رادیوی محلی در لوگر که زیر فشارهای اقتصادی و سیاسی در آستانهٔ توقف نشرات است

نورالله استانکزی

نورالله استانکزی ۱۵ سال پیش از کابل به ولایت لوگر رفت و در آنجا رادیو زینت را ایجاد کرد که برنامه‌های آموزشی و فرهنگی بخشی از نشرات آن بود.

اما آیندهٔ رادیو زینت اف‌ام، پس از تسلط دوبارهٔ طالبان بر افغانستان نامعلوم به نظر می‌رسد و استانکزی هم به مسدود کردن رادیو می‌اندیشد، زیرا به گفتهٔ وی "بازماندن رادیو به معنی کار کردن در محیط چالش‌برانگیز است."

در حال حاضر رادیو زینت اف‌ام فعال است، اما استانکزی می‌گوید که نخواهد توانست برای مدت طولانی فعال بماند و ممکن "امروز، فردا یا تا یک ماه دیگر" آن را مسدود کند.

زینت اف‌ام یکی از سه رادیو‌ی محلی است که در ولایت لوگر نشرات دارد. اما استانکزی می‌گوید که تمامی این رادیوها با چالش‌های اقتصادی و سیاسی مواجه اند.

او اضافه کرد: "برنامه‌های تفریحی ممنوع است. ما با مشکلات جدی اقتصادی مواجه استیم. مانند دیگر رسانه‌ها، نمی‌توانیم برنامه‌های سیاسی داشته باشیم که پیش از طالبان داشتیم، یا از مقامات انتقاد کنیم."

این محدودیت‌ها در سراسر افغانستان دیده شده است، جاییکه محدودیت‌های وضع شده از سوی طالبان کارهای مرتبط با ژونالیزم را دشوار کرده است.

سازمان خبرنگاران بدون مرز گزارش داده است که پیش از تسلط دوبارهٔ طالبان ۵۴۳ رسانه در افغانستان فعال بود، اما سه ماه پس از آن تنها ۳۱۲ رسانه در این کشور باقی مانده بود.

طالبان در ماه دسمبر سال گذشته، نشرات رادیو اف‌ام صدای امریکا و آزادی را نیز متوقف کردند.

این مطلب مرتبط را نیز بخوانید طالبان نشرات رادیویی صدای امریکا را متوقف کردند

گل محمد گران، رییس سفما (انجمن رسانه های آزاد جنوب آسیا) به صدای امریکا گفت که بسیار از افراد در افغانستان به انترنت دسترسی نداشته و اکثریت ساحات برق ندارند و به همین دلیل رادیو هنوز هم یکی از معروف ترین وسیلهٔ نشراتی در این کشور است.

او افزود که با وجود آنکه شمار زیادی از رادیوها مسدود شده اند مردم هنوز هم به کانال‌های رادیویی دسترسی داشته و معلومات را در مورد وضعیت فعلی در کشور از این طریق به دست می‌آورند.

کاهش نشرات

نوالله استانکزی گفت که پیش از برگشت طالبان رادیو زینت نشرات ۲۴ ساعته داشت، اما اکنون تنها ۱۲ ساعت نشرات دارد.

مقامات طالبان به خبرنگاران در لوگر و سایر ولایات گفته اند که حق دارند، هر موضوعی را خواسته باشند تحت پوشش قرار دهند، اما ضمناً هشدار داده اند که هیچ گونه خبری را نشر نکنند که سبب ضعف رژیم می‌شود.

او اضافه کرد: "مانند سایر رسانه‌ها، ما آزادی پوشش سیاسی یا انتقاد از حکومت را نداریم... با وجود آنکه طالبان می‌گویند که ما از آزادی بیان و مطبوعات حمایت می‌کنیم."

خبرنگاران در افغانستان می‌گویند که طالبان می‌خواهند رسانه‌ها تنها آنچه را نشر کنند که این گروه خواستار آن است.

طالبان نشر و پخش موسیقی در رسانه‌ها را منع کرده اند و استانکزی می‌گوید که آنان حتا نمی‌توانند اعلانات تجارتی را نشر کنند که در آن موسیقی به کار رفته است.

او گفت: "نخست آنان به گونهٔ‌ شفاهی به ما گفتند که موسیقی یا صدای زنان را نشر نکنیم. ما خواستار مکتوب رسمی شدیم. سپس آنان آگاهی رسمی فرستادند که موسیقی و صدای زنان را نشر نکنیم."

کاهش عواید

نورالله استانکزی گفت که در حال حاضر رادیو‌ی وی برنامه‌های آموزشی، صحی و دینی را نشر می‌کند، برنامه‌هایی که به گفتهٔ او به آن بیشتر نیاز است، به ویژه برنامه‌های آموزشی.

استانکزی افزود که به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی، عواید اعلانات به گونهٔ گسترده کاهش یافته و رادیو زینت هشت کارمند، به شمول دو زن، را از دست داد. او گفت: "ما رادیو را تنها با چهار نفر به پیش می‌بریم. به کارمندان ما از ۲۰۰ تا ۲۵۰ دالر ماهانه معاش می‌دادیم اما اکنون در حدود ۶۰ دالر می‌دهیم."

به گفتهٔ او در گذشته برای نشر هر اعلان تجارتی آنهم فقط دو بار در روز، بین ۱۷۵ تا ۲۳۵ دالر دریافت می‌کرد، اما این رقم اکنون به ۲۳ دالر کاهش یافته است.

در کنار آن رسانه‌ها مجبور اند پول برق، جواز و مالیه نیز بپردازند؛ مصارفی که در گذشته حکومت آن را کمک می‌کرد.

استانکزی ۴۸ ساله که هفت فرزند دارد می‌گوید که امیدواری‌اش را در مورد آیندهٔ ژورنالیزم در افغانستان از دست داده است و ممکن برای امرار معیشت خود و خانواده‌اش دوباره به قریه‌اش برگشته و دهقانی کند.