خریداری جایدادهای منقول و غیرمنقول در ترکیه، سرمایه گذاری در آن کشور که کم از کم برای سه سال زمینۀ کار را فراهم سازد یا هم پس انداز سرمایۀ نقدی برای سه سال در بانک‌های ترکیه، شرایطی است که گرفتن اقامت سه تا پنج سال و شاید هم در آینده زمینۀ گرفتن شهروندی ترکیه را برای شهروندان خارجی مهیا سازد.
مساعد شدن این زمینه سبب شده است که ده‌ها هزار شهروند افغان نیز مانند شهروندان برخی کشورهای دیگر برای گرفتن ویزۀ اقامت و در دراز مدت اخذ شهروندی ترکیه، در آن کشور خانه و جایداد خریداری کرده، سرمایه گذاری کنند یا هم در شماری از بانک‌های ترکیه پول پس انداز کنند.
سهیلا امان مستشار سفارت افغانستان در ترکیه به صدای امریکا گفت که شمار افغان‌هایی را که در ترکیه جایداد خریده یا سرمایه‌گذاری کرده اند، دقیقاً نمی‌داند اما تخمین می‌زند که شاید بین ۵۰ هزار تا ۸۰ شهروند افغان در شهرهای مختلف ترکیه زنده‌گی و کار و بار کنند.
خانم امان همچنان گفت که بیش از ۴۲ هزار شهروند دیگر افغان از طریق سازمان ملل متحد تقاضای پناهندگی در ترکیه داده اند که به گفتۀ وی طی مراحل درخواست‌های آنان جریان دارد.
حفیظ احمد میاخیل مشاور مطبوعاتی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان می گوید که حکومت افغانستان آمار دقیق افغان‌های مقیم ترکیه را در دست ندارد.
چرا ترکیه؟
میلیون‌ها شهروند افغان در جریان حدود چهار دهه جنگ در افغانستان، به آرزوی زندگی امن و مرفه و آیندۀ بهتر به کشورهای همسایه و سایر ممالک مهاجر شده اند.
ترکیه به مثابۀ پل میان آسیا و اروپا شرایط صدور ویزه را برای شهروندان افغان سهل ساخته است.
هارون شهروند افغان است که از حدود سه سال به اینسو در شهر استانبول ترکیه زندگی می کند. او که در افغانستان با یک موسسۀ خارجی کار می کند پس از خریدن یک خانه در ترکیه به ارزش حدود ۱۰۰ هزار دالر امریکایی، اکنون سند اقامت آن کشور را دریافت کرده است.
هارون به صدای امریکا گفت "افغان‌ها به دو دلیل این کار را می‌کنند: یکی اینکه آیندۀ خود را در افغانستان خوب نمی‌بینند و دوم اینکه برای رفت و آمد به سایر کشورها به ویزه نیاز دارند که داشتن اقامت و شهروندی ترکیه گرفتن ویزۀ سایر کشورها را برایشان سهل می سازد".
در شهرکی که هارون زندگی می کند، به گفتۀ وی ده ها خانوادۀ دیگر افغانستان نیز در امن و آسایش زندگی می کنند.
سرمایه گذاران افغان
آن عده افغان‌هایی که در افغانستان زندگی و کار و بار خوب دارند، اما خود را مصوون فکر نمی کنند، نیز ترکیه را محل مطلوب برای اقامت خود می دانند.
با آنکه ارقام دقیق این افغان‌ها در دست نیست، به باور خان جان الکوزی معاون اتاق های تجارت و صنایع افغانستان شاید شمار آنان به ده ها هزار نفر برسد.
آقای الکوزی به صدای امریکا گفت "سرمایه گذاران متمول و شناخته شده برای اقامت به ترکیه نرفته اند بلکه آنعده افغان‌هایی در آن کشور سرمایه گذاری کرده اند که در ۱۵ سال گذشته از طریق گرفتن قراردادهای خارجی صاحب پول و زندگی بهتر شده اند و اکنون در افغانستان خود را مصوون حس نمی کنند. می توانم بگویم که شمار آنان به حدود ۱۰۰ نفر می رسد".
معاون اتاق های تجارت و صنایع افغانستان می گوید که عزیمت این افراد بر سرمایه گذاری های کوچک در افغانستان تاثیر دارد اما به گفتۀ وی سرمایه گذاری های بزرگ را متاثر نمی سازد.
به نظر می رسدکه با اقدام جدید ترکیه شاید عزیمت افغان ها به آن کشور مانند شهروندان برخی کشورهای دیگر بیشتر شود.
نصیب جاگیر استاد پوهنتون باسیشیر ترکیه به بخش ترکی صدای امریکا گفته است که سهل شدن شرایط گرفتن شهروندی ترکیه شاید تقاضا را بیشتر سازد، اما وی نگرانی دارد که شاید شماری از مردم پول‌های غیرقانونی را به آن کشور منتقل سازند.
ترکیه دروازۀ اتحادیۀ اروپایی پنداشته می شود که مهاجران اکثر کشور ها با عبور از آنجا رهسپار کشورهای اروپایی می شوند. هم اکنون به اضافۀ مهاجران افغان، شمار زیاد شهروندان عراق، سوریه و لیبیا در ترکیه پناه جسته اند.
ترکیه در اوایل سال روان با اتحادیۀ اروپایی توافق کرد تا جلو ورود سیل پناهجویان غیرقانونی را بگیرد که از قلمرو آن کشور وارد کشورهای آن اتحادیه می شوند. پس از امضای این توافق میزان مهاجرت از طریق ترکیه به اتحادیۀ اروپایی به گونۀ چشمگیر کاهش یافته است.