سازمان دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی گفته است که در ساحات زیر کنترول طالبان محدودیت‌های شدید بر حقوق بشر نافذ است؛ باشندگان این ساحات حق انتقاد از عملکرد طالبان را ندارند، حقوق زنان و دختران نقض می‌شود و محدودیت شدید بر آزادی بیان و رسانه‌ها در این ساحات وضع شده است.
این گزارش ۶۹ صفحه‌ای زیر نام "حق شکایت نداری: معارف، محدودیت‌های اجتماعی و عدالت در افغانستان زیر سیطرۀ طالبان" بر بنیاد تجارب و سرگذشت‌های روزمرۀ کسانی تهیه شده است که در ساحات زیر ادارۀ طالبان زیست دارند.
پتریشیا گاسمن، مسوول بخش آسیا در دیدبان حقوق بشر گفته است: "طالبان برخی از سختگیرانه ترین تدابیر را در ساحات زیر ادارۀ شان از میان برداشته اند، اما هنوز هم برای مردم دشوار و خطرناک است که از مقام‌های طالبان اعتراض کنند. به نظر می‌رسد که طالبان نیت دارند با ایجاد ترس حاکمیت کنند."
دیدبان حقوق بشر در این گزارش گفته است که با وصف ادعای رسمی طالبان که بیش از این مخالف آموزش دختران نیستند، شمار اندک مقام‌های محلی طالبان، پس از سن بلوغ به دختران اجازۀ مکتب رفتن را می‌دهند. در گزارش آمده است که در ساحات زیر ادارۀ طالبان به حقوق بشر، آزادی بیان و رسانه‌ها و حریم خصوصی افراد احترام اندک گذاشته می‌شود.
این گزارش به استناد مصاحبه با ۱۳۴ باشندۀ ساحات زیر ادارۀ طالبان در ولایت‌های کندز، هلمند و میدان وردک تهیه شده است که طالبان، معلمان، داکتران، بزرگان، شاگردان و دیگر باشندگان محل شامل مصاحبه شدگان اند.
دیدبان حقوق بشر در این گزارش گفته است که اعضای "امر به معروف و نهی از منکر" طالبان در ساحات ادارۀ آن گروه هنوز هم مردم را به زور برای ادای نماز به مسجد کشانده و نیز به آنان تحمیل می‌کنند که چگونه لباس بپوشند و ریش شان چقدر باشد و این مسوولین این بخش متخلفان را توبیخ می‌کنند.
اعضای طالبان که در این گزارش مصاحبه شده اند، مدعی اند که محدودیت‌های اجتماعی آن گروه بازتاب دهندۀ نورم ها و مقررات اجتماعی است، هرچند شماری از مردم به ویژه جوانان، با اعمال این محدودیت‌ها مخالف بوده و خواستار آزادی بیشتر اند.
در این گزارش از قول خانم گاسمن نگاشته شده است: "طالبان آشکارا ادعا می‌کنند که غیرنظامیان را در معرض آسیب قرار نمی‌دهند، اما آنان باشندگانی را مجازات کرده اند که به خاطر ورود جنگجویان طالبان به خانه‌های‌شان برای حمله بر قوای افغان، صدای اعتراض بلند کرده اند."
سازمان ملل متحد چندی قبل با نشر گزارشی در مورد فعالیت گروه طالبان و علایق آن گروه با سازمان‌های دهشت افگن بین الملی گفته بود که طالبان بر ۲۱ ولسوالی افغانستان کنترول کامل دارند.
انتظار می‌رود که در هفته‌های آینده مذاکرات بین حکومت افغانستان و طالبان برگزار شود. دیدبان حقوق بشر گفته است که در این مذاکرات باید به نگرانی‌ها در مورد حفاظت از حقوق اساسی بشری به شمول حقوق زنان و دختران رسیدگی شود.
در گزارش آمده است که ایالات متحده و دیگر کشورهای حامی روند صلح افغانستان باید مطمین شوند که هر گونه توافق صلح با طالبان، تعهدات قوی حقوق بشری و میکانیزم تطبیق آن را در خود داشته باشد.
