دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری ملل متحد (اوچا) می‌گوید که از جنوری تا می سال روان میلادی بیش از ۲۹۹هزار افغان از ایران و پاکستان به کشورشان برگشت کرده اند.
دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری سازمان ملل متحد در گزارش ماه جون اعلام کرد که در این مدت بیش از ۲۶۶ هزار نفر از ایران و حدود ۳۴ هزار نفر از پاکستان به افغانستان بازگشته اند.
اوچا گفته است که ۳۷۷ هزار نفر در همین مدت در سال ۲۰۲۲ و ۴۹۱ هزار نفر در مدت مشابه سال ۲۰۲۱ میلادی به افغانستان بازگشته بودند.
گزارش این ادارۀ ملل متحد نشان می‌دهد که ۴۳ درصد برگشت‌کنندگان از ایران مردان، ۱۴ درصد زنان و ۴۳ درصد کودکان کمتر از ۱۸ ساله اند. گزارش همچنان نشان می‌دهد که ۲۰ درصد مهاجرانی که از پاکستان برگشته اند، مرد، ۲۶ درصد زن و ۵۴ درصد را کودکان تشکیل می‌دهند.
در همین حال، حسین شرافتی راد، رییس اداره مهاجرت خارجی ولایت خراسان رضوی در گفتگو با ایرنا، خبرگزاری دولتی ایران، به تاریخ ۲۴ جون (سوم سرطان) گفته بود که از ابتدای سال روان خورشیدی تا اکنون بیش از ۹۰ هزار مهاجر افغان از طریق گذرگاه‌های مرزی دوغارون و تایباد به افغانستان بازگردانده شده اند.
حسین شرافتی راد گفت: "در بین این مهاجرین افغان برگشت‌کننده، آن دسته از مهاجرین افغان شامل است که قصد بازگشت داوطلبانه به وطن خود را داشتند و یا پس از گردآوری توسط ادارات ذیربط از شهرهای مختلف ایران از جمله تهران به مشهد منتقل شده بودند".
مقامات ایرانی گفته اند که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، تعداد زیادی از افغان‌ها به ایران مهاجرت کرده اند و تعداد مهاجرین افغان در این کشور نیز افزایش یافته است.
به گفتۀ این مقامات، در حال حاضر حدود چهار میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند که از این تعداد حدود یک میلیون نفر با مدارک مهاجرتی قانونی و حدود ۵۰۰ هزار با پاسپورت و ویزه ایران در این کشور اقامت دارند و بقیه بدون مدارک قانونی در این کشور به سر می‌برند.
اما ایرنا، خبرگزاری دولتی ایران، گزارش داده است که تعداد مهاجرین افغان در ایران به پنج میلیون نفر رسیده است.
برخی از سازمان‌های نظارت بر مهاجرین افغان مستقر در ایران گفته اند که اکثر افغان‌های اخراج‌شده از ایران، در دو سال اخیر پس از تحولات سیاسی در افغانستان به ویژه به دلیل مشکلات اقتصادی و برخی سیاست‌های حکومت طالبان، به ویژه ممنوعیت آموزش و کار زنان و دختران از کشورشان به ایران مهاجر شده بودند.
آصفه استانکزی، رییس یک سازمان حامی مهاجرین افغان در ایران، به صدای امریکا گفت که پس از تغییر رژیم در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، صدها هزار افغان افغانستان را به مقصد کشورهای خارجی، به ویژه ایران و پاکستان ترک کردند.
استانکزی گفت: "عوامل این مهاجرت‌ها شامل بسیاری از عوامل اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و سیاسی است، همچنین محدودیت برای زنان نیز از دیگر عوامل این مهاجرت‌ها است."
او همچنان گفت که اکثر افغان‌هایی که پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان به کشورهای همسایه مهاجر شده اند، نمی‌خواهند در این کشورها ماندگار شوند، بلکه می‌خواهند به طور موقت در این کشورها زندگی کنند و سپس راهی اروپا، کانادا و امریکا شوند.
ضیا احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه دولت طالبان، ماه گذشته نیز به خبرنگاران گفت که به دلیل عوامل متعدد، افغان‌ها به صورت غیرقانونی و قاچاق از طریق مسیرهای خطرناک به خارج سفر می‌کنند.
تکل نخستین و اصلی‌ترین عامل مهاجرت افغان‌ها را تشویق کشورهای غربی برای رفتن به خارج خواند و گفت که هدف این کشورها خروج نیروهای متخصص از افغانستان است تا این کشور را با مشکل نیروی مسلکی مواجه کنند.
مقامات وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان گفته اند که طی ۲۰ ماه گذشته یک میلیون و ۳۰۰ هزار مهاجر افغان از ایران، پاکستان و برخی کشورهای اروپایی به افغانستان بازگشته اند.
