غذاهای به شدت پراسس شده مثل بسکویت، ساسچ، چپس، آیسکریم و نوشابههای گازدار غیرالکولی، به گفتۀ کارشناسان امور صحی، مانند نیکوتین، هیرویین و کوکایین اعتیادآور است.
تحلیلی که بر ۲۸۱ تحقیق از ۳۶ کشور مختلف جهان صورت گرفته، از عادت شدید حدود ۱۴ درصد بزرگسالان به مصرف چنین غذاها پرده برداشته است.
پیش از این نیز تحقیقات حاکی از آن بود که مصرف دوامدار این غذاها با کاهش مهارتهای شناختی، ابتلا به سرطان، فشارهای روانی و مرگ و میر زودهنگام ربط دارد.
در تحلیل جدید، اشلی گیرهارت، استاد پوهنتون میشیگن ایالات متحده، عین معیارهایی را برای تشخیص افراد معتاد به خوردن غذاهای به شدت پراسس شده به کار گرفته است که متخصصین صحی از این معیارها برای تشخیص اعتیاد به مخدرات کار میگیرند.
مصرف غیر قابل کنترول و مفرط، تمایل شدید به خوردن، مصرف دوامدار با وصف دانستن در مورد زیانهای احتمالی صحی غذاهای پراسس شده از معیارهایی بوده است که گیرهارت آن را به کار بسته است.
گیرهارت در ارزیابی نهایی خود نگاشته است: "ترکیبی از قندها و چربیهای پالایش شده که در غذاهای شدیداً پراسس پیدا میشود، ظاهراً تاثیرات به شدت اعتیادآور بر سیستمهای مغزی دارد."
کریس وان تولکن، یکی از نویسندگان تحقیق جدید در مقالهای به روزنامۀ گاردین نگاشته است که شماری از غذاهای به شدت پراسس شده برای برخیها اعتیادآور است و به گفتۀ وی هر زمانی که یک فرد به غذا معتاد میشود، همواره محصول اعتیادآور یکی از غذاهای به شدت پراسس شده است.
اما معمای اصلی این است که تنها یک مرکب، آنگونه که نیکوتین موجود در تنباکو اعتیادآور است، در اعتیاد به غذاهای پراسس شده نقش نداشته بلکه ترکیبی از چندین ماده و مرکب سبب این گونه اعتیاد میشود.
غذاهای طبیعی نیز حاوی قند و چربی اند، اما سطح این دو مادۀ غذایی در غذاهای پراسس شده به مراتب بلندتر از محصولات طبیعی است. مثلاً اگر یک دانه سیب حاوی ۵۵ کیلوکالوری از قند و دو کیلوکالوری از چربی باشد، یک چاکلیت بار دارای ۲۳۷ کیلوکالوری از قند و ۲۶۶ کیلوکالوری از چربی است.
تحقیقات دیگر در گذشته نشان داده است که مصرف غذاهای حاوی قند و چربی بیشتر، تمایل فرد را به مصرف غذاهای صحی که حاوی مقادیر کمتر قند و شحم است، کاهش میدهد.
همگان به طور یکسان در برابر اعتیاد به غذاهای به شدت پراسس شده آسیبپذیر نیستند، به گفتۀ پژوهشگران، برخیها شاید با خوردن یک مقدار اندک چپس قانع شوند و بس کنند، اما برخی دیگری ممکن جلو ولع خود را گرفته نتوانسته و پیهم آن را مصرف کند.
وان تولکن میگوید که افزودنیهای موجود در غذاهای به شدت پراسس شده برای همه اعتیاد آور بوده نمیتواند، همانگونه که به گفتۀ وی شماری از مردم الکول، سگرت و حتا کوکایین مصرف میکنند، اما به آن معتاد نمیشوند.
با اینحال، وان تولکن میگوید که شرکتهای تولید کنندۀ محصولات غذایی باید آگهیهایی را در مورد ترکیبات و مشخصات محصولات پراسس شدۀ شان در بستههای غذایی درج کنند. او گفت که همانگونه که در سالهای ۱۹۶۰ برای ترک سگرت کمپاینها شروع شده بود، اکنون برای ترک کردن مصرف غذاهای به شدت پراسس شده باید رویکرد مشابه در پیش گرفته شود.
متخصصان صحت و تغذیه سفارش میکنند که با وصف افزایش چشمگیر محصولات پراسس شدۀ غذایی و تهیۀ آسان آن، نباید بیشتر از ۲۰ درصد انرژی مورد نیاز روزانه از غذاهای پراسس شده گرفته شود.
این مطلب از روی گزارش وبسایت هلتلاین برگردان و تهیه شده است.
گروه