استندرد چارترد بانک، یکی از بانک های بین المللی که در سال 2004 فعالیت را در افغانستان آغازکرد، اعلام کرده است که به 15 سپتمبر سال روان تمام فعالیت های خود را در آن کشور متوقف خواهد ساخت.
نظر به ایمیلی که از آدرس استندرد چارترد بانک فرستاده شده است، حسابات تمام مشتریان این بانک به بانک بین المللی افغانستان یا AIB انتقال می یابد. در این ایمیل آمده است که بانک یاد شده بنا بر ملحوظات امنیتی، در مورد کارکرد خود در افغانستان بازنگری کرده و معامله یی را با بانک بین المللی افغانستان انجام داده است.
ستندرد چارترد بانک حدود دو هفته پیش، به دنبال افشا شدن حسابات بانکی حضرت عمر زاخیلوال، وزیر مالیۀ افغانستان در صدر اخبار رسانه های افغانستان قرار گرفت. پرسشی مطرح می شود که آیا مسدود شدن این بانک با فساد گستردۀ اداری در افغانستان ارتباط دارد یا خیر.
عامل چه است؟
در پی سقوط رژیم طالبان، حضور گستردۀ قوای خارجی و سرازیر شدن سیل کمک های بین المللی به افغانستان، بازار بانکداری در آن کشور گرم شد.
نجیب منلی، مشاور مطبوعاتی وزرات مالیه افغانستان ابراز عقیده می کند که با توجه به تعدد بانک ها در افغانستان که به گونۀ بدیهی فرصت های موجود در بازار را کم می سازد، مسدود شدن ستندرد چارترد بانک یک امر عادی بوده و بیشتر با وسعت بازار بانکداری در افغانستان ارتباط دارد. او همچنان ارتباط میان مسدود شدن ستندرد چارترد بانک با قضیه وزیر مالیۀ افغانستان را به شدت رد کرد.
از سویی هم بانکداری در افغانستان در دهۀ گذشته با بحران هایی دست و گریبان بوده است. بحران مالی کابل بانک یکی از عمده ترین مثال های آن است که حتا نظام مالی افغانستان را در ورطۀ سقوط مواجه ساخت.
آقای منلی می گوید که در پی بروز بحران کابل بانک، سایر بانک ها نیز با مشکلات فراوانی روبرو گردیدند، چنانچه عزیزی بانک با مشکلات فراوان توانست خود را از بحران نجات دهد و همین گونه بانک های دیگری در افغانستان وجود دارد که از ثبات کلی برخوردار نیستند.
عزیز الله لودین، رئیس اداره مبارزه با فساد اداری طی صحبت با رادیو آشنا در مورد انسداد ستندرد چارترد بانک ابراز بی اطلاعی کرد. او افزود که قضیۀ وزیر مالیه تحت پیگرد قرار دارد و اگر مسدود شدن ستندرد چارترد بانک ربطی با قضیۀ عمر زاخیلوال داشته باشد، آن را آشکار خواهد کرد، اما در حال حاضر چیزی برای گفتن ندارد.
پیامد های اقتصادی
مسدود شدن بانک ها در تمام دنیا یک روند عادی است، اما انسداد یک بانک بین المللی در افغانستان که خود طی یک دهۀ گذشته سابقۀ خوبی در زمینۀ بانکداری ندارد، احتمالاً تاثیراتی را در پی خواهد داشت.
نجیب منلی به این باور است که مسدود شدن ستندرد چارترد بانک هیچ گونه پیامد منفی را در نظام اقتصادی افغانستان برجا نخواهد گذاشت.
اما نجیب عزیزی، کارشناس مسایل اقتصادی می گوید که مسدود شدن ستندرد چارترد بانک می تواند پیوندی با افتضاح و بحران کابل بانک داشته باشد، به عقیدۀ این کارشناس اقتصادی اگر به این قضیه با نگاه متفاوت و از یک بعد دیگر نگریسته شود می توان گفت که بحران کابل بانک اثر منفی را در نظام مالی افغانستان بر جاگذاشته و مایۀ نگرانی سرمایه گذاران شده است.
به گفتۀ آقای عزیزی ستندرد چارترد بانک، بیشتر خدمات بانکی را برای نیرو های ناتو و ماموریت های دپلوماتیک در افغانستان فراهم می ساخت از اینرو اهمیت این بانک برای افغانستان صرف در حد اعتبار بود و اهمیت عملیاتی چشمگیری نخواهد داشت.
تا کنون روشن نیست که آیا مسدود شدن ستندرد چارترد بانک، به خاطر نگرانی های مطرح شده از سوی ادارۀ این بانک یا به دلیل سرپیچی از مقررات محرمیت بانکی صورت می گیرد و یا هم تلاشی به خاطر مستور نگه داشتن فساد احتمالی در مراودات بانکی حکومت و یا مقامات حکومت افغانستان می باشد.
معضل دیگر
از سوی دیگر خبرگزاری اسوشیتد پرس گزارش می دهد که استندرد چارترد بانک روز چهارشنبه به پرداخت 340 ملیون دالر به تنظیم کنندگان امور ایالتی نیویارک موافقت کرده است. این پول به خاطر معاملات غیر قانونی ستندرد چارترد بانک با ایران و نقض تحریم های مالی ایالات متحده بر آن کشور، پرداخته می شود.
نجیب منلی، مشاور مطبوعاتی وزارت مالیه افغانستان می گوید که سیاست افغانستان در دهۀ گذشته طوری بوده است که روابط را با ایران حفظ کرده و خود را از کشیدگی های موجود میان تهران و واشنگتن به دور نگه دارد. او با ناباوری می گوید که موضوع مراودات بانکی ایران با ستندرد چارترد بانک، نقشی در قبال بسته شدن این بانک در افغانستان نداشته است.
استندرد چارترد، یک بانک بریتانیایی است که در سال 1969 تاسیس شده و یکی از بانک های مهم بریتانیا محسوب می شود که در آسیا، شرق میانه و افریقا نیز فعالیت دارد.
نظر به ایمیلی که از آدرس استندرد چارترد بانک فرستاده شده است، حسابات تمام مشتریان این بانک به بانک بین المللی افغانستان یا AIB انتقال می یابد. در این ایمیل آمده است که بانک یاد شده بنا بر ملحوظات امنیتی، در مورد کارکرد خود در افغانستان بازنگری کرده و معامله یی را با بانک بین المللی افغانستان انجام داده است.
ستندرد چارترد بانک حدود دو هفته پیش، به دنبال افشا شدن حسابات بانکی حضرت عمر زاخیلوال، وزیر مالیۀ افغانستان در صدر اخبار رسانه های افغانستان قرار گرفت. پرسشی مطرح می شود که آیا مسدود شدن این بانک با فساد گستردۀ اداری در افغانستان ارتباط دارد یا خیر.
عامل چه است؟
در پی سقوط رژیم طالبان، حضور گستردۀ قوای خارجی و سرازیر شدن سیل کمک های بین المللی به افغانستان، بازار بانکداری در آن کشور گرم شد.
نجیب منلی، مشاور مطبوعاتی وزرات مالیه افغانستان ابراز عقیده می کند که با توجه به تعدد بانک ها در افغانستان که به گونۀ بدیهی فرصت های موجود در بازار را کم می سازد، مسدود شدن ستندرد چارترد بانک یک امر عادی بوده و بیشتر با وسعت بازار بانکداری در افغانستان ارتباط دارد. او همچنان ارتباط میان مسدود شدن ستندرد چارترد بانک با قضیه وزیر مالیۀ افغانستان را به شدت رد کرد.
از سویی هم بانکداری در افغانستان در دهۀ گذشته با بحران هایی دست و گریبان بوده است. بحران مالی کابل بانک یکی از عمده ترین مثال های آن است که حتا نظام مالی افغانستان را در ورطۀ سقوط مواجه ساخت.
آقای منلی می گوید که در پی بروز بحران کابل بانک، سایر بانک ها نیز با مشکلات فراوانی روبرو گردیدند، چنانچه عزیزی بانک با مشکلات فراوان توانست خود را از بحران نجات دهد و همین گونه بانک های دیگری در افغانستان وجود دارد که از ثبات کلی برخوردار نیستند.
عزیز الله لودین، رئیس اداره مبارزه با فساد اداری طی صحبت با رادیو آشنا در مورد انسداد ستندرد چارترد بانک ابراز بی اطلاعی کرد. او افزود که قضیۀ وزیر مالیه تحت پیگرد قرار دارد و اگر مسدود شدن ستندرد چارترد بانک ربطی با قضیۀ عمر زاخیلوال داشته باشد، آن را آشکار خواهد کرد، اما در حال حاضر چیزی برای گفتن ندارد.
پیامد های اقتصادی
مسدود شدن بانک ها در تمام دنیا یک روند عادی است، اما انسداد یک بانک بین المللی در افغانستان که خود طی یک دهۀ گذشته سابقۀ خوبی در زمینۀ بانکداری ندارد، احتمالاً تاثیراتی را در پی خواهد داشت.
نجیب منلی به این باور است که مسدود شدن ستندرد چارترد بانک هیچ گونه پیامد منفی را در نظام اقتصادی افغانستان برجا نخواهد گذاشت.
اما نجیب عزیزی، کارشناس مسایل اقتصادی می گوید که مسدود شدن ستندرد چارترد بانک می تواند پیوندی با افتضاح و بحران کابل بانک داشته باشد، به عقیدۀ این کارشناس اقتصادی اگر به این قضیه با نگاه متفاوت و از یک بعد دیگر نگریسته شود می توان گفت که بحران کابل بانک اثر منفی را در نظام مالی افغانستان بر جاگذاشته و مایۀ نگرانی سرمایه گذاران شده است.
به گفتۀ آقای عزیزی ستندرد چارترد بانک، بیشتر خدمات بانکی را برای نیرو های ناتو و ماموریت های دپلوماتیک در افغانستان فراهم می ساخت از اینرو اهمیت این بانک برای افغانستان صرف در حد اعتبار بود و اهمیت عملیاتی چشمگیری نخواهد داشت.
تا کنون روشن نیست که آیا مسدود شدن ستندرد چارترد بانک، به خاطر نگرانی های مطرح شده از سوی ادارۀ این بانک یا به دلیل سرپیچی از مقررات محرمیت بانکی صورت می گیرد و یا هم تلاشی به خاطر مستور نگه داشتن فساد احتمالی در مراودات بانکی حکومت و یا مقامات حکومت افغانستان می باشد.
معضل دیگر
از سوی دیگر خبرگزاری اسوشیتد پرس گزارش می دهد که استندرد چارترد بانک روز چهارشنبه به پرداخت 340 ملیون دالر به تنظیم کنندگان امور ایالتی نیویارک موافقت کرده است. این پول به خاطر معاملات غیر قانونی ستندرد چارترد بانک با ایران و نقض تحریم های مالی ایالات متحده بر آن کشور، پرداخته می شود.
نجیب منلی، مشاور مطبوعاتی وزارت مالیه افغانستان می گوید که سیاست افغانستان در دهۀ گذشته طوری بوده است که روابط را با ایران حفظ کرده و خود را از کشیدگی های موجود میان تهران و واشنگتن به دور نگه دارد. او با ناباوری می گوید که موضوع مراودات بانکی ایران با ستندرد چارترد بانک، نقشی در قبال بسته شدن این بانک در افغانستان نداشته است.
استندرد چارترد، یک بانک بریتانیایی است که در سال 1969 تاسیس شده و یکی از بانک های مهم بریتانیا محسوب می شود که در آسیا، شرق میانه و افریقا نیز فعالیت دارد.
