یک مطالعهٔ گستردهٔ جهانی که روز پنجشنبه ۱۸ سپتمبر (۲۹ سنبله) نشر شد نشان می‌دهد که دواهای جدید و گران‌بهاتر نیم‌سری مؤثرتر از مسکن‌های دیگر نبوده و حتا در مقایسه با دواهای پیشین "ترپتان‌ها" عملکرد بدتر دارند.
تریپتان‌ها خانواده‌ای از دواهای مشتق شده از "تریپتامین" اند که به عنوان دوای نیم‌سری و سردرد‌های خوشه‌ای استفاده می‌شوند.
نیم‌سری یا مایگرن نوعی سردردی است که با درد شدید در یک طرف سر مشخص شده و اغلب توام با دلبدی، استفراغ و حساسیت بیش از حد با نور و صدا می‌باشد، هرچند این اعراض از یک شخص تا شخص دیگر فرق می‌کند.
بیشتر بیماران از درد در اطراف چشم و در پشت گونه‌های شان شاکی اند. درد نیم‌سری با فعالیت فزیکی و حرکت تشدید می‌شود، از اینرو بهتر است بیماران برای تسکین درد کمتر حرکت کرده و استراحت کنند.
براساس معلومات سازمان جهانی صحت، از هر هفت نفر در جهان، یک نفر نیم‌سری را تجربه می‌کند و میزان ابتلا به این بیماری سه برابر افزایش یافته است.
از‌دهه‌ها به اینسو، مسکن‌های ارزان‌بها مانند "اسپرین" و "آیبوبروفین" برای درمان نیم‌سری تجویز شده است. در کنار این داکتران "ترپتان‌ها" را نیز تجویز کرده اند که در مقایسه با سایر مسکن‌های معمول، قویتر بوده و چگونگی جریان خون در مغز را تغییر می‌دهد.
اما در سال‌های اخیر، نسل جدیدی از دواهای نیم‌سری به بازار عرضه شده است که "گیپتان‌ها" نامیده می‌شوند.
در خانوادهٔ این دوا، "ریمیجپنت" نیز شامل است که توسط شرکت دواسازی "فایرز" امریکا زیر نام "ویدورا" و "یوبروجیپنت" و توسط شرکت "ابوی" زیر نام "یوبریلوی" عرضه می‌شود.
دواهای نیم‌سری می‌تواند برای شرکت‌های دواسازی در‌آمد هنگفت داشته باشد، طوری که فایزر شرکت "بیاهیون" را که دوای "ریمیجپنت" را ساخته بود، در سال ۲۰۲۲ به قیمت ۱۰ میلیارد دالر خریداری کرد.
با آنهم، این مطالعهٔ گسترده که در ژورنال "بی‌ام‌جی" نشر شد، ۱۳۷ آزمایش قبلی را گرد هم آورد که نشان می‌دهد چگونه ۱۷ نوع مختلف درمانی حدود ۹۰ هزار نفر را متاثر کرد.
دواهای جدید و گران‌بها - "ریمیجپنت و یوبروجیپنت" - و سایر دواهای که "لاسمیدیتان" نامیده می‌شوند- عوارض جانبی نیز دارد. مطالعهٔ جدید یافته است که موثریت این دوا‌ها بیشتر از "پرستامول"، "آیبوبروفین" و "اسپرین" نبوده است.
بر اساس این مطالعه، دواهای خانوادهٔ "ترپتان‌ها" مانند، "ایلیپترپتان"، "ریزاترپتان"، "سوماترپتان" و "زولمی‌ترپتان"، بهترین موثریت را در تسکین نیم‌سری داشته اند، اما از این دوا بسیار کم استفاده شده است.
اسباب نیم‌سری
اسباب و عوامل اصلی نیم‌سری تا هنوز ناشناخته باقی مانده است، اما دانشمندان ارثیت را در این بیماری دخیل می‌دانند. اکثر افراد تاریخچهٔ خانوادگی نیم‌سری داشته و اغلباً یکی از والدین شان نیز به این بیماری مبتلا بوده اند.
اکثر بیماران دچار حملهٔ ناگهانی نیم‌سری می‌شوند، به این مفهوم که هیچ کار متفاوتی را انجام نداده اند که سبب تحریک و ایجاد حملهٔ بیماری شود.
با اینحال، برخی عوامل محیطی مانند تغییرات آب و هوا، خوردن برخی غذاهای مشخص، گرسنگی و تشنگی کشیدن دوامدار به ویژه در ماه رمضان، خوابیدن طولانی، کم‌خوابیدن، مصرف الکول، تغییرات هورمونی به ویژه در زنان و صدمات مغزی سبب این بیماری می‌شود.
نیم‌سری بین افراد از هر جنس، سن و نژاد معمول است، اما بیشتر زنان به آن مبتلا می‌شوند، طوریکه ابتلای زنان به این بیماری سه برابر مردان است. تحقیقات نشان داده است که تغییرات هورمونی در بدن زنان دلیل ابتلای بیشتر آنان به نیم‌سری است.
دختران در بیشتر موارد حملات نیم‌سری را مقارن با نخستین عادت ماهوار شان تجربه کرده و بیشتر زنان مبتلا به این بیماری، در طول حیات باروری شان دچار نیم‌سری می‌شوند.
هیچ معاینهٔ خون یا معاینات رادیولوژی برای نیم‌سری وجود ندارد که بر اساس آن این بیماری تشخیص شود و فقط گرفتن تاریخچهٔ فردی و خانوادگی بیمار، داکتر را به تشخیص این بیماری کمک می‌کند.
درمان نیم‌سری
دو نوع درمان برای نیم‌سری وجود دارد. یکی روش حاد درمانی است که در هنگام حملهٔ نیم‌سری دواهای ضد درد به بیماران تجویز می‌شود تا سبب تسکین درد و جلوگیری از پیشرفت مرض و وخامت اعراض آن شود.
روش دیگر، درمان پیش‌گیرانه یا وقایوی است که از تکرر، شدت و طول حملات می‌کاهد و در آن بیماران پیش از آنکه حملهٔ نیم‌سری را تجربه کنند، دواهای خاص را به سفارش داکتر اخذ می‌کنند.
روش‌های غیردوایی مانند تغییرات در سبک زندگی روزمره، دوری جستن از عواملی که سبب تحریک بیماری می‌شود، درمان سلوکی به ویژه کاهش استرس و فشار روحی و روانی و فزیوتراپی نیز برای کاهش تکرر و شدت حملات ممد واقع شده می‌تواند.
در تهیهٔ این مطلب از گزارش فرانس‌پرس استفاده شده است.
گروه