محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان در یک پیام صوتی که به مناسبت سال نو در صفحهٔ فیسبوکاش نشر شد، خواستار راه اندازی گفتمان ملی برای حل مشکل افغانستان شد.
محمد اشرف غنی اضافه کرد که مردم باید همدیگر را بپذیرند و با هم صلح کنند و اختیار افغانستان نباید به چند نفر محدود داده شود. او هشدار داد که اگر بار دیگر جنگ آغاز شود پایان آن دشوار خواهد بود. اما از کدام جناح یا گروه خاصی نام نبرد.
آقای غنی در این بیانیه گفت که مردم افغانستان در یک دوراهی قرار دارد، یا باید اشتباهات ۴۰ سال گذشته را تکرار کند یا از طریق یک گفتمان ملی به نتیجه برسد.
او افزود: "اگر اشتباهات گذشته را تکرار کنیم، همدیگر را نپذیریم و اتکا به حذف و انحصار داشته باشیم، خدای نخواسته حادثات بد تکرار خواهد شد و شعلههای جنگ دوباره شروع خواهد شد."
آقای غنی گفت که جنگ در افغانستان پایان یافته است، اما صلح تامین نشده است.
او گفت که گفتمان ملی راه بیرون رفت از وضعیت کنونی است و اجندای این گفتمان باید آشکار و واضح باشد تا افغانستان به صلح پایدار برسد؛ صلحی که به گفتهٔ او تمام مردم و اقشار افغانستان در آن نقش داشته باشند.
او در اشاره به اجندای این گفتمان گفت که مردم افغانستان با گرسنگی مواجه اند و به وضعیت بشری کنونی رسیدگی باید صورت گیرد و افغانستان نباید به مستعمرهٔ کمکهای بشردوستانه مبدل شود، اما تاکید کرد که کمکهای بشری باید بر اساس اولویتها مدیریت شود.
این رهبر پیشین افغانستان مخالفتاش را از طرحهای خارجی برای ترقی کشورش ابراز کرد.
او گفت که افغانستان سرمایه طبیعی، مالی و ظرفیت انسان دارد و برای استفاده از آن به یک طرح اقتصادی مختص به افغانها نیاز است نه طرحی بر اساس اندیشههای خارجی.
آقای غنی گفت: "مه یقین دارم که با فکر جمعی و بحث سرتاسری و ایجاد فضای اطمینان میتوانیم خود را از این بحران بکشیم."
رییس جمهور پیشین افغانستان گفت که در این کشور باید نخست مشروعیت ملی کسب شود، زیرا بدون آن کسب مشروعیت منطقوی و بین المللی ممکن نیست.
او تلویحاً در اشاره به گروه طالبان گفت که کسب قدرت آسان است، اما تحکیم آن دشوار: "پس نیاز است که در بین خود یک بحث ملی را آغاز کنیم و به نتیجه برسیم."
رییس جمهور پیشین افغانستان افزود که مردم افغانستان مالک این خاک اند و باید نظام آیندهٔ خود را از طریق یک بحث و اجماع واضحی انتخاب کنند.
این در حالی است که کشورهای منقطه، غربی و ایالات متحده نیز از طالبان خواسته تا در افغانستان یک حکومت همه شمول ایجاد کنند.
تمایل محمد اشرف غنی برای آغاز گفتمان ملی در افغانستان در حالی به میان آمده است که چندی پیش در مورد برگشت احتمالی او به افغانستان گزارشهای به نشر رسید، اما طالبان و حمد الله محب، مشاور امنیت ملی وی، این گزارشها را رد کردند.
با آنهم، آقای غنی در این سخنرانیاش مستقیماً نگفت که آیا خودش نیز میخواهد به افغانستان برگردد و در این گفتمان شامل باشد یانه، اما با تاکید اشاره کرد که میخواهد به کشورش خدمات کند.
رییس جمهور پیشین افغانستان به تاریخ ۱۵ اگست از افغانستان به مقصد اوزبیکستان بیرون شد و اندکی بعد عازم امارات متحدۀ عرب شد. چندی بعد وی در یک پیام ویدیویی گفت که برای جلوگیری از یک توطیۀ بزرگ و بروز فاجعهای که به گفته وی "دشمن تاریخی افغانستان" در آن دست داشت، مجبور به ترک افغانستان شد.