واکنش ها در پی حمایت طالبان از پروژه های انکشافی

طالبان با نشر اعلامیه یی گفته اند که نه تنها از تطبیق پروژه های انکشافی در افغانستان حمایت می‌کنند بلکه امنیت این پروژه ها را نیز تامین نمایند.

اعلامیۀ طالبان پروژه های انکشافی را به سود ملت خوانده، انکشاف کشور را مایۀ رفاه مردم عنوان کرده و به جنگجویان آن گروه دستور داده است از حمله به چنین پروژه ها پرهیز کنند.

اما شهلا فرید استاد فاکولته حقوق پوهنتون کابل و عضو شبکه زنان افغانستان می گوید که به این اظهارات طالبان "اعتماد ندارد."

خانم فرید در مصاحبه یی با رادیو آشنا صدای امریکا گفت "طالبان منحیث گروۀ مخالف دولت و گروهی که می خواست خارجی ها از افغانستان بیرون شوند جنگ هایی را در افغانستان به راه انداختند که باعث گردیده بسیاری از منابع اقتصادی و زیر زمینی و انسانی این کشور از بین برود."

به نظر خانم فرید سه عامل عمده وجود دارد که طالبان خواسته اند این اعلامیه را صادر کنند:

" در قدم اول آنها منابع اقتصادی شانرا برای چرخانیدن ماشین خود از دست داده اند و از جانب کشور های خلیج فارس و همسایه های افغانستان که آنها را تمویل می کردند، و حال این همکاری اقتصادی را با آنها قطع نموده اند، تحت فشار قرار گرفته اند."

شهلا فرید می افزاید حملاتی که طالبان در افغانستان انجام داده اند "به ضرر افراد ملکی تمام شده است. هر منطقه ای که توسط این گروه اشغال می شود، افراد ملکی در آن صدمه می بیند، لهذا پایگاه های سیاسی و اجتماعی خود را در بین مردم از دست داده اند و می خواهند آنرا دوباره به دست آورند."

خانم فرید به این باور است که ممکن "گامی از جانب طالبان به سوی مذاکرات صلح با حکومت افغانستان باشد و شهروندان فعال افغانستان اصلأ تازمانیکه به چشم نبینند، به این باور ندارند."

اما وحید مژده کارشناس مسایل سیاسی در کابل می گوید این بار اول نیست که طالبان چنین اعلامیه یی را به نشر می سپارند.

آقای مژده گفت حدود یکسال قبل بعد از امضای قرار داد پروژۀ تاپی بین افغانستان، پاکستان هند و ترکمنستان، در کنفرانسی که از جانب پگواش در قطر دایر شده بود، آنها اعلام کردند که از تمام پروژه های بزرگ عام المنفعۀ که در افغانستان روی دست گرفته می شود حمایت می کنند.

این کارشناس مسایل سیاسی علاوه می کند "در آن نشست آقای ستانکزی رئیس دفتر قطر گفت حتی با سربازانی که وظیفه شان فقط و فقط تأمین حمایت از پروژه ها باشد کاری نداریم".

آقای مژده در حالی این سخنان را بیان می کند که گروه طالبان در گذشته به پروژه های عام المنفعه به شمول مکتب‌ها، پروژه های راه سازی وغیره حمله کرده اند.

منابع مالی طالبان

آقای مژده در مورد اینکه اعلامیه یی اخیر طالبان نشاندهندۀ ضعف آن گروه است می گوید "طالبان تا حد زیادی به اهدافی که امسال داشتند رسیده اند و آن مسلح شدن از طریق نیروهای امنیتی افغانستان بود."

آقای مژده علاوه می کند "چندی قبل حکومت افغانستان ارقام تکان دهنده یی را به نشر رسانید. حکومت افغانستان گفت که طالبان با تصرف قرار گاه ها، ده ها تانک و زره پوش ها را به غنیمت گرفته اند.

آقای مژده در مورد از دست رفتن منابع مالی و ضعف طالبان با خانم فرید هم عقیده نیست. وی میگوید طالبان دو نوع منابع مالی دارند یکی منایع داخلی و دیگر منابع خارجی. به باور وی "تأکید طالبان طی چندین سال گذشته این بوده که منابع داخلی را تقویت نمایند."

منبع دیگر عواید طالبان به دست آوردن پول از پروژه های بزرگ در افغانستان است. در اعلامیه طالبان هم از پروژه های تاپی، کاسا ۱۰۰۰، مس عینک، انکشاف راه های مواصلاتی، خط آهن، پروژه های تمدید برق و بند های آبی یاد آوری شده است.

به استثنای پروژۀ استخراج مس عینک لوگر، دیگر پروژه هایی که طالبان از آن یاد کرده اند در دوسال گذشته افتتاح شده است.

موقف سیاسی طالبان

استفاده مالی از طریق اینگونه پروژه های بزرگ، به گفتۀ آقای مژده به طالبان یک جایگاه سیاسی هم می دهد که به کشورهای خارجی تمویل کننده نشان دهند، اگر پروژه یی را طالبان حمایت نکند آن پروژه نمی تواند به ثمر برسد.

وحید مژده علاوه می کند"همینکه کشوری مثل ترکمنستان با طالبان در مورد پروژه هایش در افغانستان صحبت میکند یک برد سیاسی برای طالبان نیز به حساب میاید. اما بعضی پروژه هایی هست که آنها از آن عاید به دست می آورند".

وحید مژده می گوید که در هر پروژه پولی برای تأمین امنیت آن تخصیص داده می شود و آن پول را طالبان اخذ می نمایند.

خانم شهلا فرید می گوید با تکمیل هر پروژه عام المنفعه در افغانستان رابطه شهروند با دولت محکم تر می شود و طالبان متوجه این امر شده اند.

گروه طالبان درست یک روز پس از افتتاح خط آهن میان ترکمنستان و افغانستان این اعلامیه را نشر کرده است. خانم فرید می گوید این یک امر آنی نیست و قبلأ در مورد این اعلامیه فکر شده است.

حکومت افغانستان پابندی طالبان را به آنچه در این اعلامیه گفته شده است به دیدۀ شک می نگرد.

شاه حسین مرتضوی، معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به صدای امریکا گفت "منتظر هستیم که طالبان در عمل از خود نشان دهند و ثابت سازند که تاسیسات عام المنفعه را آسیب نمی رسانند. طالبان تاکنون بیشترین آسیب را به تاسیسات عام المنفعه وارد کردند".

حکومت افغانستان می گوید که پس از کنفرانس بروکسل، طالبان در جریان دو ماه بیش از دو میلیارد دالر به پروژه های عام المنفعه صدمه وارد آورده اند.