جشن باستانی نوروز و تجلیل از سالنو ۱۴۰۲ خورشیدی برای دومین سال پیهم در افغانستان برگزار نشد و حکومت طالبان بار دیگر از تجلیل این جشن به گونۀ رسمی خودداری کرد.
از این جشن عنعنوی و تاریخی همهساله در افغانستان به شیوههای مختلف تجلیل میشد و در دو دهۀ اخیر دولت از این روز به گونۀ رسمی در بلخ تجلیل میکرد.
با آنکه همه ساله در نخستین روز سال نو خورشیدی رخصتی عمومی اعلام میشد، طالبان این روز را از تقویم خود حذف کرده و از مامورین دولتی خواسته اند که در این روز به کار شان حاضر شوند.
اما برخی از نهادهای خصوصی و مراکز آموزشی خصوصی در افغانستان و همچنان برخی از نهادهای دپلوماتیک افغانستان در بیرون از این کشور، به هدف تجلیل از جشن باستانی نوروز، امروز را رخصتی اعلام کرده اند.
برخی از منابع مردمی در بلخ میگویند که حضور مردم در روضۀ شهر مزار شریف اندک بود و تا کنون مراسم برافراشتن علم (جهنده) در ولایت بلخ برگزار نشده است.
یک باشندۀ این ولایت که به دلیل تهدیدات امنیتی از ذکر نامش در گزارش خودداری کرد، به صدای امریکا گفت که تا کنون هیچ برنامهای برای تجلیل از این روز در شهر مزار شریف گرفته نشده است.
او افزود: "مردم و بیشتر فامیلها از شهر مزار شریف بیرون شده و در حال حاضر برای تجلیل از نوروز و میله به طرف دشت شادیان میروند."
برخی از خبرنگاران محلی بلخ نیز میگویند که مقامهای محلی طالبان گفته اند که از نوروز تجلیل نخواهند کرد و به گونۀ شفاهی دستور داده اند تا مردم از این روز در این ولایت تجلیل نکنند.
در کابل نیز حضور مردم در کارته سخی و برخی تفریحگاههای شهر در مقایسه با سالهای گذشته بسیار کمرنگ و اندک بود. به گفتۀ شماری از باشندگان شهر کابل، امسال در زیارت کارتۀ سخی نیز برنامه برافراشتن علم (جهنده) برگزار نشد اما دهها نفر در این ساحه از سالنو تجلیل کردند.
افراد زیاد طالبان برای تامین امنیت این زیارت توظیف شده و در محل حضور داشتند. برخی از باشندگان شهر کابل میگویند که دروازۀ زیارت سخی به روی رفت و آمد مردم باز است و طالبان برای آنان مشکل ایجاد نکرده اند.
در سالهای گذشته، در روز نخست سال نو خورشیدی مراسم برافراشتن علم (جهنده) با حضور هزاران نفر و مقامهای ارشد حکومتی در روضۀ علی در بلخ و کارته سخی در کابل برگزار میشد.
پیامهای تبریکی
همزمان با آغاز سال ۱۴۰۲ خورشیدی و جشن باستانی نوروز در افغانستان، برخی از شخصیتهای سیاسی، سازمان ملل متحد و نهادهای دپلوماتیک در پیامهای جداگانه این روز را تبریک گفته اند.
تامس وست، نمایندۀ ویژه ایالات متحده برای افغانستان به مناسب این روز در رشته پیامهای در تویتر، سال پر از شادی و صلحآمیز برای افغانها و افغانستان آرزو کرده و افزوده است که کشورش در کنار مردم این کشور باقی خواهد ماند.
آقای وست گفته است: "از آنجایی که نوروز زمان تجدید، خوشبینی و آغاز بهار است، بزرگترین امید ما این است که دختران و زنان افغانستان به مکتب و کار بازگردند. مشارکت آنها در جامعه، آیندۀ روشنتری را برای کشور رقم خواهد زد."
هیات معاونت سازمان ملل متحد برای افغانستان (یوناما) نیز نورزو را به مردم افغانستان تبریک گفته و افزوده است: "خانوادۀ سازمان ملل متحد در افغانستان برای میلیونها افغان که اولین روز بهار و سال نور را تجلیل میکنند، یک روز مملو از خوشی و سالی صلحآمیز را تمنا میکند."
برخی از چهرههای سیاسی و مقامهای پیشین افغان نیز در پیامهای جداگانه نوروز و سالنو خورشیدی را به مردم این کشور تبریک گفته اند.
محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان در یک پیام صوتی که در صفحۀ فیسبوکاش به نشر رسیده، جشن باستانی نوروز و فرا رسیدن ماه رمضان را به مردم افغانستان تبریک گفته است.
آقای غنی که پس از ترک افغانستان، در بیش از یکونیم سال گذشته در ابوظبی به سر میبرد، افزوده است: "طی سالیان متمادی دقیقاً در همین ایام، زنگهای مکتبها و سرودهای شاد دهقانان برای آبادی کشور در هرگوشۀ وطن طنین میانداخت، اما امسال هر دو مرگآسا خاموش اند. این خاموشی به خصوص برای دختران و خواهران ما به یک فاجعه مبدل شده است."
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان نیز در صفحۀ فیسبوک خود نگاشته است: "آرزومندم که حکومت سرپرست اسلامی با آغاز سال نو هجری خورشیدی، درهای مکاتب و پوهنتونها را به روی دختران باز نموده و زمینهٔ برگشت زنان به کار را دوباره فراهم سازد."
عبدالله عبدالله، رییس پیشین شورای مصالحۀ ملی افغانستان در پیام تبریکیاش به مناسبت سالنو خورشیدی، خواستار بازگشایی مکاتب و پوهنتونها به روی دختران و زنان شده است.
آقای عبدالله همچنان افزوده است: "باور کامل داریم که وحدت و مشارکت ملی متضمن عزت و سرفرازی مردم و سرزمین ما است. مردم افغانستان میتوانند با اتحاد، تحمل و یک دیگر پذیری روزهای دشوار کنونی را پشت سر بگذارند و کشور ما در عرصۀ داخلی و جهانی، جایگاه مناسب خودش را دریابد."
طالبان پس از حاکمیت شان بر افغانستان، دختران و زنان را از رفتن به مکتب، پوهنتونها و کار در ادارات دولتی و غیردولتی منع کرده و در جریان یکونیم سال گذشته تا کنون هیچ اقدامی برای بازگشایی مراکز آموزشی و تحصیلی نکرده اند.
جشن باستانی نوروز در حالی در افغانستان به گونۀ رسمی تجلیل نشد که سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای در سال ۲۰۱۰ به طور رسمی "روز جهانی نوروز" را به رسمیت شناخت.