چندین کشور عرب حاشیۀ خلیج فارس در پی قطع روابط دیپلوماتیک میان ایران و عربستان سعودی، روابط دیپلوماتیک خود را با تهران محدود یا قطع کرده اند.
در تازه ترین مورد کابینۀ کویت ضمن تقبیح حملات بر ماموریت های دیپلوماتیک عربستان سعودی در ایران، این اقدام مظاهره کنندگان خشمگین ایران را مخالف کنوانسیون ژنیو خوانده است. بیانیۀ کابینۀ کویت در مورد تغییر روابط آن کشور با تهران هیچ گونه اشاره یی نکرده است.
پیشتر از این، امارات متحدۀ عربی روابط دیپلوماتیک خود را با ایران محدود کرده و تهران را به مداخلۀ دوامدار در امور داخلی کشورهای عرب حاشیۀ خلیج متهم کرد.
وزارت خارجۀ امارات متحدۀ عربی با نشر بیانیه یی گفته است که سفیر خود را از تهران فراخوانده است. اما در بیانیه آمده است که روابط دو کشور تنها در محدودۀ مراودات تجارتی باقی خواهد ماند.
قطع روابط
سودان نیز روز دوشنبه اعلام کرد که روابط دیپلوماتیک خود را با ایران قطع کرد. وزرات خارجۀ سودان با نشر بیانیه یی نگاشته است " در پاسخ به حملۀ وحشیانه بر سفارت عربستان سعودی در تهران و قونسلگری آن کشور در مشهد ...حکومت سودان قطع فوری روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران اعلام می کند."
پیشتر از این بحرین نیز از قطع روابط دیپلوماتیک خود با ایران خبر داد. مقامهای بحرینی همواره ایران را به دست داشتن در شورشگری سال ۲۰۱۱ اکثریت شیعه بر ضد حکومت به رهبری اقلیت سنی در بحرین متهم کرده اند.
ريشه مشکل
پس از آنکه عربستان سعودی شیخ نمر باقر النمر روحانی شیعۀ سعودی را با ۴۶ نفر دیگر اعدام کرد، مقامهای ایرانی بر ضد خانوادۀ سطنتی سعودی انتقاد کرده و آنان را از عواقب فوری این اقدام هشدار دادند.
صدها ایرانی خشمگین در تهران و مشهد بر ضد عربستان سعودی مظاهره کردند و بر سفارت ان کشور در تهران و قونسلگری سعودی در مشهد یورش بردند.
ریاض پس از مواجه شدن با انتقادات تهران، دیپلوماتهای خود را از ایران فرا خواند و به دیپلوماتهای ایرانی در عربستان سعودی ۴۸ ساعت مهلت داد تا آن کشور را ترک کنند.
شیخ نمر یک روحانی پرطرفدار در میان شیعیان عربستان سعودی و ایران به شمار می رفت. او منتقد علنی خاندان سلطنتی عربستان سعودی بود و در مظاهرات سال ۲۰۱۱، نقش کلیدی داشت.
آمادگی روسیه به وساطت
در همین حال خبرگزاری دولتی روسیه از قول یک مقام ارشد وزارت خارجۀ آن کشور که نامی از وی برده نشده، گزارش داده است که در صورت بالاگرفتن تنش میان عربستان سعودی و ایران، مسکو آماده است که به صفت میانجی عمل کند.
خبرگزاری بین المللی روسیه یا ریانوستی از قول این وزارت خارجۀ روسیه گزارش داده است که در صورت تقاضا، مسکو آماده است به عنوان یک دوست برای حل اختلاف موجود یا تنش تازه میان دو کشور اقدام کند.
نگرانی بیجینگ و هشدار واشنگتن
چین هم روز دوشنبه در مورد چشم انداز افزایش تنش میان ریاض و تهران ابراز نگرانی شدید کرد و هر دو کشور را به شکیبایی و آرامش ترغیب کرد.
سخنگوی وزارت خارجۀ چین گفته است که بیجینگ از ایران و عربستان سعودی می خواهد که حفظ امنیت و حیثیت دیپلوماتان دو کشور را تضمین کنند.
وزارت خارجۀ ایالات متحده نیز هر دو کشور را به حفظ و احترام حقوق بشر ترغیب کرده و هشدار داده است که اعدام شیخ نمر نزاع فرقه یی را در منطقه افزایش خواهد بخشید.
