ادارهٔ بین المللی تحقیقات سرطان قرار است ماه آینده یکی از رایج‌ترین شیرین‌کننده‌های مصنوعی جهان را که در برخی نوشابه‌های رژیمی هم استفاده می‌شود، به عنوان مادهٔ احتمالاً سرطان‌زا اعلام کند.
اسپارتم (Aspartame)، که برای شیرین کردن نوشابه‌های رژیمی کوکاکولا و پیپسی، برخی از شرینی‌ها و شماری از نوشیدنی‌های رژیمی دیگر استفاده می‌شود قرار است برای نخستین بار به عنوان مادهٔ "احتمالاً سرطان‌زا برای انسان‌ها" معرفی شود.
ادارهٔ بین المللی تحقیقات سرطان که بخشی از سازمان جهانی صحت است، این تصمیم را اوایل ماه جاری پس از جلسه با متخصصین خارجی این اداره بر اساس تمامی شواهد موجود نهایی کرد.
اما این موضوع را که یک فرد چه مقدار از این محصول را می‌تواند با خیال راحت مصرف کند، تذکره نداده است. این تصمیم توسط یک کمیتهٔ تخصصی افزودنی‌های غذایی (کمیتهٔ مشترک سازمان جهانی صحت و سازمان غذا و زراعت در مورد افزودنی‌های غذایی) اتخاذ خواهد شد. نشست این نهاد در پایان ماه جون آغاز شد و یافته‌هایش در این زمینه در ۱۴ ماه جولای اعلام خواهد شد.
سازمان جهانی صحت می‌گوید که شیرین‌کننده‌های مصنوعی که برای جایگزینی بوره در طیف وسیعی از محصولات استفاده می‌شوند، نه تنها به کاهش وزن کمک نکرده بلکه می‌توانند اثرات جدی بر سلامت انسان‌ها داشته باشند.
از سال ۱۹۸۱، این نهاد به این عقیده بود که مصرف روزانه اسپارتم به مقدار محدود مصوون است. براساس یافته‌های قبلی این نهاد، یک فرد بالغ با وزن ۶۰ کیلوگرم اگر روزانه بین ۱۲ تا ۳۶ قوطی نوشابه رژیمی - بسته به میزان اسپارتم موجود در نوشیدنی - بنوشد در معرض خطر سرطان قرار می‌گیرد.
تصمیم‌های مشابه ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان سازمان جهانی صحت در گذشته منجر به ایجاد نگرانی‌هایی برای مصرف‌کننده‌ها شده است و حتا به شکایت‌های حقوقی کشیده شده و تولیدکنندگان را برای تولید جایگزین‌هایی تحت فشار قرار داده است.
تصمیم نهایی ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان تاثیر زیادی دارد. در سال ۲۰۱۵، این اداره گفت که علف‌کش گلایفوسیت (glyphosate )، "احتمالا سرطان زا" است.
سال‌ها بعد، حتا با اینکه نهادهای صحی دیگر این موضوع را به چالش کشیدند، شرکت‌ها همچنان تاثیرات این تصمیم را احساس می‌کردند. شرکت بایر آلمان در سال ۲۰۲۱ سومین درخواست تجدیدنظر خود را در محکمهٔ امریکا باخت و مجبور شد به مشتریانی که دلیل سرطان خود را استفاده از علف‌کش‌های مبتنی بر گلایفوسیت اعلام کرده بودند غرامت بدهد.
انتقادها از ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان
ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان همچنین برای به صدا درآوردن زنگ خطر بی‌مورد علیه استفاده از موادی که مصرف شان اجتناب‌ناپذیر است، مورد انتقاد قرار گرفته است.
قرار دادن گوشت سرخ و تلیفون‌های همراه در طبقه‌بندی محصولات "احتمالاً سرطان‌زا" از جمله تصمیمات بحث‌برانگیز این نهاد است.
فرنسیس هانت وود، رییس انجمن بین‌المللی شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌گوید: "ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان در ایمنی مواد غذایی تخصص ندارد و بررسی که در مورد اسپارتم انجام داده است از نظر علمی جامع نیست و تصمیمش بر پایه تحقیقات به شدت فاقد اعتبار است. "
اسپارتم سال‌ها به صورت گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است.
سال گذشته، پژوهشی در فرانسه ۱۰۰ هزار بزرگسال را بررسی کرد و نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری از شیرین‌کننده‌های مصنوعی از جمله اسپارتم مصرف می‌کنند، "اندکی بیشتر" در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. این پژوهش نتوانست ثابت کند که اسپارتم باعث افزایش خطر سرطان می‌شود.
نهادهای نظارتی جهان استفاده از اسپارتم را بر اساس تمامی شواهد موجود مجاز دانسته‌اند و تولیدکننده‌های عمده مواد غذایی و نوشیدنی‌ها دهه‌ها است از استفاده از این شیرین‌کننده مصنوعی دفاع می‌کنند.
ادارهٔ بین‌المللی تحقیقات سرطان می‌گوید که ۱۳۰۰ مطالعه را در بررسی ماه جون خود ارزیابی کرده است.
ماه گذشته، سازمان جهانی صحت، رهنمودهایی را منتشر کرد که به مصرف کنندگان توصیه می‌کرد از شیرین کننده‌های مصنوعی برای کنترول وزن استفاده نکنند.
این رهنمودها خشم صنایع غذایی را برانگیخت. آنها استدلال می‌کنند که استفاده از این شیرین‌کننده‌ها برای مصرف‌کنندگانی که می‌خواهند میزان شکر را در رژیم غذایی خود کاهش دهند، مفید است.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی تا حدی به عنوان راهی برای جلوگیری از افزایش وزن توسط میلیون‌ها نفر در محصولات مانند نوشابه‌های رژیمی و یا شیرین کردن قهوه مصرف می‌شوند، اما اینکه این جایگزین‌ها چقدر صحی اند، مدت‌ها مورد بحث بوده است.
از جمله شیرین‌کننده‌های مصنوعی پر مصرف می‌توان از مشتقات اسیسلفیم کی، اسپارتیم، ادونتیم، سیکلامیتس، نیوتیم، سکرین، سکرالوز و استویا نام برد.
