شماری از تحلیلگران سیاسی و روابط بین‌الملل می‌گویند که ایالات متحده امریکا و ایران در افغانستان برخی منافع مشترک دارند؛ اما در مورد تاثیرات تنش‌های این دو کشور روی افغانستان دیدگاه‌های متفاوتی دارند.
انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، روز پنجشنبه ۳۰ جنوری (۱۰ دلو) گفتمانی را در مورد تبعات تنش‌ها میان واشنگتن تهران بر کابل راه‌اندازی کرد.
اشتراک‌کنندگان این گفتمان، مبارزه با تروریزم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان را از منافع مشترک دو کشور در افغانستان بیان کردند.
محمود صیقل، سفیر پیشین افغانستان در ملل متحد گفت که پس‌لرزه‌های تنش میان واشنگتن و تهران، در افغانستان رو به افزایش است.
آقای صیقل مدعی شد که هر دو کشور بر افغانستان فشار آورده اند تا حکومت این کشور به سود شان موضع‌گیری کند؛ اما موقف‌گیری حکومت افغانستان مناسب و خردمندانه است.
به گفتۀ وی، این تنش‌ها ممکن گفتگوهای صلح با طالبان را با تاخیر مواجه سازد و در صورتی که افغانستان به خواست‌های ایالات متحده و ایران در قبال همدیگر پاسخ مثبت ندهد، احتمال دارد که روابط دوجانبه با این دو کشور به سردی بگراید.
او افزود: "لازم است که در اوج تنش‌ها ما با یک دپلماسی فعال و ابتکاری در تهران و واشنگتن اعتمادسازی کنیم و به هردو جانب اطمینان دهیم که از خاک ما علیه شان استفاده نخواهد شد".
آقای صیقل، برای توازن روابط با دو کشور، بر تمرکز افغانستان روی روابط امنیتی، استراتیژیک و سیاسی با ایران تاکید کرد و افزود که روابط همسایگی با ایران نباید تحت چتر روابط استراتیژیک با امریکا پیش برده شود.
اما آرین شریفی، رییس پیشین بخش ارزیابی تهدیدات در شورای امنیت ملی افغانستان دیدگاه متفاوت دارد. او گفت که پس از انقلاب اسلامی در ایران، ساحه تقابل استراتیژیک میان واشنگتن و تهران، افغانستان نه؛ بلکه شرق میانه بوده است.
آقای شریفی افزود که در ۱۸ سال پسین که امریکا حضور نظامی در افغانستان دارد، باز هم امریکا و ایران، افغانستان را به حیث یک استثنا در روابط استراتیژیک شان قرار داده اند؛ چون منافع عمومی و عمدۀ این دو کشور در افغانستان در موازات هم قرار داشته است.
او گفت: "مساله عمده جلوگیری از دوباره تبدیل شدن افغانستان به ساحه خیز تروریزم بین‌المللی که هم ایران را مورد تهدید قرار خواهد داد و هم منافع ایالات متحده را".
رییس پیشین بخش ارزیابی تهدیدات در شورای امنیت ملی افغانستان گفت که سناریوی را در قبال این تنش‌ها می‌شود تصور کرد و احتمال آن زیاد است، فروکش‌کردن تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران است.
اما آقای شریفی گفت که ممکن این تنش‌ها منجر به جنگ رویاروی میان دو کشور شود که احتمال آن کم است؛ اما امری ناممکن نیست و در این صورت افغانستان "ساحه تیاتر جنگ" میان دو کشور خواهد شد.
پروفیسور بارنت روبین، کارشناس امور افغانستان در نیویارک گفت که ایالات متحده و ایران، علیرغم اختلافات، براساس منافع مشترک برای ثبات افغانستان و حمایت از قانون اساسی فعلی عمل می‌کنند.
او گفت که ایران و بسیاری از کشورهای منطقه روسیه، چین و پاکستان حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان را تهدید می‌دانند "برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان اجماع منطقه‌ای وجود دارد".
این در حالی است که پیش از این افغانستان بر حل اختلافات پیش آمده میان ایالات متحده و ایران از طریق گفتگوها تاکید کرده است.
رییس جمهور غنی، در صحبت تیلفونی با وزیر خارجۀ ایالات متحده تاکید کرده است که بر اساس توافق امنیتی با ایالات متحده در هیچ حالتی از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد. آقای غنی، در این خصوص به همتای ایرانی‌اش نیز اطمینان داده است.
