ایالات متحده و چین تعهد کرده اند که یکجا با هم، حکومت وحدت ملی افغانستان را در راستای روند دموکراسی، ثبات، امنیت، رشد اقتصادی و همگرایی منطقه یی همکاری کنند. هر دو کشور در کنفرانس قلب آسیا به ایجاد دیالوگ سه جانبه با افغانستان توافق کردند.
بر اساس این توافق هر دو کشور از روند صلح در افغانستان که رهبری آن را خود افغان ها به عهده داشته باشند، پشتیبانی خواهند کرد. هدف کلی این توافق جلوگیری از مبدل شدن دوبارۀ افغانستان به پناهگاه امن گروه های دهشت افگن می باشد.
احمد سعیدی، تحلیلگر افغان به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که روسیه دلیل عمدۀ است که ایالات متحده می خواهد با چین در افغانستان تشریک مساعی داشته باشد. به گفتۀ آقای سعیدی، این توافق در دراز مدت، موثر نخواهد بود، زیرا به گفته او، جنبه تکتیکی دارد—نه استراتیژیک.
آقای سعیدی گفت "در این روز ها مناسبات روسیه با امریکا خوب نیست. امریکا در حال حاضر همه مشکلات که در افغانستان دارد، عراق و سوریه دارد، نمی خواهد با همه ابر قدرت ها—یعنی هم با روسیه دست و پنجه نرم کند و هم با چین."
آقای سعیدی گفت که چین نیز اهداف خود را تعقیب می کند—یعنی از یک طرف منافع خود را تامین کند و از سوی دیگر، فشار های بین المللی بالای پاکستان را که با بیجینگ روابط استراتیژیک دارد، کاهش دهد.
اما جاوید کوهستانی، تحلیلگر سیاسی افغان به این باور است که ریشه های عمیق افراطگرایی در منطقه دو کشور را برای تشریک مساعی در افغانستان تشویق کرده است. به گفتۀ وی عملی سازی توافق میان امریکا و چین در افغانستان نیاز به اعتماد سازی دارد که خود مستلزم زمان است.
آقای کوهستانی گفت که موجودیت مدارس دینی در پاکستان، ریشه های افراطیت را به گونه یی در منطقه عمیق کرده است که بیرون رفت از آن مستلزم همکاری های منطقه یی و فرا منطقه یی است، اما افزود که مشارکت امریکا و چین در افغانستان زمانی می تواند موثر واقع شود که افغانستان و پاکستان نیز همکاری صادقانه در زمینه داشته باشند.
نجیب محمود، استاد حقوق و علوم سیاسی در پوهنتون کابل با یک دید متفاوت می گوید که چین نمی خواهد که تندروی در افغانستان نهادینه شود و یا هم امنیت آسیای میانه به مخاطره مواجه شود. روی همین دلیل به گفتۀ وی چین در نظر دارد تا اوضاع در افغانستان را تحت نظارت داشته باشد و مساعی با امریکا فرصت خوب چنین نظارت می باشد.
آقای محمود گفت"نا امنی، حضور و قدرتمند شدن طالبان در ولایات بدخشان و نورستان که به تاجکستان نزدیک است و از آن طریق به شین ژیانگ و مناطق مسلمان نشین چین، از جمله عوامل اساسی است که چین می خواهد بداند که روند طالبانیزه شدن مجدد افغانستان به کدام دلایل صورت می گیرد و کدام دست ها در آن نقش دارد."
تحلیلگران با اشاره به نبود روابط عمیق میان کابل و بیجینگ در چند دهۀ گذشته به شمول ۱۳ سال اخیر، چنین باور دارند که اکنون سرمایه گذاری در بخش معادن افغانستان و منافع درازمدت چین با کشور های جنوب آسیا و آسیای مرکزی، آن کشور را تشویق کرده است تا با امریکا در موضوع افغانستان همکاری داشته باشد.
