دختران دانشجو: از روی ناچاری قابلگی می‌خوانیم

به دنبال بسته‌شدن دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی به روی دختران و زنان در افغانستان، شماری از دختران فارغ صنف ۱۲ از روی مجبوری در بخش قابلگی آموزش می‌بینند.

مریم (اسم مستعار) یکی از این دانشجویان گفت که در زمان سقوط نظام جمهوریت صنف ۱۱ بود، اما در سال دوم حاکمیت طالبان بدون حضور در صنف و دریافت سند، اعلام شد که از مکتب فارغ شده اند.

او گفت: "چند وقتی است در یكی از دانشگاه‌های خصوصی با وصف اینكه نه علاقه دارم نه رشته دلخواه من است، دیگر راهی وجود ندارد، سرگرم آموزش در رشته قابلگی استم."

به گفتۀ این دختر دانشجو، دخترانی که در این بخش آموزش می‌بینند حتا از صنف ۱۲ فارغ نشده اند.

علاوه بر این، مساله پوشش از دیگر مواردی است که دختران دانشجو را در موسسات تحصیلات طبی رنج می‌دهد.

مرضیه از دیگر دانشجویان در یکی از موسسات تحصیلات طبی در کابل می‌گوید: "پوشش ما اجباری است، باید همانند مدارس دینی لباس سرتاپا سیاه بر تن کنیم. این بسیار المناک است."

او گفت که اگر کسی چنین پوششی نداشته باشد یا آن را رعایت نکند، از صنف بیرون کشیده می‌شود.

در کنار این مسایل، نصاب آموزشی تدوین شده از سوی حکومت طالبان، معضل دیگر برای دختران دانشجو است.

فرزانه که دانشجوی پرستاری و قابلگی است، می‌گوید که باید کتاب‌هایی فارغ از رشته تحصیلی را بیشتر بخوانند، چون به گفتۀ وی، مدیریت محصلان بر این موضوع نظارت جدی دارد.

او گفت: "مضامینی كه حتی هـیچ ارتباطی با نرسنگ و قابلگی ندارد خیلی اساسی و جدی تدریس و پرسان می‌شود، مضامینی چون شرعیات و تفسیر را باید بیشتر از مضامین مسلکی بخوانیم، چون مدیریت ما بسیار با این مساله برخورد حساس دارد، اگر بی‌توجهی کنیم، اخراج می‌شویم و نمی‌توانیم همین دو رشته باقی مانده را که از روی اجبار بیشتر دختران می‌خوانند، ادامه دهیم."

پیش از این حکومت طالبان گفته بود که نصاب واحد تحصیلی را با معیارهای "علمی جهانی و ارزش‌های ملی و دینی" برای دانشگاه‌ها، موسسات تحصیلات عالی و نیمه عالی ترتیب می‌کند.

اما برخی از دانشجویان گفته اند که اکنون تمرکز بیشتر روی مضامین دینی شده و شماری از مضامین مهم دیگر نیز حذف شده است.

طالبان در رژیم قبلی شان - بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ - شمار مضامین دینی را در تمام پوهنتون‌های افغانستان، به شمول طب و انجنیری، افزایش داده بودند. در آن زمان محصلان بر خلاف دیگر مضامین که دو چانس امتحان داشتند، برای شماری از مضامین دینی فقط یکبار چانس امتحان دادن را داشتند.

حکومت طالبان که بار دیگر در ماه اگست سال ۲۰۲۱ بر افغانستان حاکم شد، بیش از ۸۰ فرمان را بر زنان و دختران صادر کرده است. این فرمان‌ها که روی هدف انفاذ محدودیت‌ها بر زنان و دختران، صادر شده است از ختم آموزش دختران در مکاتب متوسطه و لیسه و دانشگاه آغاز و تا ممنوعیت بر کار زنان و ممنوعیت حضور زنان در اماکن عامه مانند پارک‌ها، ورزشگاه‌ها، حمام‌های زنانه، آرایشگاه‌ها و منع سفر بدون همراه محرم، می‌انجامد.