سه تن از استادان پوهنتونهای امریکایی به خاطر تحقیقات گستردۀ شان به گونۀ مشترک برندۀ جایزۀ نوبل فزیک شناخته شدند.
دیوید تولس ۸۲ ساله استاد بازنشستۀ پوهنتون واشنگتن، دونکان هالدین ۶۵ ساله استاد فزیک در پوهنتون پرینستون و مایکل کوسترلیتز ۷۳ ساله استاد پوهنتون براون که هر سه بریتانیایی تبار اند، مستحق این جایزه شناخته شدند.
تحقیقات این سه دانشمند در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در مورد اسرار شگفت انگیز ماده، به گفتۀ اکادمی شاهی علوم سویدن "درگشای یک جهان جدید شد" که قبلاً پنهان بود.
این اکادمی اعلام کرد که تیوریهای گیرای این سه نفر، دانشمندان را الهام بخشید تا با کار پیگیر به اسرار "شگفت انگیز ماده" در کاینات پی ببرند، مثلاً موادی که بدون از دست دادن مقاومت، برق را هدایت میکند.
اختراعات برخاسته از تیوری این سه دانشمند ممکن به انکشاف مواد جدیدی منتج شود که از آن در کمپیوترها و وسایل پیشرفتۀ برقی کار گرفته شود.
آقای هالدن که از طریق تلیفون در مراسم اعلان برندۀ این جایزه وصل شده بود در پاسخ به خبرنگاران از اینکه کشفیات شان چند دهه بعد، در سطح جهان به رسمیت شناخته شد، ابراز خرسندی کرد.
پروفیسور هالدن به فلیپ اندرسن، برندۀ پیشین جایزۀ نوبل و استاد پوهنتون کامبریج، ادای احترام کرده گفت که او برایش انگیزه داده بود.
آقای کوسترلیتز به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت که با شنیدن این خبر "اندکی بهتزده" شد. زیرا به گفتۀ وی ۵۰ سال پیش زمانی که حدود ۲۰ سال عمر داشت، تحقیقات را در این زمینه آغاز کرد.
سایر برندهگان
اعلان برندهگان جوایز نوبل سال ۲۰۱۶ روز دوشنبه سوم اکتوبر آغاز شد. در نخستین روز یوشینوری اوسومی بیولوژی دان جاپانی به خاطر کشفیات تازه در مورد فعالیت اوتوفاژها، برندۀ جایزۀ نوبل در بخش طب شناخته شد.
اوتوفاژها ساختمان های داخل حجره اند که در یک روند منظم و طبیعی، اجزای بیکاره و آسیب دیدۀ حجرات را تخریب کرده و از آن برای ساخت و ساز بدن کار میگیرند.
قرار است برندهگان جایزۀ نوبل صلح که معتبرترین جایزۀ جهانی است و جایزۀ نوبل در بخش کیمیا تا پایان این هفته اعلان شود. برندهگان جوایز نوبل در بخش اقتصاد و ادبیات هفتۀ آینده اعلان میشوند.
جوایز نوبل در بخش علوم همواره سالها پس از اختراعات و اکتشافات به دانشمندان داده می شود، زیرا داوران کمیتۀ جوایز نوبل منتظر می مانند و برای سالهای متمادی بررسی می کنند تا مطمین شوند که انکشاف ها در برابر آزمون زمان تاب آورده اند.
این خود اجابت خواست آلفرد نوبل است که گفته بود جوایز باید به کسانی داده شود که خدمات آنان برای سالهای پس از دریافت جایزه نیز بزرگترین سود را نصیب بشر کند.