سفیر پیشین امریکا در کابل: پیش از سقوط جمهوریت به غنی هشدار داده بودم

کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده متن مصاحبه‌های دو مقام پیشین وزارت خارجۀ امریکا را در پیوند با روند خروج نظامیان امریکایی از افغانستان نشر کرده و نیز گفته است که دلایل رییس جمهور بایدن در مورد خروج از افغانستان نادرست بوده است.

کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده در بیش از دو و نیم سال گذشته مصاحبه‌های متعددی را با مقام‌های امریکایی در مورد روند خروج امریکا از افغانستان انجام داده است و از این میان متن مصاحبه‌های راس ویلسن، سرپرست پیشین سفارت امریکا در کابل و سم آرنسن، دپلومات دست اندرکار در ارایۀ خدمات قنسولی در جریان روند خروج از افغانستان را به تازگی نشر کرده است.

راس ویلسن که از ۱۹ جنوری ۲۰۲۰ تا پایان روند تخلیۀ نظامیان امریکایی از افغانستان سرپرست سفارت امریکا در کابل بود، در مصاحبه با قانونگذاران امریکایی گفته است که مایک پمپیو، وزیر خارجۀ پیشین ایالات متحده برایش گفته بود که اولویت مهم وی "حمایت از تطبیق توافقنامۀ" دوحه است. هرچند ویلسن گفته است که با عدم حضور نمایندگان حکومت پیشین افغانستان در مذاکرات دوحه میان امریکا و طالبان مخالف بود.

ایالات متحده و طالبان در توافقنامۀ دوحه بر خروج کامل نظامیان خارجی از افغانستان تا ماه می سال ۲۰۲۱ توافق کرده بودند.

ویلسن همچنین گفته است پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، ریيس جمهور محمد اشرف غنی انتظار داشت تا واشنگتن در پالیسی خود در قبال افغانستان تغییر وارد کند، اما به گفتهٔ ویلسن، برای اشرف غنی گفته بود تا در گمانه زنی های خود محتاط باشد.

او در این مصاحبه گفته است که قبل از سقوط جمهوریت در افغانستان، به غنی و رهبران نظامی افغان گوشزد کرده بود تا دیر نشده نظامیان افغان را بسیج کنند و یک استراتیژی واحدی را ایجاد کنند، اما به گفتۀ این دپلومات پیشین امریکایی، رهبران افغان اقدام موثر نکردند.

بر اساس متن‌های نشر شده، سم آرنسن به تاریخ ۱۵ سپتمبر ۲۰۲۳ در مصاحبه با کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده ضمن انتقاد از عملکرد وزارت خارجۀ ایالات متحده در روند خروج از افغانستان گفت که این وزارت کسانی ‌را در جریان روند خروج به افغانستان اعزام کرده بود که فاقد مهارت‌های کار در محیط خطرناک و معروض به تهدید بلند در کشورهای خارجی بودند.

آرنسن با اشاره به حملۀ داعش در نزدیکی میدان هوایی در جریان روند خروج از افغانستان که منجر به کشته شدن ۱۳ نظامی امریکایی و بیش از ۱۸۰ غیر نظامی افغان شد، گفته است که برخی همکاران وی از نظر عاطفی و روحی، آماده نبودند تا فشار ناشی از کار در چنین وضعیتی را تحمل کنند. او گفته است که وزارت خارجۀ امریکا برای پیشبرد ماموریت خطیر در افغانستان بهترین کارمندان را به کار نگماشته بود.

او در مصاحبه‌اش با قانونگذاران امریکایی گفته است: "واضح بگویم، این عملیات تخلیه را موفقانه خوانده نمی‌توانم. بیش از ۲۰۰ نفر کشته و زخمی شدند و هزاران نفر دیگر مانند من از زخم‌های پنهان روحی رنج می‌برند."

هرچند، جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، اندکی پس از پایان رسمی ماموریت تخلیۀ نظامی از افغانستان گفت: "موفقیت فوق‌العادۀ این ماموریت از مهارت بی نظیر، شجاعت و جسارت نظامیان، دپلوماتان و کارمندان استخبارات ایالات متحده ناشی می‌شد."

با اینحال، آرنسن گفته است که پاسخگو قرار دادن آنانی که در جریان عملیات خروج از افغانستان مرتکب اشتباه شده اند، ضروری است، اما افزوده است که کینه گرفتن با کسانی که در میدان عمل قرار داشتند، یک "توهین" خواهد بود.

کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده به تاریخ ۱۹ مارچ (۲۹ حوت) جلسۀ استماعیه را با حضور مارک میلی، لوی درستیز عمومی پیشین و کنت مک کینزی، فرمانده پیشین قوماندانی مرکزی ایالات متحده برگزار کرد که در آن، این جنرالان بازنشسته گفتند که تصامیم در طول ۲۰ سال حضور نظامی امریکا در افغانستان، سبب خروج توام با هرج و مرج نیرو‌های بین المللی در اگست ۲۰۲۱ از آن کشور شد.

میلی و مک‌کینزی همچنان تایید کردند که اداره جو بایدن،‌ رییس جمهور امریکا، نیز در جریان روند تخلیه از افغانستان، مرتکب اشتباهات شده است.

قانونگذاران جمهوریخواه، به ویژه مایکل مک‌کال، رییس کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده، همواره از حکومت بایدن به دلیل خروج فاجعه بار نیروهای بین‌المللی به رهبری امریکا از افغانستان انتقاد کرده‌اند. اما قانونگذاران دموکرات تاکید دارند که روند خروج از افغانستان تنها از دریچه تصمیم‌های حکومت‌های مختلف می‌تواند بررسی شود.

جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، همواره انتقادات در مورد روند پرازهرج و مرج خروج نظامیان امریکایی از افغانستان را رد کرده و این ماموریت را در تاریخ امریکا بی‌مانند خوانده است. بایدن همواره استدلال کرده است که اگر به توافقنامۀ دوحه که آن را از دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده به ارث برده است پابند نمی‌ماند، نظامیان امریکایی درگیر یک جنگ طولانی دیگر در افغانستان می‌شدند.

تحقیقات کانگرس ایالات متحده در مورد چند و چون روند خروج امریکا از افغانستان ادامه دارد و تا کنون مشخص نیست که این تحقیقات چه زمانی نهایی و نشر خواهد شد.