در یک گزارش بی پیشینه، عفو بین الملل، سازمان جهانی حامی حقوق بشر که مقر آن در لندن است، نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان را در دسترسی قربانیان غیرنظامی عملیات ضد دهشت افگنی/شورشگری ناکام خوانده است.
گزارش ۱۰۸ صفحه یی عفو بین الملل که روز دوشنبه انتشار یافت به ده مورد عملیات نظامی نیروهای خارجی بین سالهای ۲۰۰۹ – ۲۰۱۳ پرداخته است که در آن، به نقل از این گزارش، ۱۴۰ غیرنظامی افغان بشمول زنان باردار و ۵۰ کودک جان باخت.
ریچارد بینیت، رئیس بخش آسیاپسفیک عفو بین الملل، گفت "هیچکدام از رویدادهای را که ما به آن پرداخته ایم – که در آن بیشتر از ۱۴۰ غیرنظامی کشته شد – از سوی ارتش امریکا پیگیری نشده است. مدارکی که احتمال جرایم جنگی و کشتار غیرقانونی را ثابت می سازد، ظاهراً نادیده گرفته شده است."
عفو بین الملل، با استناد به آمار تلفات غیرنظامیان که هر شش ماه یکبار از سوی سازمان ملل متحد منتشر می گردد، گزارش داده است که دست کم ۱۸۰۰ غیرنظامی افغان بین سالهای ۲۰۰۹ – ۲۰۱۳ در عملیات نیروهای خارجی کشته شد.
آقای بینیت گفت "از زمان اشغال، هزاران افغان از سوی نیروهای امریکایی کشته و زخمی شده اما قربانیان و خانواده های آنان چانس اندک جبران خساره یافته اند."
گزارش شدیدالحن عفو بین الملل کمتر از پنج ماه پیش از پایان یافتن ماموریت جنگی نیروهای بین المللی در افغانستان، که بیشتر از سیزده سال دوام آورد، انتشار می یابد. با آنهم این سازمان به حکومت افغانستان پیشنهاد کرده است تا در موافقتنامه های امنیتی با ناتو و ایالات متحده امریکا که حضور نظامیان خارجی در افغانستان پس از سال ۲۰۱۴ را مشخص می کند، موضوع عدالت به قربانیان جنگ را بصورت جدی مطرح کند.
گروه مرگ
در جمع ده رویدادی که عفو بین الملل در باره آن تحقیقات انجام داده است، سیستم قضایی ارتش امریکا به شش مورد آن رسیدگی نموده است.
یکی از این موارد کشتار غیرنظامیان از سوی یک بلوک ۱۲ نفری نظامیان امریکایی در جنوب افغانستان در سال ۲۰۱۰ است. این بلوک که بنام "گروه مرگ" از آن در رسانه ها یاد شده است، به جرم کشتن چندین غیرنظامی افغان مورد پیگرد عدلی قرار گرفت و هفت نفر آنها به دوره های متفاوت به حبس محکوم شدند.
در جولای ۲۰۱۴، بر مبنای گزارش عفو بین الملل، فقط چهار تن این گروه در زندان بسر می برد.
عفو بین الملل همچنان گفته است که سیستم عدلی و قضایی ارتش امریکا، بویژه در مورد رسیدگی به تلفات غیرنظامیان، شفافیت ندارد و نقش قربانیان در آن بی رنگ است.
مقام های امریکایی بارها بر جلوگیری از تلفات غیرنظامیان درجنگ افغانستان تاکید ورزیده اند و نیروهای ناتو و امریکا در بسیاری موارد از پرداخت کمک های نقدی به بازماندگان قربانیان خبر داده اند. در موارد عدلی هم مثال های وجود دارد از جمله محکوم شدن رابرت بیلز به حبس تا آخر عمر به جرم کشتن شانزده غیرنظامی در ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار.
از ۴۴ تا یک فیصد
بر اساس آمار سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۹ تا آخر جون سال ۲۰۱۴، دست کم ۱۵۶۲۸ غیرنظامی افغان در منازعات مسلحانه و دیگر رویدادهای امنیتی جان باخته و هزاران نفر دیگر جراحت برداشته است.
با آنکه گراف تلفات غیرنظامیان همواره در صعود بوده است، در چند سال اخیر شمار تلفاتی که از عملیات نیروهای بین المللی ناشی می گردد بطور چشمگیری پائین آمده است.
در سال ۲۰۰۷، سازمان ملل ۴۴ در صد تلفات غیرنظامیان را به نیروهای بین المللی و طرفدار دولت افغانستان نسبت داد. در گزارش این سازمان از شش ماه نخست سال روان میلادی، فقط یک در صد ۱۵۶۴ مورد تلفات غیرنظامیان به نیروهای خارجی راجع شده است.
این معادله در ارتباط با طالبان اما سیر معکوسی را پیموده است و در زمان حاضر این گروه متهم به ۷۷ در صد تلفات غیرنظامیان در افغانستان شناخته می شود.