آیا طالبان نفوذ شان را در شبکه‌های دیجیتلی از دست داده اند؟

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان بیش از ۶۳۰ هزار دنبال کننده در تویتر رسمی خود دارد، اما یگانه وبسایتی که با این حساب تویتر وصل است دیگر در انترنت وجود ندارد.

در زمانیکه طالبان بر ضد نیروهای خارجی و افغان در افغانستان می‌جنگیدند، مجاهد و تیم وی ماهران شایعه‌پراگنی آنلاین پنداشته می‌شدند. اکنون که طالبان حاکمان بالقوۀ افغانستان اند، دسترسی آنان به شبکه‌های دیجیتلی با مشکلات فراوان به شمول قطع خدمات و حذف شدن از شبکه‌های اجتماعی روبرو شده است.

شرکت میتا که فیسبوک بخشی از آن است هفتۀ گذشته صفحات فیسبوک و حساب‌های کاربری رادیو تلویزیون افغانستان و آژانس دولتی باختر را مسدود کرد.

این صفحات و حسابات کاربری که در حکومت پیشین افغانستان که از سوی ایالات متحده حمایت می‌شد، ایجاد شده بود و پس از آنکه کنترول آن به دست طالبان افتاد، از آن برای پخش خبرها و فعالیت‌های مرتبط به گروه طالبان استفاده می‌شد.

یک سخنگوی شرکت میتا در پاسخ به ایمیلی به صدای امریکا نوشته است: "بر اساس قانون امریکا، طالبان منحیث سازمان دهشت افگن شناسایی شده اند و بر بنیاد پالیسی‌های سازمان‌های خطرناک ما، از استفاده از خدمات ما منع شده اند. این به این معناست که ما حساب‌های را حذف کردیم که توسط یا به فرمایش طالبان به پیش برده می‌شد."

گوگل هم پالیسی مشابه میتا را دنبال می‌کند. صدای امریکا در هنگام تهیه این گزارش برای گرفتن واکنش گوگل لینک یک کانال رادیویی طالبان در یوتیوب را به عنوان موخذ به گوگل فرستاد و در کمتر از ۲۴ ساعت این کانال یوتیوب مسدود شد.

سخنگوی گوگل به صدای امریکا گفت: "گوگل به متابعت از قوانین نافذۀ تحریم‌های ایالات متحده متعهد است و پالیسی‌های مرتبط به این قوانین را بر اساس شرایط خدماتی خود تطبیق می‌کند. به این اساس، اگر دریابیم که یک حساب متعلق به طالبان است، آن را مسدود می‌کنیم."

چند روز پس از آنکه مقام‌های رهبری طالبان وارد ارگ ریاست جمهوری افغانستان شدند، وبسایت رسمی ریاست جمهوری افغانستان و حساب‌های کاربری ارگ در فیسبوک با میلیون‌ها دنبال کننده و در تویتر با صدها هزار دنبال کننده مسدود شد.

هیچ حساب تاییدشده برای طالبان در تویتر وجود ندارد و اما این شبکۀ اجتماعی به چندین حساب تایید ناشده به شمول حساب کاربری ذبیح‌الله مجاهد اجازه داده است تا پالیسی‌ها و اعلامیه‌های طالبان را نشر کنند. طالبان به پرسش صدای امریکا برای ابراز نظر در این مورد پاسخ ارایه نکرده است.

بر بنیاد یافته‌های نهاد "ابتکار تحقیقاتی تروریزم" طالبان در سال ۲۰۱۱ به هدف پیام‌رسانی به مخاطبان غربی به تویتر رو آوردند، اما به سرعت از آن برای پخش شایعات خود استفاده کردند.

پس از آنکه شرکت میتا حساب‌های کاربری رادیو تلویزیون ملی افغانستان و آژانس باختر را مسدود کرد، کاربران افغان، کارزاری را با هشتگ #BanTaliban در شبکه‌های اجتماعی راه اندازی کرده و شبکه تویتر خواستند تا حسابات طالبان را مسدود کند. در واکنش، طرفداران طالبان نیز کمپاینی را با هشتگ حمایت از طالبان یا #SupportTaliban راه اندازی کردند.

ایالات متحده چندین مقام ارشد طالبان و نهادهای مرتبط با این گروه را به صفت دهشت افگن مشخص کرده است.

تامار میتس، کارشناس در پوهنتون کولمبیا می‌گوید که در زمان شورشگری، طالبان خواستار حملات مسلحانه علیه نیروهای امریکایی بودند، اما پس از گرفتن قدرت، لحن و بیانیه‌های این گروه بیشتر به سمت حکومت داری و خدمات عامه تغییر کرده است.

میتس به صدای امریکا گفت که طالبان برخلاف سایر گروه‌ها به صفت دولت نیز عمل می‌کنند و این پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند که آیا شرکت‌های تکنالوژی به محتویات مرتبط به دولت‌داری آنان اجازۀ نشر بدهند یا خیر.

احمد الله وثیق، رییس رادیو تلویزیون ملی افغانستان که از سوی حکومت طالبان تمویل می‌شود، در تویتر این اقدام میتا را "خلاف اصول رسانه‌ها و آزادی بیان" عنوان کرده و از شرکت "فیسبوک" خواسته است تا هرچه زودتر صفحات این رسانه را باز کند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز با انتقاد از این تصمیم شرکت میتا گفته است که شعار "آزادی بیان" برای فریب دادن دیگر ملت‌ها است.

طالبان تا کنون رسانه‌های اجتماعی را در افغانستان منع نکرده اند، هرچند در همسایگی افغانستان، فعالیت فیسبوک در ایران منع است.