خبرگزاری رویترز در گزارش تحلیلی به نقل از منابع آگاه گفته است که مقامهای غربی تا حد زیادی امید خود را برای احیای توافق هستهای ایران از دست دادهاند و مجبور به بررسی گزینههای دیگر برای محدود کردن برنامه هستهای ایران شدهاند.
بر اساس این گزارش، هرچند این مقامها به طور کامل از احیای این توافق دست نکشیدهاند، دیدگاهها به این سمت پیشمیرود که احیای این توافق، ممکن گزینهٔ قابل دسترس نباشد.
توافق هستهای میان ایران و گروه ۵+۱، ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان در سال ۲۰۱۵ میلادی امضا شد. بر اساس این توافق، ایران متعهد شد تا برنامهٔ غنی سازی یورانیم خود را کاهش بدهد. در عوض، تعزیرات اقتصادی علیه ایران لغو شد.
اما دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده، در سال ۲۰۱۸ میلادی به طور یکجانبه از این توافق بیرون شد و به تدریج تعزیرات اقتصادی را بر تهران وضع کرد. حال اسراییل تلاش پیهم دارد تا این توافق دوباره احیا نشود.
پیشتر به نظر میرسید که توافق هستهای ایران اوایل ماه مارچ احیا میشود، اما بر اساس گزارشها، مذاکرات هستهای پس از آن توقف یافت که ایران خواستار حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای دهشت افگنی بین المللی وزارت خارجۀ امریکا شد.
درخواست تهران برای حذف سپاه از فهرست سازمانهای دهشت افگنی با مخالفت بسیاری از قانونگذاران امریکایی مواجه شده است. جمهوری اسلامی ایران، تروریست بودن سپاه را رد میکند.
انتخابات میاندورهای ایالات متحده در هشتم نومبر برگزار میشود و به نوشته رویترز حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی با وجود مخالفتهای داخلی در امریکا، چنین کاری را برای جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، دشوار کرده است.
دستیاران آقای بایدن به صراحت اعلام کردهاند که هیچ برنامهای برای حذف سپاه پاسداران از فهرست ندارند، اما چنین کاری را نیز رد نکردهاند و میگویند اگر تهران میخواهد واشنگتن چنین گامی فراتر از احیای برجام بردارد، ایران باید به نگرانیهای امریکا در خارج از چارچوب توافق هستهای رسیدگی کند.
یک مقام امریکایی گفته است: "اگر آنها آماده کنار گذاشتن خواستههای خارج [از چارچوب توافق هستهای] نباشند، به اصرار بر حذف [نام سپاه] ادامه دهند و از رسیدگی به نگرانیهای ما که فراتر از برجام است خودداری کنند، بله، ما [در مذاکرات] به بنبستی میرسیم که احتمالاً برطرف شدنی نخواهد بود."
تا کنون، به نظر میرسد که ایران مایل نیست که در خصوص خواست خود برای حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای دهشت افگنی کوتاه بیاید. رویترز از قول یک مقام امنیتی ایران نگاشته است: "این خط قرمز ماست و ما از آن کوتاه نمیآییم."
چندین منبع گفتهاند که هیچ یک از طرفین نمیخواهند بپذیرند که مذاکرات غیرمستقیم یک ساله ممکن است شکست خورده باشد، و واشنگتن امیدوار است ایران از تقاضای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صرف نظر کند و ایران متقاعد شده باشد که میتواند این توافق را هر لحظه احیا کند.
واشنگتن معتقد است اگر ایران بخواهد، میتواند ظرف چند هفته به مواد مورد نیاز برای ساخت یک سلاح هستهای دست یابد. ایران تلاش برای سلاح هستهای را انکار کرده است.