دپلوماتان ارشد ایران، پاکستان، روسیه و چین در نشست غیر رسمی درباره افغانستان که روز پنجشنبه ۱۳ اپریل (۲۴ حمل) در شهر سمرقند اوزبیکستان صورت گرفت، از تهدید ناشی از فعالیت گروههای تروریستی مستقر در افغانستان هشدار دادند.
نشست غیررسمی ایران، پاکستان، روسیه و چین در حاشیهٔ نشست سمرقند در مورد افغانستان برگزار شده است که در آن وزیران خارجهٔ شش کشور همسایهٔ افغانستان و وزیر خارجهٔ روسیه شرکت دارند.
در بیانیهٔ مشترک پایانی این نشست که خبر گزاری رسمی ایران و خبرگزاری تاس روسیه آن را نشر کرده اند، آمده است: "تمامی گروه های تروریستی به شمول داعش، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، تحریک طالبان پاکستان، اردوی آزادیبخش بلوچستان، جیش العدل و غیره، مستقر در افغانستان، تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان اند."
در این بیانیه از طالبان خواسته شده است تا بر اساس تعهدات این گروه، اقدامات جدی را در زمینهٔ مبارزه با تروریزم، انهدام و از بین بردن انواع گروههای تروریستی به منظور جلوگیری از استفاده از خاک افغانستان توسط هر گروه تروریستی اتخاذ کند.
طالبان همواره ادعا کرده اند که تمامی مرزهای افغانستان در کنترول آنان است و هیچ کشوری از خاک افغانستان مورد تهدید قرار نخواهد گرفت، هرچند در حدود ۲۰ ماه گذشته که طالبان بر افغانستان حاکم اند، گروه داعش مسوولیت چندین راکت پراگنی بر همسایگان شمالی افغانستان را به دوش گرفته است.
پیش از آنکه طالبان بر افغانستان حاکم شوند، هم مقامهای حکومت پیشین افغانستان و هم مقامهای استخباراتی ایالات متحده گفته بودند که بیش از ۲۰ گروه دهشت افگن در افغانستان فعالیت دارند که شماری از آنان در زیر چتر طالبان به شورشگری میپردازند.
امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجهٔ طالبان به تاریخ ۱۸ مارچ (۲۷ حوت) در مصاحبهای گفت: "داعش در افغانستان وجود ندارد، در افغانستان گروههای مخالف وجود ندارند، اگر در اینجا اتفاقی رخ دهد، از بیرون (افغانستان) وارد میشوند."
بیانیهٔ مشترک همچنین تاکید کرده که مقامات افغانستان باید اقدامات موثری را برای حفظ مصوونیت، امنیت و حقوق مشروع نهادها و شهروندان خارجی اتخاذ کنند و هر شخصی که مسوول هر گونه حمله و تهدیدی به نهادها و شهروندان خارجی باشد باید پاسخگو قرار گیرد.
در ادامه این بیانیه آمده است: "ایالات متحده امریکا و متحدانش باید مسوولیت وضعیت دشوار کنونی در افغانستان را به عهده بگیرند، باید فورا تحریم های یکجانبه علیه افغانستان را بردارند و داراییهای آن در خارج از کشور را به نفع مردم افغانستان مسترد کنند."
پس از آنکه طالبان در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ بر افغانستان مسلط شدند، ایالات متحده حدود هفت میلیارد دالر دارایی بانک مرکزی افغانستان را که در بانک ذخایر فدرال امریکا موجود بود، منجمد کرد.
حکومت ایالات متحده به تاریخ ۱۴ سپتمبر سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که ۳.۵ میلیارد دالر از داراییهای منجمد شدۀ افغانستان را به یک صندوق امانت پولی در سویس میسپارد تا برای کمک و بهبود اقتصاد افغانستان به مصرف برسد.
ایران، پاکستان، چین و روسیه مخالفت شدید خود را با ایجاد پایگاههای نظامی امریکایی در داخل یا اطراف افغانستان نشان داده و افزودند که چنین اقدام "برای صلح و ثبات منطقه مفید نیست".
در بیانیه از طالبان خواسته شده تا یک حکومت فراگیر با مشارکت عملی همه اقوام و نهادهای سیاسی ایجاد کند و تمام اقدامات محدودکننده علیه زنان و اقلیتهای قومی را لغو کند.
طالبان پس از حاکمیت دوباره بر افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱ میلادی، به طور مداوم محدودیتهایی را بر زنان و دختران اعمال کرده اند. این گروه نه تنها به طور گسترده زنان و دختران را از کار در ادارات حکومتی، سازمانهای غیرحکومتی و حتا دفاتر ملل متحد منع کرده اند، بلکه مانع آموزش دختران بالاتر از صنف ششم شده اند.
در بیانیهٔ مشترک به حفظ سیاست خارجی دوستانه و همکارانه، رعایت قوانین بین المللی و همزیستی در هماهنگی با کشورهای همسایه و همه کشورهای جهان تاکید شده و در آن آمده که مرز صلح آمیز، باثبات و امن میان افغانستان و همسایگان آن حیاتی و به نفع همه طرف هاست.
در بیانیه از جامعه جهانی خواسته شده تا ارایه کمکهای بشردوستانه به افغانستان ادامه یابد تا به این کشور کمک شود که ظرفیت خود را برای توسعه پایدار و خود محور تقویت کند.
پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان کشورهای همسایۀ افغانستان به ویژه آسیایی میانه همواره از اوضاع امنیتی و گسترش فعالیت گروههای تروریستی به شمول داعش در این کشور اظهار نگرانی کرده و نشستهایی را در این مورد میزبانی کرده اند.
در تازهترین مورد، اوزبیکستان به تاریخ هفتم مارچ (۱۶ حوت) نشستی را در تاشکند و روسیه به تاریخ هشتم فبروری (۱۹ دلو) نشست مشورتی چند جانبه را درباره افغانستان میزبانی کرد و در آن، مشاورین امنیت ملی کشورهای منطقه به شمول چین، هند، ایران، تاجیکستان، قزاقستان، قرغیزستان، پاکستان و اوزبیکستان دعوت شده بودند.
این چهارمین نشست چارجانبهای وزرای خارجه پاکستان، ایران، چین و روسیه در مورد افغانستان است. نشست نخست این سلسله در ماه عقرب سال ۱۴۰۰ خورشیدی در حاشیه نشست شانگهای در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار شده بود.