ده سال پس از تحولات یازدهم سیپتامبر که منجر به شکست حکومت طالبان در افغانستان و تغییرات قابل ملاحظه در این کشور شد زنان افغان از پیشرفت های که در زندگی شان رونما شده است استقبال میکنند.
نجیبه معلم در یکی از مکاتب شهر کابل میگوید پس از تحولات یازدهم سپتامبر که منجر به سقوط طالبان در افغانستان شد تحولات زیادی در زندگی زنان به وجود آمده است.
او گفت "وقتی که دختران را می بینم که به طرف مکتب می روند بسیار خوش میشوم و احساس خوشی میکنم، بخاطر این که دختران تحت اسارت بودند، حال به روحیه خوش به مکتب می روند، میتوانند آزاد درس خود را پیش ببرند، میتوانند در آینده یک عضو خوب شوند و برای جامعه خود خدمت کنند."
او از زمان طالبان به عنوان روزهای سیاه یاد میکند و میگوید حتی از تصور برگشت افغانستان به آن شرایط نگران می شود.
شگوفه خانم دیگری که مصروف کار و بار خیاطی است میگوید پس از سقوط طالبان و تحولاتی که در افغانستان آمد از درک کارش صاحب درآمد خوبی شده است که باعث بهبود اقصاد خانواده شده است.
او میگوید "بعد از آن که در افغانستان تغیرات آمد، مکتب ها فعال شد، دفاتر فعال شد، دختران به مکتب می روند، مامورین به کار می روند، در خانه های خود کار میکنند، من خودم یک خیاط استم، کارهایم را به شهر نو و دیگر جا ها می فروشم، چهار شاگرد دارم و زنده گی ام شکر خدا هم بهتر شده است"
این زنان از خاطرات تلخ زمانی نیز یاد میکنند که طالبان در افغانستان حکومت میکردند و زنان در کنار این که از تحصیل و کار بازمانده بودند در بعضی موارد که حرکت شان خلاف شرعیت طالبانی پنداشته میشد ، شلاق میخوردند و حتی به مرگ محکوم میشدند.
"یک خانم را به قاضی استدیوم بردند، نمیدانم کلاشینکوف بود چی بود با آن به سرش فیر کردند، باور کن که دخترم به حدی وحشت زده شده بود که با دیدن این صحنه تا یک دو هفته به حال نمی آمد، یا نشان میداد که زنان را طالبان با قمچین می زدند، اینها میگویند ما مسلمان هستیم و زنان باید با حجاب باشند، یک طالب چگونه به خود اجازه میدهد که به پای ،کمر و یا سایر اعضای بدن یک زن مسلمان با شلاق می زند"
اما همزمان با سقوط طالبان و شکل گیری نظام جدید در افغانستان زنان نیز فرصت حضور و تبارز در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را یافتند و زمینه رفتن دختران به مکاتب و کار یک بار دیگر فراهم گردید.
با این که روند شرکت زنان در عرصه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به کندی پیش رفته است اما ده سال پس از حوادث یازدهم سیپتامبر در امریکا و تحولات پس از آن در افغانستان، تغییرات کلی را میتوان در روند انکشاف زندگی زنان دید.
در حال حاضر سه زن در کابینه افغانستان حضور دارند، نه زن عضو شورای عالی صلح هستند، 25 در صد کرسی های پارلمان نیز به زنان اختصاص داده شده است، شماری زنان در عرصه اقتصادی فعالیت میکنند و ریاست شماری از نهاد های مهم را نیز زنان بدوش دارند.
سیما ثمر رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر میگوید با این که حضور زنان تا هنوز هم در ادارات و نهاد های دولتی و غیر دولتی کمرنگ است اما به باور او برای شروع مبارزات زنان این یک آغاز خوب است.
او گفت "اگر شما متوجه باشید، ما برای حضور زنان در تمام نهاد ها تقریباً مبارزه میکنیم ، دعوا میکنیم، پست های که به خانم ها داده میشود البته یک طرف قضیه است، طرف دیگر این است که خانم ها باید آنقدر توانمند باشند که هیچ گاه زمینه و دلیل برای کسانی که مخالفت میکنند که زنان کیفیت لازم کاری و یا توانمندی لازم کاری را ندارند ثابت شود که زنان این توانمندی را دارند، اما بحث من این است که هیچ گاه نه مرد و نه زن توانا و کارآزموده پیدا میشود تا به انان فرصت داده نشود که کار را یاد بگیرند"
پس از حوادث یازدهم سیپتامبر و شکست طالبان در افغانستان ، یکی از تحولات بزرگ در کشور تصویب قانون اساسی افغانستان بود.
قانون اساسی افغانستان نیز حقوق و امتیازات ویژه را برای زانان کشور تضمین کرده است که دادن حق مساوی به زنان در اداره، آموزش، کار و سایر مسال یکی از ویژه گی های خاص این قانون به شمار می رود.
فاروق بشر، استاد حقوق و علوم سیاسی در پوهنتون کابل میگوید قانون اساسی جایگاه زنان در پارلمان را نیز تضمین گرده است.
او گفت "به صورت استثنا شما دیده میتوانید که در قانون اساسی افغانستان برای زن حق داده شده که در شورای ملی خصوصاً در ولسی جرگه باید تعدادی از خانم ها حتماً اشتراک کنند، این یک امتیاز خاص است که در هیچ کشور دیگر به سویه قانون اساسی چنین حقی برای زن داده نشده است"
اما با همه این تغییرات و پیشرفت ها که در زندگی زنان افغان رونما شده است شماری از تحلیلگران افغان و فعالین سیاسی میگوید دولتمردان افغان طی ده سال گذشته بصورت جدی به حقوق و امتیازاتی که در قانون اساسی به زنان داده شده توجه نکرده اند.
به گفته تحلیلگران عدم توجه دولت به این مسئله باعث کندی روند انکشاف زندگی زنان افغان شده است.
فاروق بشر در این مورد میگوید. "این در قانون اساسی تصویب شده است که مساوات باید بین زن و مرد باشد، در تعلیم ، در استخدام، در مسایل اقتصادی و در مسایل فرهنگی اینها باید از عین حقوق برخوردار باشند، از این که حکومت موجوده افغانستان نتوانسته این حقوق را برای زن بدهد یا زن نتوانسته این حق خود را بگیرد این گناه طرفین است"
زنان فعال و آگاه افغان نیز از عدم توجه رهبران حکومت و حمایت انان از زنان شکایت داشته و میگویند دولت در قبال زنان به تعهداتش عمل نکرده است.
به باور زنان اگاه افغان تطبیق نشدن قوانین در کشور یکی از مشکلاتی است که زنان را بیشتر از همه متضرر می سازد.
دراین حال زنان افغان همچنان از جامعه جهانی و بخصوص ایالات متحده امریکا که پس از حوادث یازده سیپتامبر یکی از متحدین قدرتمند دولت افغانستان به شمار می رود، میخواهند تا از زنان افغان حمایت نموده و بخاطر انکشاف زنده گی زنان افغان همکاری کنند.
