آخرین تلاش های سناتورهای جمهوریخواه برای رد توافق هسته ای بین قدرت های جهانی و ایران، در نشست روز پنجشنبه سنا و آخرین روز مهلت بررسی آن نیز ناکام ماند.
رهبر اکثریت سنا در نشست امروز، با هدف مشروط کردن حمایت از توافق جامع ویانا به آزادی شهروندان امریکایی زندانی در ایران و لزوم شناسایی اسرائیل از سوی تهران، متممی را پیشنهاد کرد که رأی گیری بر سر آن توسط دموکرات ها مسدود گردید.
سناتور جمهوریخواه میچ مککانول که از هفته گذشته به این سو دو بار تلاش کرد طرح رد توافق هستهای با ایران به رأی گذاشته شود و در هر دو بار نیز ناموفق بود، در نشست امروز با تاکید بر این که ایران باید اسرائیل را به رسمیت بشناسد و امریکاییهای زندانی در ایران را آزاد کند، خواستار حمایت سناتورها از متمم پیشنهادی خود شد.
پس از ساعاتی مباحثه نمایندگان موافق و مخالف، درخواست اعلام مکفی بودن مذاکرات بر سر این متمم پیشنهادی مطرح شد که با ۴۵ رأی مخالف به تصویب نرسید. سپس نمایندگان درخواست کفایت مذاکرات بر سر توافق اتمی را مطرح کردند که آن هم با نتیجه ۵۶ در برابر ۴۲ رد شد و به مرحله بعد، یعنی رأی گیری نرسید.
بر اساس رویه داخلی سنا، درخواست اعلام مکفی بودن مذاکرات و پایان دادن به مباحثات نمایندگان و آغاز روند رأی گیری نهایی بر سر موضوع جلسه، نیاز به دست کم ۶۰ رأی موافق دارد. سنای امریکا ۱۰۰ عضو دارد.
این سومین تلاش جمهوریخواهان سنا برای انجام رأی گیری در رد توافق هسته ای ایران و قدرت های جهانی بود که ناکام ماند؛ نخستین بار پنجشنبه هفته پیش بود که اعلام کفایت مذاکرات بر سر توافق اتمی رد شد، و سه شنبه هفته جاری نیز برای بار دوم ناکام ماند.
سناتور میچ مککانول، که سهشنبه شب در دومین تلاش خود برای اعلام کفایت مذاکرات در سنا بر سر توافق اتمی وین، موفق به کسب حداقل آرای لازم نشد، گفت طرحی را ارائه خواهد کرد که توافق اتمی را با به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی تهران و موضوع شهروندان امریکایی زندانی در ایران پیوند خواهد زد.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و المان، روز چهاردهم جولای در پایتخت اتریش به توافقی جامع بر سر برنامه هستهای ایران دست یافتند، که بر مبنای آن محدودیتهایی بر فعالیتهای هستهای ایران اعمال، و در ازای آن بخشی از تحریمهای اعمال شده علیه تهران لغو خواهد شد.
جمهوریخواهان با این استدلال که توافق به دست آمده برنامه هستهای ایران را به طور کامل بر نخواهد چید و لغو تحریمها و سرازیر شدن میلیاردها دلار پول به آن کشور، موجب تقویت فعالیتهای بیثباتکننده تهران در منطقه خواهد شد، با این توافق که مورد حمایت جامعه بینالمللی قرار گرفته است، مخالفت کرده و خواستار رد آن هستند.
سناتور مککانول، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا همچنین تاکید کرد که ایران باید اسرائیل را به رسمیت شناخته و چهار گروگان آمریکایی که در ایران حبس هستند را آزاد کند. اشاره او به جیسون رضائیان خبرنگار روزنامه واشنگتن پست، امیر حکمتی تفنگدار پیشین ارتش امریکا، کشیش سعید عابدینی، که در ایران زندانی هستند و همچنین رابرت لوینسون کارمند پیشین اف.بی.آی است که از سال ۲۰۰۷ میلادی ناپدید شده است.
متمم پیشنهادی سناتور مک کانول در حالی مطرح می شود که اوایل سال جاری و هنگامی که نمایندگان کنگره در حال تنظیم لایحه لزوم بررسی هر توافق هستهای با ایران بودند، پیوستهای متعددی از سوی برخی قانونگذاران جمهوریخواه پیشنهاد شده بود – از جمله لزوم به رسمیت شناختن اسرائیل و آزادی امریکاییهای زندانی از سوی ایران – که توسط هم حزبی های آنها نیز رد شد.
باراک اوباما رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده با تاکید بر این که توافق حاصل شده تنها بر روی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای متمرکز است و سایر مسائلی که در ارتباط با فعالیتهای غیرسازنده ایران وجود دارند را در بر نمیگیرد، هشدار داده است در صورت تصویب هر طرح یا لایحهای در مخالفت با توافق در کنگره، آن را وتو خواهد کرد.
هری رید، رهبر اقلیت دموکرات مجلس سنا در پاسخ به اظهارات امروز سناتور مککانول گفت، ایشان به جای تمرکز بر بودجه و پیشگیری از تعطیلی فعالیتهای دولت، دو بار تلاش کردهاند تا جلوی توافق اتمی با ایران را بگیرند.
وی با اشاره به این که جمهوریخواهان در حال تبدیل مسائل خیلی جدی به مهرههای یک بازی جناحی سیاسی هستند، تاکید کرد که ما نیز می خواهیم که ایران اسرائیل را به رسمیت بشناسد و شهروندان امریکایی زندانی را آزاد کند.
پیشتر، سناتور پر نفوذ دموکرات چاک شومر، که خود یهودی است و پیشتر مخالفتش را با توافق اتمی ایران اعلام کرده بود، به اقدام اخیر سناتور مک کانول واکنش منفی شدیدی نشان داد و گفت با اقدام رهبر اکثریت سنا مخالفت خواهد کرد.
به گزارش نشریه پولیتیکو، سناتور شومر گفت روابط امریکا و اسرائیل در ایالات متحده اساسا موضوعی فراحزبی است و باید همین گونه نیز بماند.
سناتور دموکرات بن کاردین، که او نیز یکی از چهار سناتور دموکراتی است که با توافق اتمی ایران مخالفت کرده اند نارضایتی خود را از اقدام اخیر سناتور مک کانول اعلام کرد.
دیک دوربن سناتور دموکرات از ایالت ایلینوی نیز روز پنجشنبه در واکنش به طرح آقای مک کانول گفت، جمهوریخواهان می گویند به این متمم پیشنهادی برای آزادی زندانیان آمریکایی رای بدهیم، اما این رای جان آنها را به خطر می اندازد.
۴۲ سناتور دموکرات از توافق اتمی ایران حمایت کرده اند و آنها به طور موفقیت آمیز مانع به رای گذاشته شدن طرح رد توافق اتمی ایران در سنای امریکا شده اند که مورد حمایت گروه اکثریت جمهوریخواه سنا است.
مهلت ۶۰ روزه کانگرس امریکا برای بررسی توافق اتمی ایران و قدرت های جهانی، روز پنجشنبه پایان یافت.