شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه‌ای به ایجاد پست گزارشگر ویژه در امور افغانستان توافق کرد تا وضعیت بشری در آن کشور را پس از مسلط شدن طالبان نظارت کرده و سفارشات خود را در زمینه ارایه کند.
پاکستان، چین و روسیه مخالف این اقدام بود اما اتحادیه اروپا و ایالات متحده از طرح گماشتن گزارشگر ویژۀ حقوق بشر در امور افغانستان حمایت می‌کرد.
لوتی کنودسن، سفیر اتحادیه اروپا در ملل متحد روز پنجشنبه هفتم اکتوبر (۱۵ میزان) گفت: "این یک اقدام ضروری است تا نظارت دوامدار از طریق یک کارشناس متعهد و مستقل تامین شده و از وخامت بیشتر وضعیت حقوق بشر در افغانستان جلوگیری شود."
خانم کنودسن گفت: "حقوق زنان و دختران برای ما موضوع قابل نگرانی خاص است. اقدامات طالبان در تضاد با حقوق زنان و دختران بوده و به شدت نگران کننده است."
از میان ۴۷ عضو شورای حقوق بشر ملل متحد، ۲۸ کشور به حمایت از این طرح و پنج کشور – پاکستان، ونزویلا، اریتریا، روسیه و چین – به مخالفت با آن رای دادند. همچنین ۱۴ کشور از رای دادن خودداری کردند.
پاکستان و شماری از کشورهای دیگر، در نشست ۲۴ اگست شورای حقوق بشر ملل متحد نیز با گزینش گزارشگر ویژۀ حقوق بشر در امور افغانستان مخالف کرده بودند.
قطعنامۀ ایجاد این پست، پیش از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان روی میز بود و امریکا و نمایندۀ حکومت پیشین افغانستان در سازمان ملل متحد از آن حمایت کرده بودند.
اما میشل بچلیت، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از این شورا خواست تا میکانیزمی را برای نظارت بر تخطی‌های حقوق بشری در افغانستان راه بیاندازد.
گزارشگر ویژۀ حقوق بشر ملل متحد افزون بر نظارت از وضعیت حقوق بشر در افغانستان و ارایۀ سفارشات برای بهبود وضعیت، وظیفه خواهد داشت تا آن کشور را در زمینۀ انجام مکلفیت‌های حقوق بشری، کمک کند.
قطعنامۀ شورای حقوق بشر ملل متحد ضمن تقاضا برای "پایان فوری تمام تخطی‌ها و بدرفتاری های حقوق بشری و توقف نقض قوانین بشردوستانۀ بشری" در افغانستان، خواستار احترام گذاشتن به آزادی‌های بنیادی به شمول آزادی بیان و اجتماعات مسالمت آمیز شده است.
تقاضای چین مبنی بر اینکه گزارشگر ویژۀ ملل متحد در امور افغانستان باید تخطی‌های حقوق بشری نیروهای خارجی مستقر در افغانستان را نیز بررسی کند، رد شد.
این گزارشگر که قرار است در آینده معرفی شود و وظیفۀ آن در وهلۀ نخست ۱۲ ماه خواهد بود، باید در جریان یک سال گزارش تحریری را در مورد وضعیت افغانستان به ملل متحد پیشکش کند.
سازمان عفو بین‌الملل با استقبال از این انکشاف گفته است که ایجاد سمت گزارشگر ویژه، گام مهم نخست در راستای نظارت جدی شورای حقوق بشر ملل متحد از وضعیت در افغانستان است.
