نگرانی‌ها در مورد عدم تمدید قرارداد صادرات غله اوکراین که سال گذشته با میانجی‌گری سازمان ملل متحد با روسیه امضا شد، افزایش یافته است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر این قرارداد که زمان آن به تاریخ ۱۶ جولای (۲۵ سرطان) به پایان می‌رسد، تمدید نشود، تاثیرات قابل توجهی بر قیمت مواد غذایی برای میلیون ها نفر در سراسر جهان خواهد داشت.
ترکیه و سازمان ملل متحد تابستان سال گذشته برای کاهش بحران جهانی غذا توافقی را با روسیه انجام داد که بر اساس آن به صادرات غله جات اوکراین از طریق بحیره سیاه اجازه داده شد. این توافقنامه با توافق جداگانه ای برای تسهیل حمل و نقل مواد غذایی و کودکیمیاوی روسی به همراه بود، که مسکو اصرار می‌ورزد اعمال نشده است.
اما مقامات روسی مکرراً گفته اند که هیچ زمینه‌ای برای تمدید آن وجود ندارد. اما سازمان ملل متحد و سایر کشور ها در تلاش تمدید این قرارداد اند، زیرا اوکراین و روسیه، هر دو تامین کننده عمدهٔ گندم، جو، روغن نباتی و سایر محصولات غذایی به کشورهای افریقا، شرق میانه و بخش هایی از آسیا می‌باشند.
کیتلین ویلش، مدیر برنامه جهانی مصوونیت غذا و آب در مرکز مطالعات استراتیژیک و بین المللی، می‌گوید: "مطمیناً، کشورهایی که متکی به واردات اوکراین بودند، باید در صدد پیدا کردن منابع دیگری باشند، من تصور می‌کنم این به احتمال زیاد چیزی است که روسیه قصد آن را داشت."
خروج روسیه ازین قرارداد، منبع کمک به برنامهٔ جهانی غذا برای کشورهای که در معرض خطر قحطی قرار دارند، از جمله سومالیا، اتیوپیا و افغانستان قطع کرده و مشکلات مصوونیت غذایی را در کشورهای که با بحران اقتصادی و عوامل اقلیمی مانند خشکسالی درگیر اند، دو برابر می‌سازد.
کیتلین ویلش می افزاید: "کشورهایی که بیشتر در معرض خطر استند، برای تامین نیازهای مصوونیت غذایی خود به واردات بیشتر وابسته اند و همچنان کمترین توانایی را برای تامین واردات از کشورهای دیگر دارند. واردات از منابع دیگر به احتمال زیاد پر هزینه تر خواهد بود."
ویلش هشدار می‌دهد که اگر وارد کنندگان نتوانند غله و دیگر مواد غذایی را از اوکراین وارد کنند، ممکن مجبور شوند صادرکنندگانی را در مناطق دیگر جهان پیداکنند، جایی که مصارف واردات بالاتر است، زیرا زمان و هزینه حمل و نقل آن بیشتر می‌باشد.
فرهان حق، سخنگوی سازمان ملل متحد، به روز جمعه ۷ جولای (۱۷ سرطان) در بیانیه‌ای گفت که سازمان ملل متحد در حال مذاکره با روسیه برای پایبندی به این قرارداد است و انتونیو گوتیریش، منشی عمومی سازمان ملل متحد، از همه افراد و کشور های ذیربط خواسته است که مصوونیت غذایی جهانی را در اولویت کار شان قرار دهند.
وزارت زیرساخت های اوکراین می‌گوید که اوکراین خواهان حمایت جهانی برای آنچه که وی "توقف باج خواهی غذایی روسیه" می‌داند، می‌باشد. در همین حال، روسیه اصرار دارد که بخشی از این توافقنامه به نتیجه نرسیده و تحریم‌های غرب را مقصر آن می‌داند. روسیه، با این حال، صادرات گندم خود را به بالاترین سطح آن در سال جاری رسانده است.
صادرات روسیه و اوکراین پس از تهاجم روسیه بر اوکراین
بر اساس گزارش نهاد بینش کالاهای جهانی (Global Commodity Insights)، صادرات محموله های مواد غذایی روسیه از ۳۳ میلیون متریک تن در سال ۲۰۲۱ به ۴۴ میلیون متریک تن در سال ۲۰۲۲ رسیده و قرار است در سال جاری به ۴۶ میلیون تن برسد.
در همین حال، صادرات محموله های مواد خوراکی اوکراین به دلیل جنگ حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است، و از ۱۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به حدود ۷ یا ۸ میلیون تن در سال جاری رسیده است، که ضربه بزرگی به اقتصاد وابسته به کشت و زراعت آنکشور زده است.
در همین حال، شاخص قیمت مواد غذایی سازمان مالداری و زراعت سازمان ملل متحد به پايين ترین حد از زمان آغاز تهاجم روسیه بالای اوکراین رسیده است. این در حالی است که قیمت مواد غذایی به دلیل همه گیری کووید ۱۹ و خشکسالی پیش از این نیز بالا شده بود.
