بر اساس توافقات پیش از محاکمه که اکنون مورد بررسی قرار دارد، طراح مظنون حملات ۱۱ سپتمبر سال ۲۰۰۱ در ایالات متحده و هم‌دستانش هیچ زمانی با مجازات مرگ مواجه نخواهند شد.
وزارت دفاع ایالات متحده و بیروی تحقیقاتی فدرال (FBI) به برخی از خانواده‌های قربانیان این حملات در این خصوص آگاهی‌نامه‌‌ای فرستاده است.
خبرگزاری اسوشیتد پرس با نشر این خبر گفته است که این پیشرفت در حالی صورت گرفته است که سارنوالان نظامی و وکلای مدافع مظنونین تلاش‌های برای یافتن یک راه حل به قضیه آغاز کرده اند.
پی‌گرد قانونی خالد شیخ محمد و چهار هم‌دستش که در زندان گونتانامو نگهداری می‌شوند، به دلیل بارها تاخیر و منازعات حقوقی با مشکل مواجه شده است.
با آنهم تا کنون تاریخی مشخصی برای آغاز روند محاکمهٔ آنان تعین نشده است.
در این نامه به خانواده‌های قربانیان گفته شده است با آنکه هیچ گونه توافقی تا اکنون نهایی نشده و احتمالاً هیچ زمانی نهایی نشود، ممکن است که توافق پیش از محاکمه احتمال مجازات مرگ را از میان بردارد.
برخی از اقارب حدود ۳۰۰۰ نفری که در حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر کشته شدند، در مورد ابعاد پایانی این قضیه که تا حال فیصلهٔ در مورد آن اتخاذ نشده است، ابراز خشم کرده اند.
جیم ریچیس که پسرش را در حملات ۱۱ سپتمبر از دست داده است، گفت از اینکه این قضیه ۱۴ سال پس از استماعیهٔ سال ۲۰۰۹ نیز حل ناشده باقی مانده، به ستوه آمده است.
او افزود که گشودن نامهٔ دولتی برایش ناخوشایند بود زیرا به گفتهٔ وی "عدالت هنوز هم خیلی دور به نظر می‌رسد".
سارنوالان نظامی تعهد کرده اند که در این مورد غور کنند و آنرا به مقامات نظامی پیشکش کنند، مقاماتی که در مورد پذیرش هر گونه پیشنهاد، تصمیم نهایی را اتخاذ خواهند کرد.
این نامه که تاریخ صدور آن اول اگست است، در جریان همین هفته به شماری از خانواده‌های قربانیان رسید. در این نامه از آنان خواسته شده نظریات و سوالات خود در خصوص این قضیه را با بیروی تحقیقات فدرال شریک سازند.
اما این ادارهٔ فدرال امروز ۱۶ اگست (۲۵ اسد) در این مورد ابراز نظر نکرد.
توطیه‌گران مرتبط به گروه القاعده به تاریخ ۱۱ سپتمبر کنترول طیاره‌های مسافربری را به دست گرفتند و آنرا با ساختمان‌های مرکز تجارتی جهان در نیویارک و وزارت دفاع امریکا در نزدیکی واشنگتن تصادم دادند. طیارهٔ چهارم که راهی واشنگتن بود در پنسلوانیا سقوط کرد.
شیخ محمد نظریات چنین حمله را به اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده پیشکش کرده بود و از سوی وی صلاحیت طرح این حملات را دریافت کرده بود که در نهایت عملی شد. چهار تن از هم‌دستان وی به حمایت از طیاره ربایان مظنون اند.
حملات ۱۱ سپتمبر منتج به جنگ ایالات متحده علیه تروریزم شد، به شمول تهاجم بر افغانستان و جنگ طولانی در آن کشور، جاییکه القاعده مستقر بود.
ادارهٔ براک اوباما، رییس جمهور پیشین ایالات متحده، یک بار تلاش کرد مظنونین را در محکمهٔ ملکی محاکمه کند، اما این نظریه به دلیل مخالفت برخی از خانواده‌های قربانیان، اعضای کانگرس و نگرانی مقامات شهری در مورد هزینهٔ امنیتی آن، به حاشیه رانده شد.
ریچس گفت که باید این قضیه به محکمهٔ ملکی گسیل شده و نهایی شود، زیرا پس از ۲۲ سال "این افراد هنوز زنده اند. فرزندان ما مرده اند".
پیتر برادی که پدراش در حملات ۱۱ سپتمبر کشته شد، گفت که این تقاضای حقوقی، مسوول قرار دادن مظنونین را از میان برمیدارد.
او افزود که "این قضیه باید روند حقوقی را طی کند نه این که در معاملهٔ یک دادخواست حل شود".
استماعیهٔ‌های این قضیه به تاریخ ۱۸ سپتمبر دوباره آغاز خواهد شد.
این پنج مظنون در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ در زمان‌ها و مکان‌های مختلف بازداشت شده و در سال ۲۰۰۶ به گونتانامو فرستاده شدند.
گروه