کرده و از پوشش مسایل حساسیت برانگیز خودداری کنند.
تهدید بیشتر در ولایات
نتیجۀ مصاحبۀ دیدبان حقوق بشر با ۳۰ خبرنگار، سردبیر، ناشر و مدیر مسوول نهاد های خبری نشان می دهد که آنان هنگام رویارویی با تهدید و خشونت اغلباً دست به خود- سانسوری می زنند و شمار زیاد خبرنگاران از تهیۀ گزارش در مورد مسایل حساس به شمول فساد اداری، غصب زمین، خشونت علیه زنان و موارد نقض حقوق بشر پرهیز می کنند.
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، خبرنگارانی که خارج از شهر ها و در مناطق دوردست فعالی می کنند، به گونۀ ویژه از انتقامگیری زورمندان آسیب پذیر اند. مزید بر آن سنتگرایی فرهنگی و اجتماعی در ولایات نیز به مشکلات گزارشدهی خبرنگاران ولایتی افزوده است.
در این گزارش همچنان گفته شده است که خبرنگاران زن بر علاوۀ چالش های یاد شده با محدودیت های اجتماعی و فرهنگی ناشی از مسایل جنسیتی به شمول خشونت جنسی روبرو اند که منجر به محدودیت کاری آنان در ساحات شهری و روستایی می شود.
فیلیم کاین، معاون بخش آسیایی دیدبان حقوق بشر گفت که محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان باید به وعده های خود مبنی بر حمایت از آزادی بیان که در جریان کمپاین های انتخاباتی داده بود عمل کرده و عاملین حمله بر خبرنگاران و ژورنالیستان را به پای میز محاکمه بکشاند.
در این گزارش سفارش شده است که هر دو رهبر حکومت افغانستان باید اقدامات جدی لازم را برای پایان دادن به خشونتها و تهدیدات روی دست بگیرند و گروه طالبان نیز حملات خود را بر نهادهای ملکی به شمول رسانه ها پایان دهد. همچنان همچنان دیدبان حقوق بشر از حکومت افغانستان خواسته است تا زمینه عملی شدن قانون حق دسترسی به معلومات را فراهم کند.
در همین حال کمیتۀ مصوونیت خبرنگاران افغان نیز گزارش داده است که سال ۲۰۱۴ میلادی خشن ترین سال برای خبرنگاران افغان بود و در این سال هشت خبرنگار در افغانستان کشته شد.
در گزارش کمیتۀ مصوونیت خبرنگاران افغان نیز آمده است که برخی افراد دولتی در خشونت علیه خبرنگاران دخیل بوده اند که دلیل آن فرهنگ معافیت از مجازات و عدم آگاهی منسوبین حکومتی به ویژه نیروهای امنیتی در برخورد با خبرنگاران و عدم مصوونیت خبرنگاران در هنگام اجرای وظیفه عنوان شده است.
