امریکا و اوزبیکستان تعهد شان را به امنیت آسیای مرکزی تصریح کردند

در حالی که ادارهٔ دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، تعامل خود را با آسیای مرکزی، آغاز کرده، اوزبیکستان تمایل خود را برای گسترش مشارکت استراتیژیک با امریکا ابراز کرده است.

تاشکند در این تلاش، گفتگوی سیاسی "تقویت یافته" در مورد مسایل دوجانبه و منطقه‌ای و همکاری امنیتی، از جمله "ارتباط مستحکم" با گارد ملی میسیسیپی را برجسته کرده است.

این در حالی است که ایالات متحده در همین اواخر هفت هلیکوپتر نوع بلک‌هاک را که پیلوت‌های افغان در سال ۲۰۲۱ با خود به اوزبیکستان برده بودند، دوباره به دست آورد.

به گفتۀ مقامات امریکایی، این انتقال و سایر مبادلات دوجانبه در ماه گذشته نقش تاشکند را به عنوان شریک اصلی واشنگتن در آسیای مرکزی برجسته کرده است.

با آنهم، تحلیلگران روابط نظامی را تا حد زیادی معاملاتی می‌دانند که به دلیل پیچیدگی‌های جیوپولیتیکی و تنش‌های منطقه‌ای شکل می‌گیرند.

صحبت میان دپلومات‌ها

تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجهٔ ایالات متحده، گفته است که مارکو روبیو، وزیر خارجهٔ ایالات متحده، به تاریخ ۲۱ فبروری در جریان یک مکالمهٔ تلیفونی با بختیار سیدووف، وزیر خارجهٔ اوزبیکستان، حمایت امریکا را از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی اوزبیکستان تصریح کرد.

بروس افزود که آن‌ها درباره تلاش مشترک از طریق سکوی دپلوماتیک C5+1 که تقریباً یک دهه پیش بین واشنگتن و پنج جمهوری آسیای مرکزی راه اندازی شد، بحث کردند. دولت ترمپ علاقمند است از این سکو برای حمایت از "آسیای مرکزی صلح آمیزتر و مرفه‌تر" استفاده کند.

وزیر خارجهٔ اوزبیکستان نیز صحبت‌هایش با وزیر خارجهٔ ایالات متحده را "صریح و سازنده" توصیف کرد و هدف آن را گسترش "مشارکت استراتیژیک" میان دو کشور خواند که "ایجاد پل‌های قوی میان جوامع تجاری" و "افزایش میزان تجارت در هر دو طرف" در آن شامل خواهد بود.

فرقت صدیقوف، سفیر اوزبیکستان در واشنگتن، به تاریخ ۳۱ جنوری در یک نشست سفارت اوزبیکستان در اشاره به تمرینات نظامی مشترک و برنامهٔ تبادلهٔ افسران مسلکی پنتاگون گفت که نیروهای اوزبیکستانی "به بهترین نوع شانه به شانه" با گارد ملی میسیسیپی ایستاده بوده اند.

صدیقوف در دفاع از اصلاحات و بهبود تجهیزات نظامی اوزبیکستان گفت: "ما یک شریک قابل اعتماد ایالات متحده در منطقه استیم."

بابی جن، جنرال نیروهای گاردملی میسیسپی، گفته است که مشارکت با اوزبیکستان بیش از ۱۷۰ تعامل را میان نیروهای امریکایی و اوزبیک تسهیل کرده و آمادگی‌ها و پاسخگویی به آفات طبیعی را تقویت بخشیده است.

جن افزود: "تعهد اوزبیکستان به ثبات منطقه‌ای و سهم آن در تلاش‌های مبارزه با تروریزم و امنیت مرزی، قدرت نیروهای مسلح این کشور را به نمایش گذاشته است."

ایرن اوسبورن، جنرال نیروهای بحری امریکا نیز در آن نشست از اوزبیکستان منحیث یک متحد مهم برای امریکا یاد کرد. اوزبیکستان در جریان سال‌های نخست تهاجم ایالات متحده بر افغانستان، حریم هوایی و یک پایگاه‌ نظامی‌اش را در اختیار نظامیان امریکایی قرار داده بود.

اوسبورن گفت که اعتماد و درک متقابل در "ابتکارات ظرفیت سازی و تشریک اطلاعات برای مقابله با تهدیدات مشترک" میان دو کشور بازتاب یافته است.

او اضافه کرد که ایالات متحده به کار با اوزبیکستان متعهد است تا از ثبات و حاکمیت این کشور و ثبات و حاکمیت تمام منطقهٔ آسیای مرکزی، اطمینان حاصل کرده باشد.

هلیکوپتر‌های بلک‌هاک

با وجود آنکه انتقال هلیکوپتر‌های بلک‌هاک در نشست سفارت اوزبیکستان فاش شد، مقامات اوزبیک برای جلوگیری از هر گونه تنش‌ با حکومت طالبان در افغانستان، در این خصوص خاموشی اختیار کرده اند.

وزارت دفاع طالبان با نشر اعلامیه‌ای انتقال هلیکوپترهای بلک‌هاک به امریکا را تقبیح کرده و آنرا "غیرقابل پذیرش" خوانده و خواهان برگشت آن به افغانستان شده است.

دونالد ترمپ ، رییس جمهور ایالات متحده، شب گذشته در آخرین روز کنفرانس اقدام سیاسی محافظه کاران (سیپک) بار دیگر بر باز پس‌گیری تجهیزات نظامی باقی مانده از نیروهای نظامی امریکا در افغانستان تاکید کرد. او گفت زمانی رسم و گذشت طالبان را در وسایط امریکایی می‌بیند، خشمگین می‌شود.

ترمپ گفت که تا اکنون امریکا بیش از دو میلیارد دالر به افغانستان تحت حاکمیت طالبان کمک کرده است. او افزود: "اگر به آنها پول می‌دهیم، درست است، اما در مقابل می‌خواهم که تجهیزات ما را دوباره به ما تحویل بدهند."

این در حالی است که حد اقل ۱۸ طیارهٔ دیگر نیروهای پیشین افغان در سال ۲۰۲۱ در تاجیکستان نشست کردند، اما واشنگتن و دوشنبه تا اکنون در مورد آن تصمیم نهایی نگرفته اند.

مایکل کوریلا، فرمانده قوماندانی مرکزی ایالات متحده در جریان دیدارش از منطقه در سال ۲۰۲۲ گفت که این طیاره‌ها به افغانستان داده نخواهد شد زیرا ملکیت طالبان نیست. او گفت: "امیدواریم بتوانیم برخی از آن یا تمام طیاره ها را به حکومت تاجیکستان بدهیم."

باوجود آنکه اوزبیکستان و ایالات متحده اطلاعات استخباراتی را با همدیگر شریک می‌کنند، اما تاشکند اجازه نمی‌دهد از خاک این کشور برای حمله بر خاک همسایه‌هایش استفاده شود، حتا علیه گروه‌های تروریستی.