یک مقام دیدبان حقوق بشر بر تسریع و کارآمدی برنامه‌های اسکان مجدد افغان‌ها جهت تامین امنیت جانی آنان تاکید کرده است.
فرشته عباسی، پژوهشگر دیدبان حقوق بشر امروز چهارشنبه ۱۶ اگست (۲۵ جوزا) با نشر تویتی گفته است که نحوه واکنش جهان و به ویژه اتحادیه اروپا برای کمک به پناهندگان از اوکراین نمونه خوبی‌بود.
او در ادامه گفته است: "من از این که چگونه جهان آغوش خود را به روی پناهندگان اوکراینی باز کرد شگفت زده شدم - اینطوری باید باشد، و آرزو می کنم که ما بتوانیم همین کار را برای افغان‌ها و برای همه پناهندگان در سراسر جهان انجام دهیم".
این پژوهشگر دیدبان حقوق بشر معتقد است که برنامه‌های اسکان مجدد باید سریع و کارا باشد و شامل راه‌های قانونی و امن برای خروج از افغانستان باشد تا اطمینان حاصل شود کسانی که نیاز به امنیت دارند، می‌توانند این کار را انجام دهند.
عباسی این اظهارات را در حالی بیان کرده است که با گذشت دو سال از حکومت طالبان، هنوز هم روند تخلیه افغان‌های در معرض خطر تکمیل نشدن است و هزاران شهروند افغانستان که با نهادهای بین‌المللی، اداره‌های دولتی و نیروهای خارجی کار می‌کردند، اسکان داده نشده اند.
یک گزارش وزارت خارجهٔ ایالات متحده که در اواخر ماه جون منتشر شد، نشان می‌دهد که ۱۲۵ هزار افغان از جمله شش هزار شهروند امریکایی در جریان عملیات تخلیه از افغانستان بیرون کشیده شدند.
بر اساس آمارها، از زمان آغاز روند تخلیهٔ نظامیان امریکایی از افغانستان، حدود ۷۶ هزار افغان تا به حال ویزه ایالات متحده را دریافت کرده اند، اما هزاران نفر دیگر به شمول همکاران پیشین قوای امریکایی در افغانستان در انتظار دریافت ویزه بوده و برخی آنان هنوز هم در داخل افغانستان به سر برده و با تهدید طالبان مواجه اند.
در این حال، حدود ۳۰۰۰ افغان در شهرک شنگجین، در ساحل بحیره آدریاتیک نزدیک شهر تیرانا، پایتخت البانیا، در یک سرپناه موقتی در انتظار ویزهٔ امریکا به سر می‌برند و هزاران افغان نیز در پاکستان، امارات متحدۀ عرب، قطر و برخی کشورهای دیگر منتظر روند تخلیه به کشورهای غربی استند.
برعلاوۀ ایالات متحده، پس از سقوط حکومت پیشین افغانستان در اگست ۲۰۲۱، کانادا تعهد کرد که ۴۰ هزار پناهجوی افغان را که زندگی شان تحت سلطه رژیم طالبان در خطر باشد، می‌پذیرد. کانادا تا اکنون در حدود ۳۶هزار نفر از این پناهجویان افغان را پذیرفته است.
در میان پناهجویان افغان که تا اکنون در کانادا پذیرفته شده اند، بیش از ده هزار نفر افرادی اند که برای موسسات و برنامه‌های کانادا در افغانستان کار می‌کردند. افزون بر این، بیش از ۱۶ هزار نفر دیگر، به ویژه زنان و فعالان جامعه مدنی، تحت ملاحظات بشردوستانه در این کشور پذیرفته شده اند.
در عین حال، بیش از ۱۸ هزار درخواست اسکان مجدد افغان‌ها توسط سازمان‌های غیر دولتی کانادایی و بین المللی و کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان تحت بررسی قرار دارد.
آمار اخیر کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) نشان می‌دهد که در حدود ۹.۲ میلیون افغان در جهان به گونۀ اجباری آواره شده اند و از این میان کم و بیش ۵.۶ میلیون آن افغان‌های اند که در وضعیت مشابه به پناهندگی قرار دارند.
این ادارۀ ملل متحد گفته است که ۳.۲۵ میلیون افغان در داخل افغانستان آواره شده اند.
هرچند این اداره دلایل این آوارگی افغان‌ها را بیان نکرده است، اما جنگ، بیکاری، رسیدن به زندگی بهتر و فرار از انتقامجویی طالبان مواردی است که افغان‌ها را مجبور به ترک کشورشان کرده است.
اما مقامات طالبان اصلی‌ترین عامل مهاجرت افغان‌ها را تشویق کشورهای غربی برای رفتن به خارج خوانده و گفته اند که هدف این کشورها خروج نیروهای متخصص از افغانستان است تا این کشور را با مشکل نیروی مسلکی مواجه کنند.