دفتر طالبان در دوحه پایتخت قطر که هدف آن پیشبرد مذاکرات صلح میان گروه طالبان و حکومت افغانستان بود تا کنون حفظ شده است.
این دفتر در اواسط جون سال روان میلادی با لوحۀ "امارت اسلامی افغانستان"، پرچم سفید طالبان و در حضور معاون وزیر خارجۀ قطر طی مراسم ویژه گشایش یافت، اما این نحوۀ گشایش اعتراض شدید حکومت افغانستان را در پی داشت.
با آنکه حکومت افغانستان مذاکرات را با طالبان در قطر رد کرده است گفته می شود که نمایندگان آن گروه هنوز هم در دفتر دوحه باقی مانده اند.
یک مقام شورای عالی صلح افغانستان که نخواست نامش گرفته شود به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که نمایندگان طالبان در دفتر قطر حضور دارند اما این دفتر هیچ گونه فعالیت سیاسی ندارد.
وکیل احمد متوکل، وزیر خارجۀ رژیم طالبان به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که این دفتر شاید به عنوان ممثل ارادۀ طالبان و آدرس آن گروه برای مذاکرات صلح حفظ شده باشد.
آقای متوکل می گوید که طالبان مشکلات دارند، پنهانی فعالیت می کنند و آدرس مشخصی ندارند. او تاکید می کند که اگر همه طرف های مذاکره کننده ارادۀ واقعی برای صلح داشته باشند از این دفتر باز هم می توان کار گرفت.
گزینه های دیگر
در همین حال رسانه های پاکستانی گزارش داده است که در جریان سفر نواز شریف، صدر اعظم پاکستان به کابل در هفتۀ گذشته، رئیس جمهور افغانستان خواستار گشایش دفتر نو برای طالبان در پاکستان شد.
گزارش شده است که آقای شریف هرچند این درخواست را بسیار محترمانه رد کرد، گشایش همچو دفتری را در ترکیه یا عربستان سعودی به عنوان گزینۀ مطلوب مطرح نمود.
عمر شریفی، رئیس مرکز مطالعات امریکایی در افغانستان می گوید که پس از کشته شدن اسامه بن لادن در پاکستان، اکنون اسلام آباد نمی خواهد که باردیگر ماهیت خود را به صفت حامی دهشت افگنان به جهان نشان بدهد و سرافگنده شود.
آقای شریفی با اشاره به زندانی شدن ملا برادر و برخی دیگر از رهبران طالبان در پاکستان استدلال می کند که طالبان نیز مایل به گشایش چنین دفتر در پاکستان نیستند. زیرا به گفتۀ وی هرباری که عناصری از درون طالبان خارج از مجرای پاکستانی وارد مذاکره با حکومت افغانستان شده اند، دچار درد سر گردیده اند.
ادریس رحمانی، تحلیلگر مسایل سیاسی می گوید که خواست رئیس جمهور کرزی از صدر اعظم پاکستان با شرطی که وی برای امضای توافقنامۀ امنیتی دو جانبه با امریکا مطرح ساخته است، پیوند دارد.
آقای رحمانی می گوید که به تصور رئیس جمهور کرزی، ایالات متحده بر پاکستان نفوذ قوی دارد و به این خاطر از امریکا می خواهد تا بر پاکستان برای همکاری در زمینۀ پایان بخشیدن شورشگری در افغانستان فشار بیاورد.
این تحلیلگر سیاسی ابراز عقیده می کند که نه ایالات متحده از چنین نفوذی برخوردار است و نه هم فضایی به ویژه در ذهن عامۀ پاکستان برای فراهم آوری همچو همکاری از جانب اسلام آباد وجود دارد.
روند فراگیر
همزمان با این سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی پاکستان در گفتگو با صدای امریکا ابراز امیدوار کرد تا تلاش های پاکستان برای تامین صلح در افغانستان نتایج مثبت داشته باشد.
آقای عزیز تایید کرد که حکومت پاکستان ماه گذشته دیدار اعضای شورای عالی صلح افغانستان را با ملا عبدالغنی برادر، معاون پیشین رهبر طالبان تسهیل بخشید، اما از ارایۀ جزئیات بیشتر خودداری کرد.
آقای متوکل سفارش می کند که باید پیش از امضای پیمان ها با امریکا، صلح در افغانستان تامین می شد. او می افزاید که صلح در افغانستان یک روند است و ایالات متحده یکی از عناصر کلیدی آن است.
جفری دونالدسن، یکی از نمایندگان انستیتیوت تامین صلح و حل منازعات آیرلند شمالی که به دعوت رئیس شورای عالی صلح افغانستان برای شریک ساختن تجارب شان به افغانستان آمده بودند، نیز می گوید که صلح پروژه نبوده و باید روند فراگیر باشد.
آقای دونالدسن می گویدکه فراگیری روند صلح متضمن موفقیت آن است تا همه بازیگران کلیدی، اعم از سیاسیون و طرف های درگیر جنگ در آن شرکت داشته باشند. او تعامل ساختار های جامعۀ مدنی را به شمول شبکه های زنان، جوانان، متشبثین و رهبران اجتماعی نیز در این زمینه ارزنده می خواند.
حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان تلاش می کند تا ایالات متحده را به پشتیبانی عملی از روند صلح وادارد. او برای برآورده ساختن این مامول از امضای موافقتنامۀ امنیتی میان دو کشور به مثابۀ ابزار فشار کار گرفته است. اما تا کنون هیچ یک از مقام های امریکایی تمایل جدی و عملی را در این زمینه بروز نداده است.
این دفتر در اواسط جون سال روان میلادی با لوحۀ "امارت اسلامی افغانستان"، پرچم سفید طالبان و در حضور معاون وزیر خارجۀ قطر طی مراسم ویژه گشایش یافت، اما این نحوۀ گشایش اعتراض شدید حکومت افغانستان را در پی داشت.
با آنکه حکومت افغانستان مذاکرات را با طالبان در قطر رد کرده است گفته می شود که نمایندگان آن گروه هنوز هم در دفتر دوحه باقی مانده اند.
یک مقام شورای عالی صلح افغانستان که نخواست نامش گرفته شود به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که نمایندگان طالبان در دفتر قطر حضور دارند اما این دفتر هیچ گونه فعالیت سیاسی ندارد.
وکیل احمد متوکل، وزیر خارجۀ رژیم طالبان به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که این دفتر شاید به عنوان ممثل ارادۀ طالبان و آدرس آن گروه برای مذاکرات صلح حفظ شده باشد.
آقای متوکل می گوید که طالبان مشکلات دارند، پنهانی فعالیت می کنند و آدرس مشخصی ندارند. او تاکید می کند که اگر همه طرف های مذاکره کننده ارادۀ واقعی برای صلح داشته باشند از این دفتر باز هم می توان کار گرفت.
گزینه های دیگر
در همین حال رسانه های پاکستانی گزارش داده است که در جریان سفر نواز شریف، صدر اعظم پاکستان به کابل در هفتۀ گذشته، رئیس جمهور افغانستان خواستار گشایش دفتر نو برای طالبان در پاکستان شد.
گزارش شده است که آقای شریف هرچند این درخواست را بسیار محترمانه رد کرد، گشایش همچو دفتری را در ترکیه یا عربستان سعودی به عنوان گزینۀ مطلوب مطرح نمود.
عمر شریفی، رئیس مرکز مطالعات امریکایی در افغانستان می گوید که پس از کشته شدن اسامه بن لادن در پاکستان، اکنون اسلام آباد نمی خواهد که باردیگر ماهیت خود را به صفت حامی دهشت افگنان به جهان نشان بدهد و سرافگنده شود.
آقای شریفی با اشاره به زندانی شدن ملا برادر و برخی دیگر از رهبران طالبان در پاکستان استدلال می کند که طالبان نیز مایل به گشایش چنین دفتر در پاکستان نیستند. زیرا به گفتۀ وی هرباری که عناصری از درون طالبان خارج از مجرای پاکستانی وارد مذاکره با حکومت افغانستان شده اند، دچار درد سر گردیده اند.
ادریس رحمانی، تحلیلگر مسایل سیاسی می گوید که خواست رئیس جمهور کرزی از صدر اعظم پاکستان با شرطی که وی برای امضای توافقنامۀ امنیتی دو جانبه با امریکا مطرح ساخته است، پیوند دارد.
آقای رحمانی می گوید که به تصور رئیس جمهور کرزی، ایالات متحده بر پاکستان نفوذ قوی دارد و به این خاطر از امریکا می خواهد تا بر پاکستان برای همکاری در زمینۀ پایان بخشیدن شورشگری در افغانستان فشار بیاورد.
این تحلیلگر سیاسی ابراز عقیده می کند که نه ایالات متحده از چنین نفوذی برخوردار است و نه هم فضایی به ویژه در ذهن عامۀ پاکستان برای فراهم آوری همچو همکاری از جانب اسلام آباد وجود دارد.
روند فراگیر
همزمان با این سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی پاکستان در گفتگو با صدای امریکا ابراز امیدوار کرد تا تلاش های پاکستان برای تامین صلح در افغانستان نتایج مثبت داشته باشد.
آقای عزیز تایید کرد که حکومت پاکستان ماه گذشته دیدار اعضای شورای عالی صلح افغانستان را با ملا عبدالغنی برادر، معاون پیشین رهبر طالبان تسهیل بخشید، اما از ارایۀ جزئیات بیشتر خودداری کرد.
آقای متوکل سفارش می کند که باید پیش از امضای پیمان ها با امریکا، صلح در افغانستان تامین می شد. او می افزاید که صلح در افغانستان یک روند است و ایالات متحده یکی از عناصر کلیدی آن است.
جفری دونالدسن، یکی از نمایندگان انستیتیوت تامین صلح و حل منازعات آیرلند شمالی که به دعوت رئیس شورای عالی صلح افغانستان برای شریک ساختن تجارب شان به افغانستان آمده بودند، نیز می گوید که صلح پروژه نبوده و باید روند فراگیر باشد.
آقای دونالدسن می گویدکه فراگیری روند صلح متضمن موفقیت آن است تا همه بازیگران کلیدی، اعم از سیاسیون و طرف های درگیر جنگ در آن شرکت داشته باشند. او تعامل ساختار های جامعۀ مدنی را به شمول شبکه های زنان، جوانان، متشبثین و رهبران اجتماعی نیز در این زمینه ارزنده می خواند.
حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان تلاش می کند تا ایالات متحده را به پشتیبانی عملی از روند صلح وادارد. او برای برآورده ساختن این مامول از امضای موافقتنامۀ امنیتی میان دو کشور به مثابۀ ابزار فشار کار گرفته است. اما تا کنون هیچ یک از مقام های امریکایی تمایل جدی و عملی را در این زمینه بروز نداده است.
