انکشافات اخیر سیاسی اشاره به تمایل جدید ایالات متحده برای همکاری با پاکستان در امر مبارزه با تندروان اسلامی می کند، اما تحقق تعهد پاکستان برای کشاندن شورشیان به میز مذاکره در بدل همکاری واشنگتن، بعید به نظر می رسد.
روابط ناگسستنی میان افغانستان، پاکستان و ایالات متحده برای شکست دادن طالبان و القاعده که در مرز میان افغانستان و پاکستان مستقر اند، اساسی و کلیدی است، به ویژه در حالیکه نیرو های خارجی تا چند روز دیگر ماموریت جنگی شان را در افغانستان پایان می بخشند.
واشنگتن، کابل و پاکستان هنوز هم بر یکدیگر مشکوک اند، اما همکاری میان این سه کشور درگیر با شورشگری طالبان و القاعده هفتۀ گذشته با یک سلسله انکشافات کاملاً جدید توأم بود.
لطیف الله محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستانی که سال گذشته در افغانستان بازداشت شد و تا یک هفته پیش در قید نیرو های امریکایی بود، به پاکستان تحویل داده شد و افزون بر آن دو رهبر القاعده نیز در پاکستان کشته شد.
در عین حال، طالبان پاکستانی گفته اند که ایالات متحده حملات طیاره های بی پیلوت را بر مواضع آن گروه در افغانستان تشدید بخشیده و نیز حملات طالبان را در پاکستان مختل کرده است.
اتهامات دیرینه
افغانستان و پاکستان یکدیگر را به پناهدهی شورشیان در مرز های خود و استفاده از آنان به عنوان جنگجویان نیابتی بر ضد یکدیگر متهم می کنند. طالبان افغان و طالبان پاکستانی متحد هم بوده اما در دو جبهۀ جداگانه می جنگند. هر دو گروه خواستار سرنگون ساختن حکومت در پاکستان و افغانستان و تاسیس دولت اسلامی اند.
لحن اسلام آباد به دنبال سفر اخیر راحیل شریف، لوی درستیز اردوی پاکستان به ایالات متحده تغییر کرده است. اکنون پاکستان می گوید که طالبان افغان را در صورتی وادار به مذاکره می کند که ایالات متحده، پاکستان را در شکست دادن طالبان پاکستانی کمک کند.
یکی از مقامات پاکستانی که همراه با راحیل شریف به واشنگتن سفر کرده بود به خبرگزاری رویترز ضمن بیان این مطلب گفته است که تشدید حملات بر ضد عناصر القاعده مفهوم همکاری نزدیک ایالات متحده – پاکستان را می رساند.
به گفتۀ این مقام که نخواست نامش فاش شود "این یک حرکت تکتیکی است، نه یک تغییر عمیق استراتیژیک". او افزوده است که سطح کلی اعتماد میان دو کشور هنوز هم پایان است.
از سوی دیگر قرار است کانگرس ایالات متحده در هفتۀ روان در مورد مساعدت یک میلیارد دالری امریکا به پاکستان رای گیری کند، قرار است این مساعدت نظامی در طول سال ۲۰۱۵ به پاکستان سپرده شود.
با اینحال ۳۰۰ میلیون دالر این مساعدت نظامی در گرو شواهدی است که پاکستان شبکۀ حقانی را در قلمرو خود سرکوب کند؛ گروهی که حملات مرگبار را بر ضد نیرو های افغان و امریکایی در افغانستان انجام داده و گمان برده می شودکه این شبکه روابط نزدیکی با استخبارات پاکستان دارد.
عصر نوین روابط کابل - اسلام آباد
افغانستان و پاکستان از دیرزمان روابط پرفراز و نشیبی داشته اند. مقامات پاکستانی می پذیرند که در گذشته به جنگجویان مخالف دولت افغانستان پناه داده اند. آنان هراس دارند که افغانستان نیز در اقدام تلافی جویانه عمل مشابهی را انجام داده است.
اما کارشناسان سیاسی به این باور اند که با رویکار آمدن حکومت وحدت ملی در افغانستان تحت قیادت محمد اشرف غنی، روابط کابل و اسلام آباد وارد عصر نوینی شده است. آقای غنی هفتۀ گذشته در کنفرانس لندن، دیدار گرمی با نواز شریف، صدر اعظم پاکستان داشت.
خبرگزاری رویترز از قول جاناتن کارپنتر، معاون فرستادۀ ویژۀ ایالات متحده برای افغانستان و پاکستان گزارش داده است که تماس ها و دیالوگ های جدید میان افغانستان و پاکستان را مهمترین انکشاف سیاسی در منطقه خوانده است.
پیشتر از آن، صدر اعظم پاکستان میزبان آقای غنی در اسلام آباد بود و ضمن استقبال گرم از وی در این دیدار یک سلسله معاملات اقتصادی و تعهد برای پشتیبانی از روند صلح افغانستان صورت گرفت. جانان موسی زی، سفیر افغانستان در اسلام آباد می گوید که اینک دیدگاه های دو کشور در قالب عمل نقش داده شود.
به نظر می رسد که حکومت افغانستان در حال حاضر منتظر است که ایالات متحده و پاکستان چه کاری را انجام می دهند. حکومت وحدت ملی در افغانستان تا کنون استراتیژی رسمی را برای مذاکره با طالبان اعلام نکرده است.
ایالات متحده با یک مشکل دیرینۀ دیگر نیز روبرو است که آن سوء اعتماد و هراس استخبارات پاکستان از افزایش نفوذ هند در افغانستان است. در صورت تفاهم سیاسی میان طالبان و حکومت کابل، افزایش نفوذ هند در افغانستان محتمل به نظر می رسد، امری که پاکستان با آن شدیداً مخالف است.
کارشناسان می گویند که در پایان، ایالات متحده دیده به راه همکاری پاکستان در مبارزه برای شکست طالبان و شبکۀ حقانی است، اما مقامات در واشنگتن تا هنوز باور ندارند که نشانه هایی از این همکاری پاکستان در عمل تحقق یافته باشد.
گزارش: رویترز
برگردان: نجیب الله احمدیار
