چه کنیم که سرما نخوریم و اگر سرما خوردیم چه کنیم؟

یکی از مشکلات فصل زمستان، ریزش و سرماخوردگی است که هم مایهٔ اذیت بیمار شده و هم بیمار خطر جدی را به اطرافیان خود متوجه کرده می‌تواند.

با اینحال، رعایت برخی نکات صحی سبب می‌شود که هم خود و هم دیگران را در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کنیم.

شستن دستان، نخستین و بهترین روش محافظتی در برابر انتانات است. مطالعات طبی نشان داده است که شستن دستان برای ۲۰ ثانیه با آب و صابون، خطر ابتلا به بیماری‌های مکروبی تنفسی را بیش از ۲۰درصد کاهش می‌دهد.

در صورتیکه که آب و صابون در دسترس نباشد، استعمال مواد پاک‌کنندهٔ حاوی الکول برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ساری عفونی به شمول ویروس‌هایی که سبب ریزش و سرما خوردگی می‌شود، مفید ثابت شده است.

پرهیز از تماس انگشتان با صورت و دهن یکی دیگر از روش‌های پیشگیرانه است. هر قدری که یک فرد دستان خود را با آب و صابون و مواد پاک کنندهٔ حاوی الکول تعقیم کند، باز هم انگشتان، از آنجاییکه با تمام سطوح اطراف مان در تماس است، به احتمال زیاد آلوده به مکروب بوده می‌تواند و هر زمانیکه انگشتان با دهن و صورت به تماس شود، خطر انتقال این مکروب‌ها به داخل بدن از مجرای دهن و بینی بسیار محتمل است.

ضد عفونی کردن سطوحی که با آن تماس برقرار می‌شود، سبب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌‌های انتانی شده می‌تواند. مکروب‌ها برای چندین ساعت و حتا چندین روز در محیط زنده می‌مانند. میز کار دفتر، میز آشپزخانه، دستگیر و شیردهن تشناب‌های عمومی و کلب‌های ورزشی همه محیط‌های مناسب برای تکثیر مکروب بوده می‌توانند. از این رو این سطوح باید به گونهٔ منظم ضد عفونی شود. همچنین سطح تلیفون، ریموت کنترول و کلید‌های چراغ برق باید منظم ضد عفونی شوند.

در صورتیکه یک فرد در خانه به ریزش و سرما خوردگی مبتلا شود، لباس‌ها، دستمال‌های حمام، کمپل و سایر منسوجاتی که این فرد با آن به تماس است باید با آب داغ و صابون و اگر امکان داشته باشد با بلیچ شسته شود. فردی که این لباس‌ها را به ماشین رخت شویی انتقال می‌دهد بکوشد که با آن تماس نداشته باشد و فوراً‌ پس از گذاشتن آن در ماشین، دستان خود را با آب و صابون بشوید. وسایلی که بیمار با آن به تماس است، به هیچ وجه با اطرافیان شریک ساخته نشود، مگر اینکه به گونهٔ درست و اساسی تعقیم شود.

در جریان بیماری نوشیدن مایعات کافی به ویژه مایعات گرم مثل چای، یخنی مرغ و سوپ بسیار موثر است. این کار سبب جلوگیری از خشکی بینی و گلو شده و نیز بلغم و افرازات جهاز تنفسی را نرم می‌کند تا به سادگی خارج شود. نوشیدن مایعات همچنان سبب بهبود گردش خون و مقابلهٔ بهتر با ویروس‌ها می‌شود. هر فرد باید روزانه کم از کم هشت گیلاس آب بنوشد.

خواب کافی بهترین تاثیر را بر سلامت انسان دارد. یافته‌های طبی نشان داده است که کسانیکه کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند، بیشتر در معرض ابتلا به ریزش و سرما خوردگی قرار دارند. خواب با کیفیت و بسنده سبب تقویت سیستم ایمنی می‌شود. از اینرو، در زمانیکه یک فرد مبتلا به ریزش و سرما خوردگی می‌شود، باید به قدر کافی خواب و استراحت کند که سیستم معافیتی بدن وی قادر به مقابله با ویروس باشد.

همچنین با مصرف غذاهای مقوی حاوی منرال‌ها و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین سی و مواد مغذی می‌توان سیستم معافیتی بدن را تقویت کرد. مطالعات نشان داده است که مصرف زینک و ویتامین دی در جریان سرما خوردگی مدت و شدت این بیماری را به گونهٔ چشمگیر کاهش می‌دهد.

تطبیق واکسین‌های معافیت بخش در برابر ویروس انفلونزا نیز روش موثر پیشگیرانهٔ دیگر است که از ابتلا به این بیماری در موسم سرما جلوگیری می‌کند. هر فرد بالاتر از شش ماه، به ویژه سالمندان و کسانیکه سیستم ضعیف معافیتی دارند باید پیش از فرارسیدن زمستان این واکسین را اخذ کنند.

یکی از دلایل گسترش بیماری‌های ساری فصل سرما این است که اکثر افراد در داخل فضاهای سربسته ساعات بیشتر را سپری کرده و هوای تنفسی آنان مشترک است. باز کردن کلکین حتا برای مدت کوتاه، یا برای مدت کوتاهی بیرون رفتن و هوای تازه را تنفس کردن سبب تصفیهٔ شش‌ها می‌شود. اگر چنین چیزی ممکن نباشد، گذاشتن دستگاه تصفیه کنندهٔ هوا در داخل اتاق‌های رهایشی، به ویژه دستگاه‌هایی که ویروس‌ها و باکتریاها را تصفیه می‌کند، سرمایه‌گذاری خوبی برای تضمین صحت است.

دوری جستن از افراد بیمار نیز برای تضمین سلامت مهم است. بیماران بکوشند که از رفتن به دفتر و اماکن عمومی چون مسجد، مغازه و دیگرجاها پرهیز کرده و در خانه بمانند. اگر هم یک بیمار ناگذیر به رفتن به بیرون باشد، برای محافظت اطرافیان خود ماسک بپوشد و هنگام سرفه و عطسه زدن، دهان خود را با دستمال یا آستین لباس مستور کند.

چنانچه گفته اند که وقایه بهتر از درمان است، این اصطلاح بیش از هر بیماری دیگر در قسمت بیماری‌های ساری عفونی، به ویژه ریزش و سرماخوردگی صدق می‌کند.