زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای روند مصالحه افغانستان، گفته است که فرار محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، روند انتقال مسالمت آمیز قدرت را در آن کشور مختل کرد.
آقای خلیلزاد با اشاره بر تسلط گروه طالبان بر افغانستان در مصاحبۀ اختصاصی با روزنامهٔ بریتانیایی فایننشیل تایمز گفته است که افغان‌ها مسوول وضعیت پیش آمده در افغانستان استند.
آقای خلیلزاد در این مصاحبه همچنین گفته است به دلیل اینکه طرف‌های افغان حاضر به مذاکره نشدند و یک جناح (حکومت افغانستان) سقوط کرد، ایالات متحده و شخص وی منحیث نمایندهٔ خاص امریکا برای روند مصالحهٔ افغانستان، مسوول این وضعیت نیست.
آقای خلیلزاد در مصاحبه با فایننشیل تایمز گفت که بر اساس طرحی که ساعاتی پیش از سقوط کابل به دست طالبان، روی آن توافق صورت گرفته بود، قرار بود تا دست یافتن به یک توافق در مورد حکومت آینده در افغانستان، محمد اشرف غنی در سمت اش به حیث رییس جمهور این کشور باقی بماند.
به گفته زلمی خلیلزاد هر چند طالبان در دروازه‌های کابل رسیده بودند، بر اساس این طرح، قرار بود آنان تا دو هفته و تا زمان ایجاد یک توافق در مورد حکومت آینده منتظر بمانند.
زلمی خلیلزاد گفت که هیچگاهی تصور آن را نکرده بود که محمد اشرف غنی قصد فرار از کابل را دارد. این دپلومات امریکایی گفت با نشر خبر فرار محمد اشرف غنی، نیرو های امنیتی در کابل وظایف شان را ترک کردند و این وضعیت به گفته وی سبب شد تا طالبان وارد شهر کابل شوند.
خلیلزاد گفت: "طالبان [به ما] گفتند که آیا اکنون شما مسوولیت تامین امنیت کابل را بر عهده می گیرد؟... شما می‌دانید که چه اتفاق افتاد؟ ما نمی‌توانستیم مسوولیت امنیت کابل را بگیریم."
زلمی خلیلزاد گزارش هایی را نیز رد کرد که گویا واشنگتن به طالبان اجازه "ضمنی یا صریح" برای تصرف ارگ ریاست جمهوری را در تاریخ ۱۵ اگست داده بود.
خلیلزاد ۷۰ ساله با اشاره به نقش اش در پایان بخشیدن جنگ ۲۰ سالهٔ امریکا در افغانستان و آنچه منجر به سقوط حکومت افغانستان شد گفت که مردم به دنبال اینست که بار ملامتی را به دوش کسی بیاندازند. او اضافه کرد که هر آنچه در توان داشت برای انجام ماموریت اش "به بهترین شکل آن" انجام داد.
این در حالیست که منتقدین به شمول شماری از قانونگذاران امریکایی به خاطر سقوط حکومت افغانستان و نحوه مدیریت پایان جنگ امریکا در افغانستان، خواستار استعفای زلمی خلیلزاد شده اند.
آزادی بیش از ۵۵۰۰ زندانی طالبان که بر اساس توافق میان ایالات متحده و گروه طالبان صورت گرفت، یکی از انتقادهای شدیدی است که منتقدان، آقای خلیلزاد را مسوول آن قلمداد می‌کنند.
مقام‌های حکومت پیشین افغانستان بار ها گفتند که آزاد کردن زندانیان طالب از محابس افغانستان، بزرگترین اشتباه آنان بود، زیرا اکثر طالبان آزاد شده دو باره به میدان جنگ برگشتند و صفوف طالبان را تقویت کردند.
علاوه بر آن، بسیاری از مقام‌های پیشین حکومت افغانستان و سازمان‌های بین‌المللی بارها ادعا کردند که طالبان برخلاف تعهد شان مبنی بر قطع رابطه با گروه‌های دهشت افگنی از جمله القاعده، عمل نکرده است.
مقام‌های استخباراتی ایالات متحده هشدار داده اند که با تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، القاعده و داعش بار دیگر در افغانستان حضور فعال خواهند پیدا کرد و تندروان این گروه احتمالا بین یک تا دو سال آینده قادر خواهند شد تا ایالات متحده و هم شرکای امریکا را تهدید کنند.
